Druga część ks. Daniela (rozdz. 7-12) kontynuuje temat
pierwszej części: Bóg rządzi i ma wszystko pod kontrolą. W tych rozdziałach znajdujemy
się nagle w dziwnym świecie. Gdy w pierwszej części czytaliśmy opowieści o wybawieniu
od śmierci z ognia lub od dzikich zwierząt, czytamy teraz o mitycznych potworach.
Pierwsza część księgi opisała ludzi, którzy byli wrogami Boga, druga część księgi
skupia się na wrogich siłach duchowych.
Druga część Księgi Daniela objawia, co nastąpi w przyszłości,
ale w sposób zagadkowy i tajemniczy. Nie wszystko zostaje Danielowi do końca
wyjaśnione (np. znaczenie rozkładu czasu).
Rozdział 7 jest wprowadzeniem do rozdz. 8-12. Wiele tematów
tego rozdziału powróci i zostanie bardziej rozwiniętych w rozdziałach 8-12.
W każdym rozdziale drugiej części księgi pojawiają się następujące
tematy, z których niektóre są bardziej podkreślone w poszczególnych rozdziałach.:
-
Okropność ludzkiego zła,
szczególnie, jeśli jest skoncentrowane w państwach i wykonane przez rządy
(rozdz. 7).
-
Ogłoszenie szczególnego
czasu wybawienia (rozdz. 8).
-
Nawrócenie, prowadzące
do zbawienia (rozdz. 9).
-
Objawienie, że za
ludzkimi konfliktami stoi wojna kosmiczna - duchowa (rozdz. 10).
-
Przeciwników Boga na
pewno spotka sąd Boży (rozdz. 11).
-
Lud Boży, obecnie
cierpiący, z pewnością doświadczy nowego życia (rozdz. 12).
Druga część księgi Daniela jest napisana w inny sposób
niż pierwsza, co oznacza, że należy ją inaczej czytać. Rozdz. 1-6 stanowi narracja
opisująca wydarzenia mające teologiczne znaczenie. Rozdz. 7-12 stanowi tzw.
literatura apokaliptyczna, która w sposób tajemniczy objawia prawdy teologiczne
(patrz szersze omówienie w tekście „Literatura apokaliptyczna”).
Daniel 7 jest bardzo znanym rozdziałem, często cytowanym
w Nowym Testamencie, ale jest zarazem niezwykle trudny do interpretowania. Mimo
trudności w interpretacji, jasnym jest, że rozdział podkreśla, władzę i
kontrolę Boga nad światem.
Celem jest pocieszenie wiernych. Wydaje się, że zło
zwycięży, ale wierzący wie, że nie zło, lecz Bóg Wszechmogący zwycięży.
Struktura
7:1-2 Wstęp
Wizja:
7:2b-15 Wizja 4 zwierząt
7:2b-7
Wizja 4 zwierząt
7:9-10 Wizja sali tronowej /
sądowej
7:11-12 Wizja rogów
7:13-14 Pojawienie się kogoś podobnego do człowieka
7:15 Reakcja Daniela: strach
Interpretacja: 7:16-18 Pierwsze
wyjaśnienie
7:19-20 Prośba o dalsze wyjaśnienie
7:21-27 Dalsze wyjaśnienie
7:28 Konkluzja
Treść rozdz. 7 jest związane z rozdz. 2. Oba rozdziały
stanowią Bożą perspektywę historii od momentu zniszczenia Jerozolimy (przez Nebukadnesara)
do ostatecznego odnowienia Izraela, kiedy Mesjasz Jezus przyjdzie.
Daniel miał wizje, opisaną w tym rozdziale, ok. 533
p.n.e. Wracamy więc do czasów rządów króla Babilonii Belsazara.
Niespokojnie morze (w. 2-3)
Daniel stoi w swojej wizji na brzegu niespokojnego morza.
Morze (Morze Śródziemne) stanowiło dla Żydów i ogólnie w starożytności symbol i
źródło zła.
