Ks. Micheasza 5

¹ Ale ty, Betlejemie Efrata, najmniejszy z okręgów judzkich, z ciebie mi wyjdzie ten, który będzie władcą Izraela. Początki jego od prawieku, od dni zamierzchłych. ² Dlatego wyda ich aż do czasu, gdy ta, która ma porodzić, porodzi. Potem reszta jego braci wróci do synów Izraela. ³ Będzie stał mocno i będzie pasł w mocy Pana, w chwale imienia Pana, swojego Boga. Wtedy będą mieszkać w spokoju, gdyż jego moc będzie sięgać aż po krańce ziemi.

⁴ I On będzie pokojem. Gdy Asyryjczycy wpadną do naszego kraju i wkroczą do naszych pałaców, wtedy wystawimy przeciwko nim siedmiu pasterzy i ośmiu książąt z ludu. ⁵ Ci ogołocą kraj asyryjski mieczem i kraj Nimroda dobytą bronią. Tak wyratują nas od Asyryjczyków, gdy ci wtargną do naszej ziemi i będą stąpać w naszych granicach.

⁶ Potem będzie resztka Jakuba wśród wielu ludów jak rosa, która pochodzi od Pana, jak obfite deszcze na zieleń, która nie czeka na ludzi ani nie pokłada nadziei w synach ludzkich. ⁷ I będzie resztka Jakuba między narodami, wśród wielu ludów, jak lew między zwierzętami leśnymi, jak szczenię lwie wśród stad owiec; gdy wtargnie, to zdepcze i rozszarpie, i nikt się nie uratuje. ⁸ Gdy podniesiesz rękę na swoich wrogów, wszyscy twoi nieprzyjaciele będą wytępieni.

⁹ W owym dniu, mówi Pan, wytępię twoje konie spośród ciebie i zniszczę twoje rydwany. ¹⁰ I zburzę miasta twojej ziemi, i zwalę wszystkie twoje twierdze, ¹¹ i wytrącę czary z twojej ręki, nie będzie także u ciebie wróżbitów. ¹² I zniszczę twoje bałwany i twoje posągi spośród ciebie. I nie będziesz się już kłaniał dziełu rąk twoich. ¹³ I powyrywam twoje święte drzewa spośród ciebie i zniszczę twoje miasta. ¹⁴ I tak w zapalczywym gniewie wywrę zemstę na narodach, które nie były posłuszne.

Proroctwo to zostało prawdopodobnie wygłoszone podczas oblężenia Jerozolimy przez asyryjską armię pod przywództwem Sancheryba. W tym beznadziejnym położeniu Micheasz prorokuje totalną zmianę sytuacji, mianowicie powstanie Mesjasza-Króla, który zwycięży. W sytuacji gdy potężne mocarstwo Asyria groziło południowemu królestwu Izraela, Micheasz mówi o zmianie sytuacji. Mała resztka Judy zaatakuje i zniszczy Asyrię (w. 7).

w. 1

Uwaga czytelnika zostaje przeniesiona ze stolicy Jerozolimy do malutkiego miasteczka (właściwie wioski) Betlejem. Bóg omija królewskie miasto Jeruzalem, centrum korupcji, rządzone przez niesprawiedliwe i bezbożne władze. Betlejem oznacza nowy początek, dokładnie tak, jak za czasów Dawida.

Ten werset jest jedynym miejscem w Biblii, gdzie zostaje zapowiedziane, że Mesjasz urodzi się w Betlejem (por. Ew. Mateusza 2,6). Micheasz nie mówi bezpośrednio o Mesjaszu (namaszczonym), ale z Ew. Mateusza 2,5-6 wynika, że należy rozumieć ten tekst jako zapowiedź Mesjasza, Żydzi w każdym razie interpretowali to jednoznacznie.

Betlejem (= dom chleba) było małym, małoznaczącym miasteczkiem w rejonie Efrata (= płodny, owocny). Betlejem stanowiło miejsce zamieszkania najmniejszego i najmniej ważnego klanu Judy.

Jest to miejsce pochodzenia największego króla Izraela, Dawida, który był też najmłodszym i najmniej znaczącym wśród swoich braci (1 Samuela 16,1-13).

Bóg ścina martwe drzewo Dawida, aby z pnia mogło powstać nowe (Izajasza 11,1). Dom Dawida zawiódł, ale Bóg mimo to trzyma się przymierza zawartego z nim (2 Samuela 7,8-10; 1 Chronik 17; Psalm 89,35-36).

w. 2

Która ma porodzić – w 4,9-10 była już mowa o Córce Syjonu, jako kobiecie w bólach porodowych.

Temat kobiety, która ma rodzić znajdujemy też w Izajasza 7,14 i 9,6.

