Ks. Micheasza 5

¹ Ale ty, Betlejemie Efrata, najmniejszy z okręgów judzkich, z ciebie mi wyjdzie ten, który będzie władcą Izraela. Początki jego od prawieku, od dni zamierzchłych. ² Dlatego wyda ich aż do czasu, gdy ta, która ma porodzić, porodzi. Potem reszta jego braci wróci do synów Izraela. ³ Będzie stał mocno i będzie pasł w mocy Pana, w chwale imienia Pana, swojego Boga. Wtedy będą mieszkać w spokoju, gdyż jego moc będzie sięgać aż po krańce ziemi.

⁴ I On będzie pokojem. Gdy Asyryjczycy wpadną do naszego kraju i wkroczą do naszych pałaców, wtedy wystawimy przeciwko nim siedmiu pasterzy i ośmiu książąt z ludu. ⁵ Ci ogołocą kraj asyryjski mieczem i kraj Nimroda dobytą bronią. Tak wyratują nas od Asyryjczyków, gdy ci wtargną do naszej ziemi i będą stąpać w naszych granicach.

⁶ Potem będzie resztka Jakuba wśród wielu ludów jak rosa, która pochodzi od Pana, jak obfite deszcze na zieleń, która nie czeka na ludzi ani nie pokłada nadziei w synach ludzkich. ⁷ I będzie resztka Jakuba między narodami, wśród wielu ludów, jak lew między zwierzętami leśnymi, jak szczenię lwie wśród stad owiec; gdy wtargnie, to zdepcze i rozszarpie, i nikt się nie uratuje. ⁸ Gdy podniesiesz rękę na swoich wrogów, wszyscy twoi nieprzyjaciele będą wytępieni.

⁹ W owym dniu, mówi Pan, wytępię twoje konie spośród ciebie i zniszczę twoje rydwany. ¹⁰ I zburzę miasta twojej ziemi, i zwalę wszystkie twoje twierdze, ¹¹ i wytrącę czary z twojej ręki, nie będzie także u ciebie wróżbitów. ¹² I zniszczę twoje bałwany i twoje posągi spośród ciebie. I nie będziesz się już kłaniał dziełu rąk twoich. ¹³ I powyrywam twoje święte drzewa spośród ciebie i zniszczę twoje miasta. ¹⁴ I tak w zapalczywym gniewie wywrę zemstę na narodach, które nie były posłuszne.

Proroctwo to zostało prawdopodobnie wygłoszone podczas oblężenia Jerozolimy przez asyryjską armię pod przywództwem Sancheryba. W tym beznadziejnym położeniu Micheasz prorokuje totalną zmianę sytuacji, mianowicie powstanie Mesjasza-Króla, który zwycięży. W sytuacji gdy potężne mocarstwo Asyria groziło południowemu królestwu Izraela, Micheasz mówi o zmianie sytuacji. Mała resztka Judy zaatakuje i zniszczy Asyrię (w. 7).

w. 1

Uwaga czytelnika zostaje przeniesiona ze stolicy Jerozolimy do malutkiego miasteczka (właściwie wioski) Betlejem. Bóg omija królewskie miasto Jeruzalem, centrum korupcji, rządzone przez niesprawiedliwe i bezbożne władze. Betlejem oznacza nowy początek, dokładnie tak, jak za czasów Dawida.

Ten werset jest jedynym miejscem w Biblii, gdzie zostaje zapowiedziane, że Mesjasz urodzi się w Betlejem (por. Ew. Mateusza 2,6). Micheasz nie mówi bezpośrednio o Mesjaszu (namaszczonym), ale z Ew. Mateusza 2,5-6 wynika, że należy rozumieć ten tekst jako zapowiedź Mesjasza, Żydzi w każdym razie interpretowali to jednoznacznie.

Betlejem (= dom chleba) było małym, małoznaczącym miasteczkiem w rejonie Efrata (= płodny, owocny). Betlejem stanowiło miejsce zamieszkania najmniejszego i najmniej ważnego klanu Judy.

Jest to miejsce pochodzenia największego króla Izraela, Dawida, który był też najmłodszym i najmniej znaczącym wśród swoich braci (1 Samuela 16,1-13).

Bóg ścina martwe drzewo Dawida, aby z pnia mogło powstać nowe (Izajasza 11,1). Dom Dawida zawiódł, ale Bóg mimo to trzyma się przymierza zawartego z nim (2 Samuela 7,8-10; 1 Chronik 17; Psalm 89,35-36).

w. 2

Która ma porodzić – w 4,9-10 była już mowa o Córce Syjonu, jako kobiecie w bólach porodowych.