Wiatry nad morzem wieją z czterech stron, co jest w
rzeczywistości niemożliwym. Liczba cztery podkreśla w Biblii i w literaturze
apokaliptycznej kompletność i uniwersalność. Cztery wiatry, cztery królestwa
podkreślają całość stworzenia; to, co Daniel widzi dotyczy całego świata, to
wizja, dotycząca wszystkiego.
Znajdujemy tu motywy z mitologii Bliskiego Wschodu, cały
tekst przypomina starożytne teksty mityczne. Nie oznacza to, że mamy uznać te
mity za prawdę, lecz tylko to, że Bóg w swoim objawieniu posługuje się jeżykiem
i motywami znanymi ówczesnym ludziom. Biblia mówi słowami i obrazami znanymi i
rozumianymi przez ludzi, ale jednocześnie też reaguje na ludzkie mity i
pokazuje, że mity i inne religie są fałszywe.
Wizja w rozdz. 7 przypomina najbardziej znaną babilońską
opowieść o stworzeniu świata, Enuma elisz, Mit ten opowiada o praojcu Apsu i pramatce Tiamat. Tiamat jest morzem
(takie jest też znaczenie jej imienia po akadyjsku), czyli też chaos.Tiamat
jest matką następnego pokolenia bogów, między innymi Enlila i Ea, z których
rodzi się z kolei bóg Marduk.
Mit Enuma elisz opowiada
o tym, jak Marduk stał się najważniejszym bogiem. Apsu jest zdenerwowany z
powodu innych bogów (jego dzieci), i chce ich zgładzić, na to Ea zabija Apsu i tnie
go na kawałki. Tiamat się gniewa i mści się, walcząc z Mardukiem. Marduk jednak
zwycięża, zabija Tiamat i z kawałków jej ciała tworzy niebo i ziemię.
Babilończycy wierzyli więc, że
stworzenie świata było skutkiem walki między stworzycielem (Marduk) a morzem
(Tiamat). Tiamat (morze) przynosi chaos, a Marduk przynosi porządek.
Kanaanici mieli podobny mit, w
którym zamiast Marduka stworzycielem jest Baal a morzem Jam.
Z powodu tych mitów, które w
różnych wariantach wśród różnych narodów egzystowały, ludzie w starożytności
postrzegali morze, jako chaos i siłę chcącą zniszczyć stworzenie.
W opowieści o stworzeniu w Biblii znajdujemy podobny
obraz: na początku był chaos (Ks. Rodzaju / I Mojż. 1:2; Ks. Wyjścia / II Mojż.
15:10; 14:2; Job 40-41), a Bóg stworzył wszystko. Jednak Biblijna opowieść
stworzenia z pewnością nie jest mitem, lecz przeciwstawia się mitom pogańskim. Biblia
uczy, że stworzenie świata nie jest skutkiem walki miedzy bogiem a morzem-chaosem,
lecz jest suwerennym aktem wszechmogącego Boga. Pan Bóg jest wszechmogący i
dlatego zwycięża nad wszelkimi siłami, też nad morskimi (por. Ps. 18:15; Job
7:12; Jer. 5:22; Nah. 1:4, Hab. 3:15).
Człowiek z czasów Daniela czytając lub słuchając wizji z
rozdz. 7 mówiących o niespokojnym morzu, oczekuje, że nastąpią straszne rzeczy.
Ten język i motyw używa Biblia, aby przekazać Boże Prawdy.
Z morza (z chaosu) wychodzą cztery straszne zwierzęta. Zwierzęta
te są symbolami państw jak np. w herbach zwierzęta symbolizują państwa.
Oprócz drugiego zwierzęcia, pozostałe nie istnieją w tej
formie w stworzeniu. Są symbolami sił, która skierowane są przeciwko Bogu i
Jego stworzeniu. Te zwierzęta to mutanty przeciwstawiające się porządkowi w
stworzeniu (jak np. ‘orki’ i inne stwory w Władcy Pierścienia Tolkiena).