Zanim Mesjasz rzeczywiście się narodził, Izrael musiał jeszcze czekać siedem wieków, podczas których żył na wygnaniu pod obcym panowaniem.

W Starym Testamencie znajdujemy dwa różne wyrazy, tłumaczone jako reszta lub resztka. W tłumaczeniu polskim nie można uchwycić tej różnicy, ale trzeba mieć świadomość, że chodzi o dwa różne słowa.

Wyraz ‘resztka’ (hebr.: šē’ērit) oznacza ‘to co zostało” (także w Micheasza 2,12 i 4,7). Jest to w Starym Testamencie termin teologiczny oznaczający wierną resztkę Izraela, resztkę tych, którzy zostali wierni, podczas gdy większość odwróciła się od Boga. Ten hebrajski wyraz podkreśla też, że ta resztka była częścią czegoś większego, czego już nie ma.

Resztka Izraela, która została wierna do przyjścia Mesjasza stanowi początek nowej mesjańskiej wspólnoty.

W tym wersecie użyty jest też podobny wyraz, mianowicie reszta (hebr.: jeter), oznaczający też to co zostało, ale podkreślający całość, której nie ma, podkreślający niekompletność. Oznacza resztę Izraela, która nie była wierna, w odróżnieniu od wiernej ‘resztki’.

Kiedy Mesjasz przyjdzie, ta niewierna reszta nawróci się i wróci do całości, do której należy.

Wyraz wrócić (hebr.: šub) oznacza wrócić do oryginalnego miejsca lub stanu. W proroctwach ten wyraz używany jest często w celu nawoływania do nawrócenia się, czyli do powrotu do Boga i Jego przymierza. Dotyczy wszystkich ludzi. Poganie nie należeli do Izraela, ale wszyscy ludzie zostali stworzeni, aby żyć w relacji z Bogiem-Stworzycielem (por. Amos 4,6-11; Ozeasza 6,1; 2,9; Izajasza 66,5).

Synowie Izraela oznacza idealny Izrael, czyli kompletną wspólnotę mesjańską.

W dniu pięćdziesiątnicy (Dz. Apostolskie 2) i później zostało to spełnione, kiedy Żydzi z diaspory nawrócili się i kiedy wielu z pogan zostało dołączonych do Izraela (Rzymian 4,11-12; 11,17). Okazuje się, że reszta braci także oznacza pogan (por. Ew. Mateusza 12,50; Galacjan 3,26-29; Efezjan 2,12-22; 1 Piotra 2,9-10).

w. 3

Będzie stał mocno (hebr.: ‘amad) oznacza brać władzę królewską na siebie (Daniel 8,23; 11,2-3; Psalm 72,5).

Obraz króla jako pasterza był znany wszędzie na Bliskim Wschodzie i stanowił obraz idealnego króla. Oznacza zarówno ochronę jak i troskę o stado, czyli naród (por. Ezechiela 34). Król Dawid był pasterzem (2 Samuela 5,2; 7,7). Biblia mówi o Bogu jako pasterzu (Izajasza 40,10-11, Psalm 23, Micheasza 2,13-14).

W całej kulturze starożytnego Bliskiego Wschodu pasterz stanowił obraz idealnego króla.

Nowy władca będzie rządził do krańców ziemi, czyli nad całym stworzeniem (por. Izajasz 45,22; Jeremiasz 16,19). W asyryjskich kronikach królewskich i innych często znajdujemy zapis, że król rządzi do krańca ziemi, co jest oczywiście przesadą. Nowy władca, Mesjasz, który pochodzi od Boga, będzie rzeczywiście rządził nad całym stworzeniem, gdyż będzie pasł w mocy Pana. Władza Pana nie ma granic (Ks. Powt. Prawa 33,17; 1 Samuela 2,10; Psalm 59,14; 72,8; Zachariasza 9,10; Dz. Psot. 13,47).

w. 4-5

Mesjasz jest Pokojem, gdyż pod Jego rządami bracia, którzy wcześniej nie byli pojednani, zostaną pojednani, a wszyscy wrogowie zostaną pokonani, aby nigdy nie mogli już atakować.

Pokój (hebr. šalom) oznacza pokój, pełność, całkowitość, przetrzymanie, zbawienie (Por. Izajasz 52,7).

Strategia Mesjasza jest taka: kiedy armia asyryjska przyjdzie i zaatakuje, powstaną przywódcy. Używany tu rzadki wyraz (hebr. nikim) oznacza szejka, przywódcę plemienia lub klanu).

Wróg zostanie wygnany z powrotem do swego kraju, a jego kraj zostanie zaatakowany i zniszczony. Bóg ustalił granice dla narodów (Ks. Powt. Prawa 32,8; Psalm 74,17; 104,9).