Temat kobiety, która ma rodzić znajdujemy też w Izajasza 7,14 i 9,6.

Zanim Mesjasz rzeczywiście się narodził, Izrael musiał jeszcze czekać siedem wieków, podczas których żył na wygnaniu pod obcym panowaniem.

W Starym Testamencie znajdujemy dwa różne wyrazy, tłumaczone jako reszta lub resztka. W tłumaczeniu polskim nie można uchwycić tej różnicy, ale trzeba mieć świadomość, że chodzi o dwa różne słowa.

Wyraz ‘resztka’ (hebr.: šē’ērit) oznacza ‘to co zostało” (także w Micheasza 2,12 i 4,7). Jest to w Starym Testamencie termin teologiczny oznaczający wierną resztkę Izraela, resztkę tych, którzy zostali wierni, podczas gdy większość odwróciła się od Boga. Ten hebrajski wyraz podkreśla też, że ta resztka była częścią czegoś większego, czego już nie ma.

Resztka Izraela, która została wierna do przyjścia Mesjasza stanowi początek nowej mesjańskiej wspólnoty.

W tym wersecie użyty jest też podobny wyraz, mianowicie reszta (hebr.: jeter), oznaczający też to co zostało, ale podkreślający całość, której nie ma, podkreślający niekompletność. Oznacza resztę Izraela, która nie była wierna, w odróżnieniu od wiernej ‘resztki’.

Kiedy Mesjasz przyjdzie, ta niewierna reszta nawróci się i wróci do całości, do której należy.

Wyraz wrócić (hebr.: šub) oznacza wrócić do oryginalnego miejsca lub stanu. W proroctwach ten wyraz używany jest często w celu nawoływania do nawrócenia się, czyli do powrotu do Boga i Jego przymierza. Dotyczy wszystkich ludzi. Poganie nie należeli do Izraela, ale wszyscy ludzie zostali stworzeni, aby żyć w relacji z Bogiem-Stworzycielem (por. Amos 4,6-11; Ozeasza 6,1; 2,9; Izajasza 66,5).

Synowie Izraela oznacza idealny Izrael, czyli kompletną wspólnotę mesjańską.

W dniu pięćdziesiątnicy (Dz. Apostolskie 2) i później zostało to spełnione, kiedy Żydzi z diaspory nawrócili się i kiedy wielu z pogan zostało dołączonych do Izraela (Rzymian 4,11-12; 11,17). Okazuje się, że reszta braci także oznacza pogan (por. Ew. Mateusza 12,50; Galacjan 3,26-29; Efezjan 2,12-22; 1 Piotra 2,9-10).

w. 3

Będzie stał mocno (hebr.: ‘amad) oznacza brać władzę królewską na siebie (Daniel 8,23; 11,2-3; Psalm 72,5).

Obraz króla jako pasterza był znany wszędzie na Bliskim Wschodzie i stanowił obraz idealnego króla. Oznacza zarówno ochronę jak i troskę o stado, czyli naród (por. Ezechiela 34). Król Dawid był pasterzem (2 Samuela 5,2; 7,7). Biblia mówi o Bogu jako pasterzu (Izajasza 40,10-11, Psalm 23, Micheasza 2,13-14).

W całej kulturze starożytnego Bliskiego Wschodu pasterz stanowił obraz idealnego króla.

Nowy władca będzie rządził do krańców ziemi, czyli nad całym stworzeniem (por. Izajasz 45,22; Jeremiasz 16,19). W asyryjskich kronikach królewskich i innych często znajdujemy zapis, że król rządzi do krańca ziemi, co jest oczywiście przesadą. Nowy władca, Mesjasz, który pochodzi od Boga, będzie rzeczywiście rządził nad całym stworzeniem, gdyż będzie pasł w mocy Pana. Władza Pana nie ma granic (Ks. Powt. Prawa 33,17; 1 Samuela 2,10; Psalm 59,14; 72,8; Zachariasza 9,10; Dz. Psot. 13,47).

w. 4-5

Mesjasz jest Pokojem, gdyż pod Jego rządami bracia, którzy wcześniej nie byli pojednani, zostaną pojednani, a wszyscy wrogowie zostaną pokonani, aby nigdy nie mogli już atakować.

Pokój (hebr. šalom) oznacza pokój, pełność, całkowitość, przetrzymanie, zbawienie (Por. Izajasz 52,7).