Biblia objawia, że Pan Bóg stworzył wszystko. Wszystkie
elementy są oddzielone od siebie i nie są mieszane. W Prawie Mojżeszowym
czytamy, że nie wolno mieszać gatunków zwierząt (Ks. Powt. Prawo / V Mojż. 22:9-11).
Podział, który Bóg dał w stworzeniu, ma zostać zachowany, bo jest to Boży
porządek. Człowiekowi nie wolno zmieniać tego porządku, gdyż oznacza to bunt
przeciwko Stwórcy. Dlatego mieszane zwierzęta były przez Żydów postrzegane jako
demoniczne.
Istnieje pewne podobieństwo do mitycznych zwierząt w
sztuce babilońskiej, które też stanowią połączenia różnych zwierząt.
Istnieje także podobieństwo czterech królestw z rozdz. 2 do czterech zwierząt w rozdz. 7. Anioł
objawia, że te zwierzęta oznaczają królestwa. Zwierzęta zostały zidentyfikowane
jako Babilon, Medo-Persja, Grecja i Rzym, ale należy pamiętać, że znaczenie
jest szersze. Królestwa przyjdą i znikną do momentu, kiedy Jezus Chrystus
wróci.
Cztery zwierzęta (w. 4-8)
Pierwsze zwierzę (w. 4): Lew ze skrzydłami orła jest symbolem mocy i gwałtu. Zostaną mu wyrwane
skrzydła, co oznacza ogromne poniżenie i utrata siły. Jest to doświadczenie Nebukadnesara,
który stał się jak zwierzę (4:16,25,28-33)
Zostało mu dane ludzkie serce, co jest także
doświadczeniem Nebukadnesara, kiedy wrócił do świata ludzi (4:33).
Lew i orzeł są silnymi, polującymi i dumnymi zwierzętami.
Są często symbolami narodów figurując na wielu herbach państwowych.
Biblia opisuje króla Nebukadnesara i też Chaldejczykow
jako orła (2 Królewski 25:1-11; Jer. 49:19; Ezechiela 17:1-5, 11-14) oraz jak
lwa (Iz. 5:25-30; Jer. 4:6-7).
Wspaniałość i chwała Babilonu jest zawsze kojarzona z samym
Nebukadnesarem (Dan. 2:37-38; 4:22; 5:18-19).
Drugie zwierzę (w. 5), podobne
do niedźwiedzia
Istnieje wśród Biblistów dyskusja, czy to zwierzę reprezentuje
Medię, czy królestwo Medyjsko -perskie. Jedno i drugie jest możliwe. Persja
stała się wielka poprzez wchłonięcie Medii do swego imperium. Imperium Medyjskie
jednak przestało istnieć jako niezależne imperium zanim imperium Babilońskie
upadło i zostało pokonane przez Persów.
Niedźwiedź jest tak groźnym zwierzeciem jak lew, ale nie
jest tak szybki. Wolno poruszające się zwierzę, byłoby bardziej pasującym symbolem
Medii niż Persji.
Po śmierci Nebukadnesara, królestwo Babilonu osłabło i
Media planowała przejąć Babilonię, ale nie udało się. Dopiero po połączeniu się
z Persją, wspólne imperium stało się wystarczająco silne, ale w tym połączeniu
Persja była znacznie silniejsza i dominująca.
Ale może bardziej podkreślanym faktem jest, że zwierzę ma
ogromny ‘apetyt’ i żre wszystko, co widzi, chce ciągle więcej i nigdy nie jest
zadowolone, tak jak imperium Perskie, pochłaniające coraz więcej krajów i nigdy
nie zadowolone.
Trzy żebra mogą oznaczać trzy ważne zwycięstwa Persów nad
Medyjczykami lub też trzy kluczowe zdobycia Imperium Medyjsko - Perskiego pod panowaniem
królów Cyrusa i Kambysesa; mianowicie
zdobycie Lidii (546 p.n.e.), Babilonu (539 p.n.e.) i Egiptu (525 p.n.e.).