Komentatorzy nie są zgodni, czy chodzi dosłownie o Asyrię, czy należy to rozumieć jako wyraz ogólnie oznaczający wrogów Izraela. Długo po upadku imperium asyryjskiego, wyraz Asyryjczycy był nadal używany, aby określić wroga, którym wtedy już byli Babilończycy lub Persowie (Treny 5,6; Ezdrasza 6,22; Zachariasza 10,10; Izajasza 19,23). Nazwa Nimrod wskazuje jasno na Babilon.

Siedmiu pasterzy i ośmiu książąt ­– jest figurą literacką (także znaną z ugarickich tekstów). Jest to o jeden więcej niż siedem a siedem symbolizuje świętość i pełność. Oznacza to, że panuje pełnia współpracy i zgody między przywódcami Mesjasza, inaczej niż ukazała to historia.

Nimrod (Król Babilonu)  jest w Biblii symbolem wroga Boga i jego ludu. Asyria bije Izraela kijem (4,14), ale przywódcy Mesjasza biją Asyrię mieczem. Miecz jest bronią wojskową, ale także narzędziem sprawiedliwości i kary.

Wyraz wyratować (hebr.: nsl) oznacza wyciągać, chwytać, porwać. Izrael zostaje ‘porwany’ z ręki wroga, jest to zbawienie.  Kiedy Mesjasz rządzi brama piekła Go nie pokona (Ew. Matteusza 16,18). Władza Mesjasza obejmie cały świat (Ew. Mateusza 28,18). Asyria była w czasie Micheasza konkretnym wrogiem, ale zarazem symbolizującym wszystkich wrogów Boga i Jego ludu.

Dzisiaj nowy Izrael rządzi (Gal. 6,16) używając żywego miecza. Może sądzić myśli serca (Hebrajczyków 4,12, Efezjan 6,17). W ten sposób Mesjasz uratuje swą trzodę i poprowadzi do królestwa.

w. 6-8

Te wersety mówią o ‘resztce” (patrz wyżej, w. 2).

W suchym klimacie Izraela, deszcz i rosa są bardzo ważne,  pochodzą od Boga (Ks. Rodzaju 27,28; Aggeusza 1,10; Zachariasza 8,12). Pokazuje to zależność człowieka od Boga. Nie można liczyć na ludzi lecz tylko na Boga. Nie czeka na ludzi – po hebr. dosłownie: nie oczekuje z wielkim oczekiwaniem.

‘Resztka’ stanowi błogosławieństwo dla narodów, tak jak deszcz i rosa jest błogosławieństwem w suchym kraju (por. Ks. Rodzaju 12,2-3).

Ale dla tych, którzy nie uznają ‘resztki’ staje się ona lwem, który rozdziera ofiary i niszczy.

Jest to reakcja na mocarstwa czasów Micheasza. Zarówno egipscy faraoni jak i asyryjscy królowie byli przedstawiani jako lwy w sztuce i w literaturze. Asyryjski król Sargon II jest „jak lew i chodzi po ziemi jak zły lew, który terroryzuje.” Lew jest elementem dekoracyjnym w pałacach i świątyniach Mezopotamii.

(W Muzeum Brytyjskim w Londynie można obejrzeć  płaskorzeźbę z Niniwy, w którym Aszurbanipal walczy z lwami).

Resztka Jakuba otrzymuje błogosławieństwo patriarchów. Resztka staje się niebezpieczna dla wszystkich zwierząt, dzikich i domowych. Lew Judy panuje nad całym światem (por. Ks. Rodzaju 49,9; Por. Ks. Objawienia 5,5).

Podniesienie ręki jest znakiem zwycięstwa nad wrogiem (por. Psalm 89,14; Izajasza 26,11).

w. 9-14

Te proroctwa stanowią zakończenie rozdziałów 4 i 5.

W tych wersetach znajdujemy osobno proroctwa przeciwko Izraelowi, proroctwo zniszczenia.

Armia Asyryjska stoi pod murami Jerozolimy; Izrael nie ufa Panu, lecz swojej broni i armii oraz bóstwom. Izajasz oskarża Izrael, że podczas zagrożenia asyryjskiego, posiadał dużo koni, rydwanów i byli w Izraelu czarownicy i wróżbici (Izajasz 2,6-9).

Wytępić … pośród ciebie jest językiem z Księgi Kapłańskiej, gdzie grzesznicy zostaną wyrzuceni (Ks. Kapłańska 17,10; 20,3-6). Oznacza to sąd nad grzesznikami, ale zarazem także chroni lud Boży przed grzechem.