Strategia Mesjasza jest taka: kiedy armia asyryjska przyjdzie i zaatakuje, powstaną przywódcy. Używany tu rzadki wyraz (hebr. nikim) oznacza szejka, przywódcę plemienia lub klanu).

Wróg zostanie wygnany z powrotem do swego kraju, a jego kraj zostanie zaatakowany i zniszczony. Bóg ustalił granice dla narodów (Ks. Powt. Prawa 32,8; Psalm 74,17; 104,9).

Komentatorzy nie są zgodni, czy chodzi dosłownie o Asyrię, czy należy to rozumieć jako wyraz ogólnie oznaczający wrogów Izraela. Długo po upadku imperium asyryjskiego, wyraz Asyryjczycy był nadal używany, aby określić wroga, którym wtedy już byli Babilończycy lub Persowie (Treny 5,6; Ezdrasza 6,22; Zachariasza 10,10; Izajasza 19,23). Nazwa Nimrod wskazuje jasno na Babilon.

Siedmiu pasterzy i ośmiu książąt ­– jest figurą literacką (także znaną z ugarickich tekstów). Jest to o jeden więcej niż siedem a siedem symbolizuje świętość i pełność. Oznacza to, że panuje pełnia współpracy i zgody między przywódcami Mesjasza, inaczej niż ukazała to historia.

Nimrod (Król Babilonu)  jest w Biblii symbolem wroga Boga i jego ludu. Asyria bije Izraela kijem (4,14), ale przywódcy Mesjasza biją Asyrię mieczem. Miecz jest bronią wojskową, ale także narzędziem sprawiedliwości i kary.

Wyraz wyratować (hebr.: nsl) oznacza wyciągać, chwytać, porwać. Izrael zostaje ‘porwany’ z ręki wroga, jest to zbawienie.  Kiedy Mesjasz rządzi brama piekła Go nie pokona (Ew. Matteusza 16,18). Władza Mesjasza obejmie cały świat (Ew. Mateusza 28,18). Asyria była w czasie Micheasza konkretnym wrogiem, ale zarazem symbolizującym wszystkich wrogów Boga i Jego ludu.

Dzisiaj nowy Izrael rządzi (Gal. 6,16) używając żywego miecza. Może sądzić myśli serca (Hebrajczyków 4,12, Efezjan 6,17). W ten sposób Mesjasz uratuje swą trzodę i poprowadzi do królestwa.

w. 6-8

Te wersety mówią o ‘resztce” (patrz wyżej, w. 2).

W suchym klimacie Izraela, deszcz i rosa są bardzo ważne,  pochodzą od Boga (Ks. Rodzaju 27,28; Aggeusza 1,10; Zachariasza 8,12). Pokazuje to zależność człowieka od Boga. Nie można liczyć na ludzi lecz tylko na Boga. Nie czeka na ludzi – po hebr. dosłownie: nie oczekuje z wielkim oczekiwaniem.

‘Resztka’ stanowi błogosławieństwo dla narodów, tak jak deszcz i rosa jest błogosławieństwem w suchym kraju (por. Ks. Rodzaju 12,2-3).

Ale dla tych, którzy nie uznają ‘resztki’ staje się ona lwem, który rozdziera ofiary i niszczy.

Jest to reakcja na mocarstwa czasów Micheasza. Zarówno egipscy faraoni jak i asyryjscy królowie byli przedstawiani jako lwy w sztuce i w literaturze. Asyryjski król Sargon II jest „jak lew i chodzi po ziemi jak zły lew, który terroryzuje.” Lew jest elementem dekoracyjnym w pałacach i świątyniach Mezopotamii.

(W Muzeum Brytyjskim w Londynie można obejrzeć  płaskorzeźbę z Niniwy, w którym Aszurbanipal walczy z lwami).

Resztka Jakuba otrzymuje błogosławieństwo patriarchów. Resztka staje się niebezpieczna dla wszystkich zwierząt, dzikich i domowych. Lew Judy panuje nad całym światem (por. Ks. Rodzaju 49,9; Por. Ks. Objawienia 5,5).

Podniesienie ręki jest znakiem zwycięstwa nad wrogiem (por. Psalm 89,14; Izajasza 26,11).

w. 9-14

Te proroctwa stanowią zakończenie rozdziałów 4 i 5.

W tych wersetach znajdujemy osobno proroctwa przeciwko Izraelowi, proroctwo zniszczenia.