Do końca nie mamy pewności, jak powinniśmy zinterpretować
to zwierzę. Celem tekstu jednak nie jest przede wszystkim dokładna interpretacja
historii, lecz podkreślenie, że Bóg rządzi. Królestwo Medyjsko-Perskie już
dawno nie istnieje, ale ciągle powstają nowe państwa o podobnym charakterze.
Trzecie zwierzę (w. 6), podobne
do pantery, miało cztery ptasie skrzydła, i cztery głowy.
Zwierzę to stanowi wielkim kontrast z niedźwiedziem:
niedźwiedź jest wolny, pantera jest jednym z najszybszych zwierząt.
Typową cechą charakteru pantery jest jej szybkość. Skrzydła
dodatkowo jeszcze podkreślają szybkość.
Cztery skrzydła nawiązują do czterech stron świata, czyli
oznaczają cały świat, podkreślają kompletność.
Zwierzę może symbolizować szybkie przemieszczanie się
armii perskiej oraz czterech królów Persji (Dan. 11:1-2). Imperium Perskie miało
potężną armię, która poprzez specjalnie budowane drogi szybko się przemieszczało.
Imperium Perskie było największym imperium do tego momentu na świecie.
Zwierzę może też oznaczać Imperium Aleksandra
Macedońskiego (Wielkiego, 356-323 p.n.e.), który w błyskawicznym tempie (w
ciągu kilku lat) zdobył całe imperium Perskie obejmujące obszar od Grecji do
Indii. Po jego śmierci panowało czterech tzw. Diadochów, którzy podzieli
imperium między siebie.
Głowa symbolizuje władzę. Cztery głowy mogłyby oznaczać
czterech królów perskich: Cyrusa, Kambysesa, Dariusza i Kserksesa. Ci królowie
panowali w czasach wielkości i świetności Imperium Perskiego, po Kserksesie było
jeszcze sześciu królów, ale był to okres powoli upadającego imperium.
Możliwym i być może bardziej prawdopodobnym jest, że
cztery głowy symbolizują czterech ‘Diadochów’ rządzący po śmierci Aleksandra Macedończyka,
co oznacza, że pantera symbolizuje Greckie imperium.
Czwarte zwierzę (w. 7) jest całkiem
inne: nie wygląda już jak zwierzę, lecz raczej jak robot-potwór z filmów science fiction.
Zwierzę jest znacznie gorsze niż poprzednie zwierzęta, destrukcyjne,
niszczące wszystko, stanowi skupienie wszelkiego zła.
Zależnie od interpretacji poprzednich zwierząt symbolizuje
albo Imperium Greckie Aleksandra Macedończyka, albo Imperium Rzymskie.
Grecy w bardzo szybkim tempie zniszczyli i zdobyli prawie
całe imperium Perskie. Imperium Rzymskie jednak nigdy w swoim istnieniu nie dosięgnęło
do terenów Babilonu, Medii i Persji.
Trzecie zwierzę symbolizuje królestwo, który rządzi całą ziemią,
ale czwarte zwierzę niszczy całe trzecie imperium.
Persowie rządzili ok. 200 lat, imperium greckie tylko 9
lat, i już po śmierci Aleksandra Macedończyka rozpadło się.
Prawdopodobnie zwierzę symbolizuje raczej Grecję niż
Rzym.
Grecka armia była wyjątkowy szybka i niepokonana, co nie można
powiedzieć o armii rzymskiej (por. 2:40; 7:7,19).
Czwarte imperium jest całkiem inne (7:23), jednak Rzymskie
Imperium nie różniło się tak bardzo od greckiego. Kultura w Rzymskim Imperium
była w wielkiej mierze hellenistyczna. Imperium Rzymskie zyskało swoją wielkość
nie tak szybko, lecz bardziej stopniowo w okresie od 241 p.n.e. do 117 n.e. kiedy osiągnęło największy
obszar i potęgę.