PAN zniszczy wszystko, w czym ludzie pokładali zaufanie, a co Bóg zakazał jako zagrożenie dla przymierza: wojsko (w. 9-10, Ks. Powt. Prawa 17,16), czary (w. 11, Ks. Powt. Prawa 18,9-13), bałwochwalstwo (w. 12-13, Ks. Powt. Prawa 7,5; 12,3; 16,21). Jeśli ludzie słuchają PANA, już nie potrzebują broni i wojny (Micheasz 4,1-5).

Micheasz nie określa, w jaki sposób PAN to uczyni. Hiskiasz wprowadził reformy (2 Królewska 19,14-19; 2 Kronik 29-31; Izajasz 37,1-4) które okazały się nietrwałe.

Micheasz przewidywał czas, w którym rzeczywiście nie będzie już fałszywych obiektów zaufania w prawdziwym Izraelu. Jest to Królestwo Boże, które zostanie spełnione w Chrystusie (por. Efezjan 5,26-27).

Zastosowanie

1. Sytuacja beznadziejna

Sytuacja człowieka jest beznadziejna. Dzisiaj nie jest inaczej niż w przeszłości. Wprawdzie armia asyryjska nam nie zagraża, ale istnieje wiele innych zagrożeń. Realne zagrożenia klęską żywiołową, ataki terrorystyczne itd., ale też zagrożenia moralne. Żyjemy w świecie bezbożnym.

Władcy tego świata mimo starań nie przynoszą pokoju.

Jest to stary problem grzechu. Człowiek zgrzeszył, każdy człowiek jest grzeszny. Jedynym, który może rozwiązać ten problem jest właśnie Mesjasz - Jezus Chrystus.

Bóg zwycięża, ale w całkiem inny sposób, niż tego ludzie się spodziewają.

2. Bóg jest suwerenny

Podobnie jak dla Izraela, armia asyryjska wydawała się nie do pokonania, tak dla nas dzisiaj zło, terroryzm, przestępstwo, kryzys światowy, itd., wydają się niepokonalne.

Ale Biblia naucza, że Bóg jest suwerenny. Asyria przestała istnieć, tak jak Babilon, a Bóg jest zawsze i Jego Królestwo trwa na wieki.

Podobnie jak Micheasz patrzył oczami wiary na świat, widząc realne zagrożenie ze strony Asyrii, wiedząc, że Izrael został wyprowadzony na wygnanie. Ale Micheasz patrzył oczami wiary i widział, że Bóg rządzi, że to wszystko mieści się w Bożym planie.

Współczesny wierzący powinien również patrzeć na świat oczami wiary. Wydaje się, że ekonomiści, banki, bogaci i skorumpowani politycy sprawują nieograniczoną władzę, ale nad tym wszystkim stoi Bóg. Wszystkie złe i bezbożne rządy kiedyś znikną, ale Boże panowanie jest na zawsze.

3. Poczucie bezpieczeństwa

Ludzie szukają bezpieczeństwa w pieniądzach, w ubezpieczeniach, funduszach emerytalnych, inwestycjach, politycznych systemach itd. To wszystko nie daje prawdziwego bezpieczeństwa. Historia pokazała wielokrotnie, że kryzys może w krótkim czasie wszystko zniszczyć, że wojny powstają nieraz nagle i niespodziewanie. Jedyne prawdziwe bezpieczeństwo jest w Jezusie Chrystusie, Mesjaszu.

3. Kontrast

Istnieje ogromny kontrast między władcami tego świata a Mesjaszem. Szczególnie jest to widoczne w Ewangeliach: cesarz rzymski panuje, a w jego imieniu rządzi w Jerozolimie Król Herod. Łudzą się oni, że posiadają pełnię władzy, nawet przekonani są, że są Bogami. Zarówno mocarstwa w czasach starotestamentowych, jak i imperium rzymskie rządziło poprzez przemoc, walkę i opresje. Ale tak naprawdę władza należy do Mesjasza, który sprawuje ją w całkiem inny sposób. Dlatego tylko On przyniesie prawdziwy Pokój.

Mesjasz nie rodzi się w stolicy, centrum władzy, lecz w małej wiosce. Mesjasz nie zwycięży w bitwie przez użycie miecza, lecz zwycięży przez to, że urodzi się jako człowiek, umrze jak przestępca na krzyżu i zmartwychwstanie. Bóg działa według całkiem innych zasad niż świat.

4. Nowa ziemia

W tej chwili jeszcze nie doświadczymy opisanego Królestwa (w. 3), w którym lud Boży żyje w prawdziwym pokoju. Ale tu, jak w wielu innych miejscach, czytamy o przyszłości. Kiedyś będzie ziemia, na której naprawdę nie będzie wojen, ani grzechu (Izajasz 1,1-10). Jest to wielka nadzieja dla ludzi, żyjących w świecie pełnym przemocy i bezbożności.