Armia Asyryjska stoi pod murami Jerozolimy; Izrael nie ufa Panu, lecz swojej broni i armii oraz bóstwom. Izajasz oskarża Izrael, że podczas zagrożenia asyryjskiego, posiadał dużo koni, rydwanów i byli w Izraelu czarownicy i wróżbici (Izajasz 2,6-9).

Wytępić … pośród ciebie jest językiem z Księgi Kapłańskiej, gdzie grzesznicy zostaną wyrzuceni (Ks. Kapłańska 17,10; 20,3-6). Oznacza to sąd nad grzesznikami, ale zarazem także chroni lud Boży przed grzechem.

PAN zniszczy wszystko, w czym ludzie pokładali zaufanie, a co Bóg zakazał jako zagrożenie dla przymierza: wojsko (w. 9-10, Ks. Powt. Prawa 17,16), czary (w. 11, Ks. Powt. Prawa 18,9-13), bałwochwalstwo (w. 12-13, Ks. Powt. Prawa 7,5; 12,3; 16,21). Jeśli ludzie słuchają PANA, już nie potrzebują broni i wojny (Micheasz 4,1-5).

Micheasz nie określa, w jaki sposób PAN to uczyni. Hiskiasz wprowadził reformy (2 Królewska 19,14-19; 2 Kronik 29-31; Izajasz 37,1-4) które okazały się nietrwałe.

Micheasz przewidywał czas, w którym rzeczywiście nie będzie już fałszywych obiektów zaufania w prawdziwym Izraelu. Jest to Królestwo Boże, które zostanie spełnione w Chrystusie (por. Efezjan 5,26-27).

Zastosowanie

1. Sytuacja beznadziejna

Sytuacja człowieka jest beznadziejna. Dzisiaj nie jest inaczej niż w przeszłości. Wprawdzie armia asyryjska nam nie zagraża, ale istnieje wiele innych zagrożeń. Realne zagrożenia klęską żywiołową, ataki terrorystyczne itd., ale też zagrożenia moralne. Żyjemy w świecie bezbożnym.

Władcy tego świata mimo starań nie przynoszą pokoju.

Jest to stary problem grzechu. Człowiek zgrzeszył, każdy człowiek jest grzeszny. Jedynym, który może rozwiązać ten problem jest właśnie Mesjasz - Jezus Chrystus.

Bóg zwycięża, ale w całkiem inny sposób, niż tego ludzie się spodziewają.

2. Bóg jest suwerenny

Podobnie jak dla Izraela, armia asyryjska wydawała się nie do pokonania, tak dla nas dzisiaj zło, terroryzm, przestępstwo, kryzys światowy, itd., wydają się niepokonalne.

Ale Biblia naucza, że Bóg jest suwerenny. Asyria przestała istnieć, tak jak Babilon, a Bóg jest zawsze i Jego Królestwo trwa na wieki.

Podobnie jak Micheasz patrzył oczami wiary na świat, widząc realne zagrożenie ze strony Asyrii, wiedząc, że Izrael został wyprowadzony na wygnanie. Ale Micheasz patrzył oczami wiary i widział, że Bóg rządzi, że to wszystko mieści się w Bożym planie.

Współczesny wierzący powinien również patrzeć na świat oczami wiary. Wydaje się, że ekonomiści, banki, bogaci i skorumpowani politycy sprawują nieograniczoną władzę, ale nad tym wszystkim stoi Bóg. Wszystkie złe i bezbożne rządy kiedyś znikną, ale Boże panowanie jest na zawsze.

3. Poczucie bezpieczeństwa

Ludzie szukają bezpieczeństwa w pieniądzach, w ubezpieczeniach, funduszach emerytalnych, inwestycjach, politycznych systemach itd. To wszystko nie daje prawdziwego bezpieczeństwa. Historia pokazała wielokrotnie, że kryzys może w krótkim czasie wszystko zniszczyć, że wojny powstają nieraz nagle i niespodziewanie. Jedyne prawdziwe bezpieczeństwo jest w Jezusie Chrystusie, Mesjaszu.

3. Kontrast

Istnieje ogromny kontrast między władcami tego świata a Mesjaszem. Szczególnie jest to widoczne w Ewangeliach: cesarz rzymski panuje, a w jego imieniu rządzi w Jerozolimie Król Herod. Łudzą się oni, że posiadają pełnię władzy, nawet przekonani są, że są Bogami. Zarówno mocarstwa w czasach starotestamentowych, jak i imperium rzymskie rządziło poprzez przemoc, walkę i opresje. Ale tak naprawdę władza należy do Mesjasza, który sprawuje ją w całkiem inny sposób. Dlatego tylko On przyniesie prawdziwy Pokój.