Rogi (w. 8) stanowią symbol władzy i sądu.
Dziesięć rogów symbolizuje dziesięciu królów seleucydów
(Syrii) od Seleukusa Nikatora do Antiocha IV Epifanusa (prawie wszyscy ci królowie
zostaną opisani w rozdz. 11).
Greckie imperium zostało zniszczony zanim przyszedł Jezus
(2:34-35; 7:11,13,14). Rzymskie imperium osiąga dopiero największe terytorium
podczas rządów cesarza Trajana (53-117 n.e.), wiele lat po Chrystusie.
Wierni są widziani jako pokarm dla zwierząt. Jest to
doświadczenie Żydów podczas rządów Antiocha IV Epfinausa (175-163 p.n.e.) a
także chrześcijan za panowania rzymskich cesarzy jak Neron (37-68 n.e.) i Domicjan
(51-96 n.e.). Jest to także rzeczywistością dla wielu chrześcijan dzisiaj.
Dzisiaj prześladowane chrześcijanie w różnych krajach świata, jak np. w Korei Północnej,
Iranie, Arabii Saudyjskiej i wielu innych, poznają czwarte zwierzę.
Rozdz. 7 jest odpowiednikiem rozdz. 2 (patrz: Schemat Daniel 2 i 7). Można zidentyfikować zwierzęta jako konkretne
państwa, ale znaczenie jest głębsze: zwierzęta symbolizują królestwa świata
przeciwne Bogu (Por. Ozeasza 13:7-8).
Zwierzę symbolizuje najprawdopodobniej Imperium Greckie,
ale też wszelkie inne państwa o podobnym charakterze, które potem w historii
istnieją. Zwierzę reprezentuje zło zbiorowe w kształcie państwa, ale wszelki
grzech jakiekolwiek państwa pochodzi od indywidualnego grzechu. Każdy człowiek
sam jest odpowiedzialny za swoje grzechy.
W raju był szalom, czyli pełny pokój i harmonia, brak
chaosu i brak zła, ale człowiek zniszczył szalom, stworzony przez Boga.
Biblia naucza, że każdy człowiek jest przeciwnikiem Boga
(Rz. 3:10-18), co znaczy, że tak naprawdę ‘bestia’ jest w środku każdego z nas.
Wizja w tym rozdziale pokazuje, co się dzieje, jeśli
tysiące grzeszników połączy swe siły.
W Księdze Objawienia czytamy też o bestii pochodzącej z
morza (Obj. 13). Ta bestia ma cechy lwa, niedźwiedzia i pantery, ma 10 rogów.
Ta bestia mówi bluźnierstwa i rządzi przez 42 miesięcy (czas, czasów i pół
czasu).
W Sali tronowej (w. 9-12)
Nagle następuje zmiana sytuacji, Daniel znajduje się na
Sali tronowej Króla, która jest jednocześnie Salą sądową. Nie jest jasnym, czy
Sala tronowa jest na ziemi czy w niebie.
Zło jest opisane w obrazach okropnych mutantów zwierzęcych,
teraz opis dotyczy Boga, który jest dobry, jest ludzki. Postacie podobne do
ludzi (Sędziwy i Syn Człowieczy) nie są ludźmi, lecz reprezentują boskie istoty.
Sędziwy reprezentuje Boga w roli Sędziego, który siedzi na
tronie, który był jak płomienie ogniste. Ognisko
wskazuje na sąd (por. np. Iz. 29:6; 34:9; Jer. 15:14; Joel 2:3; Hebr. 10:27; 2
Piotra 3:7-12) Bóg sądzi każdego człowieka. Grzech człowieka nie pozostaje bez
konsekwencji. Także każde królestwo zostaje osądzone, co opisuje w
szczególności prorok Izajasz (Ks. Izajasza, rozdz. 40-55).