Mesjasz nie rodzi się w stolicy, centrum władzy, lecz w małej wiosce. Mesjasz nie zwycięży w bitwie przez użycie miecza, lecz zwycięży przez to, że urodzi się jako człowiek, umrze jak przestępca na krzyżu i zmartwychwstanie. Bóg działa według całkiem innych zasad niż świat.

4. Nowa ziemia

W tej chwili jeszcze nie doświadczymy opisanego Królestwa (w. 3), w którym lud Boży żyje w prawdziwym pokoju. Ale tu, jak w wielu innych miejscach, czytamy o przyszłości. Kiedyś będzie ziemia, na której naprawdę nie będzie wojen, ani grzechu (Izajasz 1,1-10). Jest to wielka nadzieja dla ludzi, żyjących w świecie pełnym przemocy i bezbożności.

Księga Micheasza 4

 ¹ I stanie się w dniach ostatecznych, że góra ze świątynią Pana będzie stać mocno jako najwyższa z gór i będzie wyniesiona ponad pagórki, a ludy tłumnie będą do niej zdążać.

² I pójdzie wiele narodów, mówiąc: Pójdźmy w pielgrzymce na górę Pana i do świątyni Boga Jakuba, i będzie nas uczył swoich dróg, abyśmy mogli chodzić jego ścieżkami, gdyż z Syjonu wyjdzie zakon i słowo Pana z Jeruzalemu!

³ Wtedy rozsądzać będzie liczne ludy i rozstrzygać sprawy wielu narodów.

I przekują swoje miecze na lemiesze, a swoje włócznie na sierpy. Żaden naród nie podniesie miecza przeciwko drugiemu narodowi i nie będą się już uczyć sztuki wojennej.

⁴ I będzie siedział każdy pod swoim szczepem winnym i pod drzewem figowym, i nikt nie będzie szerzył popłochu. Zaiste, usta Pana Zastępów to powiedziały.

⁵ Niech wszystkie ludy, każdy z nich postępuje w imieniu swojego boga, lecz my będziemy postępowali w imieniu Pana, naszego Boga, po wiek wieków.

⁶ W owym dniu, mówi Pan, zbiorę chromych,

zgromadzę to, co rozproszone, i tych, których utrapiłem.

⁷ Z tego, co chrome, stworzę resztkę, a z tego, co rozproszone, potężny naród;

a Pan będzie nad nimi królował na górze Syjon, odtąd aż na wieki.

⁸ Lecz ty, wieżo trzody, wzgórze córki Syjonu, do ciebie wróci i przyjdzie panowanie jak dawniej, królestwo córki Jeruzalemu.

⁹ Czemu teraz tak bardzo krzyczysz? Czy króla nie ma u ciebie?

Czy twój doradca zginął, że cię ogarniają bóle jak rodzącą?

¹⁰ Wij się z bólu i jęcz, córko syjońska, jak rodząca!

Gdyż wkrótce będziesz musiała wyjść z miasta i zamieszkasz na polu, i pójdziesz aż do Babilonu. Tam będziesz wyratowana, tam wykupi cię Pan z ręki twoich nieprzyjaciół.

¹¹ Lecz teraz zebrały się przeciwko tobie liczne narody, mówiąc: Niech będzie zhańbiona, aby nasze oko mogło się napawać widokiem Syjonu!

¹² Lecz oni nie znają zamysłów Pana i nie rozumieją jego planu,

że zebrał je jak snopy na klepisku.

¹³ Wstań i młóć, córko syjońska, gdyż zrobię ci róg z żelaza, zrobię ci kopyta ze spiżu, abyś mogła zdeptać wiele ludów, poświęcić Panu ich mienie, a ich bogactwo władcy całej ziemi.

¹⁴ A teraz zrań się wieloma nacięciami!

Usypano wały przeciwko nam, kijem biją po twarzy sędziego Izraela.

Warto najpierw krótko omówić sytuację, w której działał prorok Micheasz (patrz Słowo nr. 21, wrzesień 2012).

Po rozdziałach zawierających zapowiedzi kary i sądu, nagle prorok zmienia ton. Teraz Micheasz używa języka nadziei, mówiąc o odnowieniu po wygnaniu, o przyszłości, w której Jeruzalem zmieni się z góry gruzów w nowe miejsce na górze Syjon. Są to słowa, które znajdujemy w różnych miejscach Biblii (Jeremiasza 31,38; Ks. Objawienia 21-22).

W poprzednich rozdziałach była mowa o końcu obecnego Izraela, a teraz prorok mówi o początku nowego Izraela.

w. 1-2

Nowy Testament potwierdza, że to proroctwo zostało spełnione w Jezusie Chrystusie i Jego Kościele (Ew. Łukasza 24,44; Dz. Apostolskie 3,24; 1 Piotra 1,10). W Nowym Testamencie nie znajdziemy jednoznacznego nauczania dotyczącego powrotu królestwa Izraela. (Rzymian 11 nie mówi o tym, że Izrael znowu będzie królestwem).

W swoim kazaniu podczas Pięćdziesiątnicy, Apostoł Piotr cytuje proroka Joela, ale przy tym zmienia tekst (Dy. Apostolskie 2,17ö Joel 2,28). Gdzie Joel mówi, potem wyleje,… Piotr mówi: i stanie się w ostatnich dniach, nawiązując w ten sposób do Izajasza 2,2 i Micheasza 4,1.

W ten sposób Piotr łączy wylanie Ducha Świętego z proroctwami Izajasza i Micheasza mówiąc o przyszłości i odnowieniu Izraela.

Na starożytnym Bliskim Wschodzie, góra świątynna posiadała symboliczne znaczenie. Symbolizowała:

- obecność boga wśród swego ludu

- zwycięstwo boga nad chaosem

- bramę do nieba, do miejsca zamieszkania bogów.

- rządy boga nad krajem, gdzie znajdowała się góra.

Jeśli Micheasz mówi, że góra Syjon jest najwyższa, oznacza to, że PAN Bóg Izraela jest Bogiem nad wszystkimi innymi bożkami i narodami, co spowoduje, że z całego świata będą przychodzić tu narody. W Starym Testamentu tylko Izrael pielgrzymował do góry Syjon, w czasach ostatecznych, wszystkie narody pielgrzymują do Boga.

Hebrajski tekst dosłownie mówi: tłumy do niego płyną, co jest bardzo dziwnym dla Jeruzalem, gdzie w okolicy nie ma ani jednej rzeki, po której można byłoby płynąć.

Jest to reakcja na pogańską religię babilońską. W Babilonie, uznającym siebie za centrum świata, na coroczne święta dla najważniejszego boga Marduka, ludzie ze wszystkich stron świata dosłownie płynęli statkami do Babilonu.

W dniach ostatecznych ludzie popłyną do jedynego prawdziwego Boga, PANA Izraela.

W czasie Micheasza Babilon był tym, czym Rzym był dla Europy wczesnego Średniowiecza, był centrum świata. Rzeczywistością jest jednak, że PAN jest centrum świata.

W ostatnich dniach narody chcą same z siebie iść drogami PANA, żyć według Jego Prawa. Jest to kompletne odwrócenie historii z czasów Micheasza. Narody są teraz częścią prawdziwego Izraela (por. Galacjan 3,26-29); dotyczą ich obietnice Przymierza (Jeremiasza 31,31-34; Izajasza 42,6; Ezechiela 36,24-31) przez Jezusa Chrystusa (Hebrajczyków 8,6).

w. 3

Bóg rządzi i sądzi miądzy narodami, pokazując drogę PANA (Izajasz 11,3-4).

Miecz i włócznia stanowiły najważniejszą broń żołnierza (1 Samuela 17,47). W opisanej nowej sytuacji panuje pokój, nikt nie chce walczyć, nie ma potrzeby wojny.

Oznacza to nie tylko koniec wojen, ale także koniec polityki, propagandy, stereotypów, napięć kulturowych. Oznacza to zmianę człowieka.

w. 4

Skutkiem pokoju jest to, że każdy może w bezpieczeństwie rozkoszować się owocami własnej pracy.

W czasie Micheasza ludzie nie mogli spokojnie siedzieć pod figami. Albo tracili swój dorobek przez długi i działanie bogatych, albo został on zniszczony przez armię asyryjską, albo wreszcie było to zbyt niebezpiecznym, aby nadal mieszkać na wsi.

Szczep winny i winnice są wyjątkowo bogatym symbolem w Starym Testamencie, często wspominane są razem. Stanowią w Izraelu symbol błogosławieństwa Bożego (Ks. Powt. Prawa 8,8; Ozeasza 2,14.17), jak było to pod panowaniem króla Salomona (1 Królewski 4,25); oraz są też jednym z głównych źródeł dochodów (1 Królewski 21,1-4). Są też symbolem mesjańskiej przyszłości (Zachariasza 3,10).