W starożytności siwość
symbolizowała mądrość, a białe szaty symbolizują
sprawiedliwość i czystość i bezgrzeszność (por. Obj. 1:14; 7:14; 19:14, por.
Iż. 1:18). W starożytności białe szaty były rzadkością, ponieważ było prawie
niemożliwym aby wybielić ubranie tak, że było naprawdę białe.
Otworzona księga oznacza rejestr wszystkich uczynków
człowieka (por. Obj. 20:12-15).
Sędzia sądzi, co oznacza, że wszelkie zło zostaje osądzone
i potępione, zostaje mu odebrana władza i moc (w. 11-12). Zło może działać w
granicach, które Bóg mu stawia, do
pewnego okresu i czasu (w. 12).
Syn człowieczy (w. 13-15)
Ktoś podobny do człowieka przychodzi na obłokach do
Sędziego (w. 13).
Obłok reprezentuje obecność Bożą (Ks. Wyjścia / II Mojż.
16:10; 19:9; 24:15; 34:5). Po poświęceniu przybytku zstąpił obłok (Ks. Wyjścia
/ II Mojż. 40:34-38) tak jak podczas poświęcenia świątyni (1 Krl. 8:10).Podczas
przemienienia na górze obłok okrył Jezusa (Ew. Mat. 17:5). Kiedy Jezus wstąpił
do nieba, obłok wziął Go (Dz. Ap. 1:9).
W Biblii tylko Bóg przychodzi na lub w obłokach, aby wykonać
sąd (Psalm 18:10-13; 68:4; 97:2-4; 104:3-4; Iz. 19:1; Nah. 1:3). Także w innych
religiach w starożytności tylko bogowie przychodzą na obłokach. Kanaanici
nazwali Baala ‘Ten, który jedzie na obłokach’ (opisy z Ugaritu). Nie ma
wątpliwości, że ten, podobny do Syna
Człowieczego to Bóg.
Syn Człowieczy w tym momencie jeszcze nie jest
zidentyfikowany, ale jasnym jest, że stanowi dobrą nowinę. On jest sprawiedliwy
i reprezentuje prawdziwy Izrael, reprezentuje tych, którzy byli wierni w środku
grzesznego świata.
Syn człowieczy jest sądzony przez Sędziego, i deklarowany
sprawiedliwym. Tak jak Daniel w rozdz. 6, był wśród dzikich i groźnych zwierząt,
został zadeklarowany sprawiedliwym, i został wywyższony, jest poza zasięgiem zwierząt.
W tym Bóg został uwielbiony.
Syn człowieczy otrzyma królestwo o wiele większe niż ziemskie
królestwa, jest to królestwo uniwersalne i wieczne (por. Psalm 2; Fil. 2:9-11).
Sam Pan Jezus identyfikuje siebie z Synem Człowieczym
(Mk. 10:45). W Chrystusie rozpocznie się Królestwo Boże na ziemi (Mk. 1:15; Ef.
3:1-12).
Jezus definiował Syna Człowieczego jako Tego, który
cierpi (Mat. 17:22-23) i jako tego, który przyjdzie w chwale aby sądzić (Mat.
24:30-31).
Punktem kulminacyjnym jest moment, kiedy Jezus stoi przed
najwyższym kapłanem (Mk. 14:61-62). Jezus odpowiada kapłanowi, że jest Mesjaszem,
ale wyraz Mesjasz był przez Żydów w I
wieku n.e. rozumiany w sensie politycznym, podczas gdy termin Syn Człowieczy nie. Dlatego Jezus
wyjaśnia, że jest Mesjaszem, ale nie w sensie politycznym, lecz w takim sensie
jak Daniel pisze o Synu Człowieczym. W momencie, kiedy Jezus mówi, że jest
Mesjaszem i Synem Człowieczym, najwyższy kapłan nie chce wiedzieć więcej, bo
już jest jasnym dla niego, że Jezus twierdzi, że jest Bogiem i oskarża Go o
bluźnierstwo.