Opis oznacza, że każdy będzie bezpiecznie żył w pełnym pokoju i dobrobycie. Będzie to czas szczęśliwy, jak za czasów Salomona (1 Królewski 4,20; 5,5).

…nie będzie szerzył popłochu (Dosł.: nikt nie będzie zagrażał) jest językiem mesjańskim, który też jest używany kiedy Biblia mówi o odnowieniu po sądzie Bożym (Ks. Kapłańska 26,6; Jeremiasz 30,10; Ezechiela 34,28; 39,26; Sofoniasza 3,13).

Por. Izajasz 11,6-9, który dodaje, że nie będzie już zagrożeń od strony przyrody (por. też Ks. Kapłańska 26,6 i Ezechiela 34,38). Pokój Chrystusa przewyższa wszelki rozum (Filipian 4,7).

Pan Zastępów, jest tytułem wojskowym Boga. Oznacza to, że stoi nad wszelkimi armiami (1 Samuela 17,45; Psalm 68,12; 103,21; 148,2; Izajasza 40,26; 45,12).

Wersety 3-4 mówią o pokoju, który był nierealny dla słuchaczy. Pamiętajmy, że Micheasz wypowiedział te słowa w sytuacji zagrożenia wojną. To jakby mówić o pokoju i dobrym życiu w Polsce, w sierpniu 1939 r.

w. 5

… w imieniu swojego boga oznacza, że żyje według nauczania tych bogów.

Wierna resztka na wieczność żyje według Prawa Bożego. W tej chwili jeszcze istnieje religijny chaos na świecie. Wygląda na to, że inni bogowie są silniejsi. Religie mimo obietnic nie zapewniają pokoju i dobrobytu, lecz raczej powodują niesprawiedliwość i wojny. Wierni przy tym wiedzą, że PAN Bóg rządzi i stanie się, co On obiecuje.

Po wiek wieków oznacza na zawsze, bez końca.

w. 6-7

w owym dniu, czyli, w tych dniach w przyszłości, o których pisano w poprzednich wersetach.

W tych wersetach znajdujemy obraz Króla jako troszczącego się pasterza, obraz doskonale znany na Bliskim Wschodzie (por. Micheasza 2,12-13).

Wierna resztka przeżyje sąd Boży i zmieni się w silny naród.

Pojęcie „resztka” było ważnym w religijnej kulturze Bliskiego Wschodu. ‘Resztka’ jest tą częścią narodu, która przeżyje zniszczenia wojenne i wygnanie. ‘Resztka’ oznacza życie i przeżycie dla ludzi, dla społeczeństwa, dla klanu, dla narodu. Jeśli nie ma ‘resztki’, oznacza to koniec istnienia narodu (por. słowa Amosa o Filistynów, Amos 1,8).

W Starym Testamencie ‘resztka’ oznacza tą część, która została wierna i przeżywa dzięki zbawieniu Bożemu (Amos 5,3; Izajasza 11,11-16; 37,31; 46,3). ‘Resztka’, która przeżyje stanowi jądro nowego narodu i zostaje odnowiona (Micheasza 5,6-8; Izajasza 60,22). Resztka to duchowy naród (Rzymian 4,16; 11,5).

w. 8

Jest to werset przejściowy między poprzednim i następnym fragmentem.

Jeruzalem będzie odnowione i znowu będzie posiadało wieże (twierdze) gwarantujące bezpieczeństwo jak za czasów Dawida i Salomona. W poprzednich wersetach była mowa o rządzeniu PANA, teraz o królowaniu rodu Dawida, co będzie bardziej wyraźnym w Micheasza 5,1.

Werset ten przygotowuje czytelnika do następnych akapitów mówiących o panowaniu Mesjasza.

Wzgórze córki Sion – wyraz wzgórze (po hebrajsku ofel = wzgórze) jest nazwą twierdzy. Po hebrajsku użyto słowa Ofel, nazwy twierdzy w Jeruzalemie (2 Chronik 27,3; 33,14). Ofel oznacza dla Izraela wspomnienie dawnej chwały Dawida, oznacza silną twierdzę.

W przyszłości rządzić będzie Król z rodu Dawida, jak PAN obiecał (2 Samuela 7,13).

w. 9

Czy króla nie ma u Ciebie? Jest to dwuznaczne pytanie. Jednostronne pytanie powodujące wstyd. Już nie ma króla, który sprawiedliwie rządzi, a podczas wygnania już w ogóle nie ma króla.