Należy dokładnie czytać, tekst mówi, że Ten, podobny
do Syna Człowieczego nie przychodzi od Boga, lecz przychodzi do Boga.
Przychodząc do Boga-Sędziego, zostaje deklarowany
sprawiedliwym i otrzymuje wieczną władzę i chwałę; wszystkie ludy mu służą. Kiedy
Jezus wstąpił do nieba, przyszedł do Boga Ojca na obłoku i został wywyższony (Dz.
Ap. 1:9; 2:32-33; Heb. 1:3).
Jezus otrzymał od Boga Ojca:
- moc (Ef. 1:18-23; 1 Piotra 5:11)
- chwałę (1 Piotra 1:21; Łk. 24:24-27; Ef. 1:18-23; 3:21;
1 Tym. 3:16; Heb. 2:9-12)
- władzę (Dz. Ap. 2:30, 36; Ef. 1:22; Heb. 1:3, Kol.
1:13)
- to wszystko na wieczność (1 Piotra 5:11; Jd 25; Obj.
1:5,8; 2 Piotra 1:11)
Ciekawym jest, że Daniel nie identyfikuje Syna Człowieczego
jako syna Dawida, czego można byłoby się spodziewać gdyby Księga Daniela
powstała w czasach Machabejskich, jak wielu twierdzi. Daniel żył na dworze
babilońskim w VI wiek p.n.e. i rozumiał, że królestwo Syna Człowieczego, czyli
Królestwo Boże, jest czymś całkiem innym niż po prostu odnowieniem ziemskiego
królestwa Izraela. Daniel jeszcze nie wiedział dokładnie, Kim będzie Syn
Człowieczy; dalsze objawienia w Biblii wyjaśniają jednoznacznie, że jest to
Jezus Chrystus.
Wizję o Synu Człowieczym uzupełnia to, co czytaliśmy w
rozdz. 2 o kamieniu, który zniszczył posąg. Ten kamień był całkiem inny niż
posąg, niż królestwa, i stanowił królestwo obejmujące cały świat. Ten kamień to
Syn Człowieczy, Jezus Chrystus (por. Psalm 118:22; Iż. 8:14; 28:16).
Podsumowując: Dan. 7:1-14 mówi o dwóch sferach: o zwierzętach,
reprezentujących zło, i o postaci podobnej do ludzi, reprezentującej dobro i Boga.
Przyjście Syna Człowieczego jest Dobrą Nowiną, jest Ewangelią, gdyż Syn
Człowieczy jest sprawiedliwy i na krzyżu zwyciężył nad wszelkim złem (por.
Kol 2:14-15).
Boże zwycięstwo (w. 16-28)
Daniel był przerażony: widział najgorsze zło i widział Salę
tronową Boga.
Nie wie, co ma myśleć, dlatego przychodzi anioł, aby mu wyjaśnić
(w. 16).
Wersety 17-18 stanowią krótkie wstępne wyjaśnienie.
Nie do końca jasnym jest, kim są święci Najwyższego?
W języku aramejskim są to anioły i tak też zostaje ten wyraz zinterpretowany w
pismach Qumran.
Daniel chce więcej wiedzieć o czwartym, najstraszniejszym
zwierzęciu. Czwarte zwierzę intensyfikuje zło poprzednich.
Jedenaście rogów oznacza potomstwo, z których jedenaste
pokolenie jest najgorsze.
W starożytności róg byl symbolem mocy, statusu i dumy
(por. 1 Sam. 2:1; Ps. 89:17,24; 112:9; Zach. 1:18-21; Obj. 12-13) albo też symbolem
zła (Ps. 75:5). Róg jest też symbolem sądu. Rogi na zwierzętach stanowią skrajną
dumę i zło, które przeciwstawia się Bogu.
Możliwe interpretacje:
Na podstawie jasnego znaczenia rozdz. 8, można stwierdzić,
że czwarte zwierzę reprezentuje Grecję, 10 rogów to 10 królów po Aleksandrze
Wielkim. Ostatni najstraszniejszy róg (8:9-12) to z pewnością Antioch IV
Epifanus, który w straszny sposób prześladował lud Boży w II wieku p.n.e.
Problemem tej interpretacji jest fakt, że śmierć Antiocha
IV Epifanusa nie została spowodowana przez nadejście królestwa Bożego.
Można też zidentyfikować czwarte zwierzę jako Imperium
Rzymskie. Wtedy 10 rogów to 10 królestwi a 11-ty róg to antychryst z NT.
Pierwszych 10-ciu cesarzy Rzymu: Augustus Tiberius,
Kaligula, Klaudius, Neron, Galba, Oton, Witelliusz, Vespazjian, Tyus. Jedenastym
cesarzem był Domicjan, który był znacznie straszniejszy od swoich poprzedników
i chciał bardziej niż inni być jak Bóg.
Problemem jednak zostaje, jak wyższej omówiono, że
Imperium Rzymskie nigdy nie obejmowało Babilonii i Persji, więc nie obejmowało
poprzednich królestw w pełni.
Należy pamiętać, że w literaturze apokaliptycznej liczby
maja znaczenie symboliczne; liczba 4 wskazuje na uniwersalizm, coś, co dotyczy
całego świata, a liczba 10 oznacza - dużo.
Cztery zwierzęta reprezentują cztery królestwa, ale w
szerszym znaczeniu reprezentują ludzkość i wszystkie ludzkie królestwa w
całości.
Zagadka czasu (w. 25)
Werset 25 stanowi zagadkę. Bardzo trudno jest zrozumieć,
co znaczą słowa: czas, dwóch czasów i pół czasu.
Słowa te zostawały często interpretowane jako 3 ½ roku: 1
+ 2 + ½ = 3 ½, co jest połową 7.
Okres między zbezczeszczeniem świątyni przez Antiocha IV
Epifanusa w dniu 15 Kislev 167 p.n.e. (Mach. 1:54) a ponownym poświęceniem
świątyni w dniu 25 Kislev w 164 p.n.e. (Mach. 4:52) wynosi dokładnie 3 lata i
10 dni. Jest to okres najgorszych prześladowań wiernych Żydów przez Antiocha
IV, które trwało nieco mniej niż 3 lata.
Problemem w tej interpretacji jest, że wyraz czas nie oznacza po aramejsku roku. Lepiej
rozumieć to tak: Liczba siedem oznacza kompletność, pełność. Siedem czasów oznacza wtedy wieczność. Trzy i pół czasów stanowi
połowę od siedmiu czasów, czyli pół wieczności. Wydaje się, że straszności się
nie skończą, że trwają ‘wieczność’, ale nagle i niespodziewanie zostają
przerywane (dlatego 3 ½ a nie 7). Możemy wnioskować, że trzy i pół czasu z
pewnością wskazuje na rządy Antiocha IV Epifanusa, co dalej zostaje opisane w
rozdz. 8.
Psalmista woła często, Jak długo, Boże, wróg będzie urągał? (Ps. 74:10, por. Ps. 80:5).
Wierzący doświadcza, że cierpienie i prześladowanie trwa i wydaje się, że nigdy
się nie skończy, ale kończy się w Bożym czasie, gdyż On rządzi i sądzi.
Zakończenie (w. 26-27)
Zakładając, że jedenasty róg symbolizuje Antiocha IV
Epifanusa, spełnienie ma miejsce w poświęceniu świątyni na nowo w 167 p.n.e..
Ostateczne spełnienie jest w Jezusie Chrystusie, który zwyciężył nad wszelkim
złem w stworzeniu i który ma królestwo wieczne.
W rozdz. 6 i 7 wierny jest zagrożony przez potworne zwierzę.
Ktoś przychodzi, Sędzia sądzi i deklaruje go sprawiedliwym, a wierny zostaje
wybawiony od zwierząt.