Ale jednocześnie jest to nadzieja, mimo faktu, że wydaje się, że już nie ma Króla, doradcy, On ma wielkie plany i wróci.

w. 10

ból = ból porodowy. Cierpienie Izraela jest porównywane z bólami porodu. Potem prorok wyjaśnia na czym to polega. Najpierw Córka Syjonu musi opuścić kraj (por. 2 Królewska 25,2-7; Jeremiasza 52,7). Potem zamieszkają na polu (nie w domach), aż w końcu dojdą do Babilonu (2 Królewska 24,16; 25,7; Jeremiasza 34,4).

Babilon był symbolem świata pogańskiego i stanowił wielki kontrast z Jeruzalem. Jest to jeden z najwcześniejszych jasnych zapowiedzi wygnania babilońskiego w Starym Testamencie.

Król Hiskiasz zawarł przymierze z pogańskim królem Babilonu. Zamiast zaufać Bogu, zaufał sobie i przymierzu z Babilonem. Dlatego Izrael zostaje wyprowadzony na wygnanie i wszystkie złoto Jeruzalem przewiezione do Babilonu (2 Królewska 20,12-19; Izajasza 39).

Po tych bolesnych wydarzeniach, PAN wróci, aby zbawić swój lud, jak kiedyś zbawił i wyzwolił swój lud z Egiptu.

Wyraz wykupić (hebr. ga’al) ma znaczenie prawne: wykupienie z niewolnictwa lub spłacenie długów dla kogoś należącego do klanu.

w. 11-12

w tym tekście nie jest jasnym, kim są te liczne narody (albo też: wielkie narody). W innych miejscach czytamy, że chodzi o armię asyryjską (pod przywództwem Sechanneryba), składającą się z wielu narodów (Izajasz 8,9; 17,12-14).

Niech będzie zhańbiona ­– oznacza profanowanie. Kiedy armia podbiła wroga, profanowała i plądrowała świątynie, aby zawstydzić podbitego i udowodnić, że są silniejsi niż bogowie wroga. Dla narodów na Bliskim wschodzie stanowiło to ostateczną klęskę.

Narody walczą przeciwko Izraelowi, ale Pan sam walczy dla Izraela i przyniesie ich jak snopy na klepisko. Potem córka Syjońska sama kompletnie zniszczy wrogów, gdyż PAN sam da jej narzędzia do tego celu.

w. 13

Wstań (hebr. qum) wspomina stare nawoływanie do świętej wojny (Ks. Liczb 10,35-36).

Młóć (hebr. ruš) oznacza proces młócenia przez woły (Ks. Powt. Prawa 25,4; Ozeasza 10,11), więc oznacza zniesienie i kompletne zniszczenie (Izajasza 21,10; 41,15; Amos 1,3). 

Róg symbolizuje moc Izraela (Ks. Powt. Prawa 33,71; 1 Samuela 2,10;  2 Samuela 22,3). Także w starożytności róg oznaczał władzę i moc, a żelazo oznaczało wytrwałość (Jeremiasza 17,11; 1 Królewski 22,11). Kopyta oznaczają także moc (Izajasza 5,28; Jeremiasza 47,3, Ezechiela 26,11). Brąz natomiast jako twardy materiał oznacza wytrwałość (Sędziów 16,11; 2 Chronik 33,11).

Zdeptać wiele ludów (dosł. sproszkować, zetrzeć na proch) wskazuje na ostateczne i totalne zniszczenie wrogów. Nic nie pozostaje po nich. Wrogie narody zostaną starte na proch; zostaną wytarte z ziemi (2 Samuela 22,43; 2 Królewski 23,6.15). Tak się skończy z każdym, kto zechce sprofanować miasto Boże.

Wszystko co poganie ukradli i sprofanowali, zostaje teraz poświecone BOGU.

w. 14

ten werset jest wersetem przejściowym jako wstęp do następnego proroctwa o wyzwoleniu, dlatego będzie omówiony przy następnym rozdziale.

Ważne elementy do zastosowania w przygotowaniu kazania

1. Lęk o przyszłość

Wielu ludzi boi się o przyszłość, zarówno prywatną jak i światową, globalną. Martwimy się o nasze emerytury, o nasze zdrowie, o nasze dzieci. Martwimy się o wielkie globalne problemy jak ocieplenie ziemi, zagrożenia wojenne. Strach budzi w nas niepewność jutra. Zastanawiamy się z niepokojem, kiedy Iran będzie miał bombę nuklearną i co z tym zrobi, kiedy i gdzie nastąpi następny atak terrorystyczny itd. Można byłoby tu mnożyć przykłady. Wygląda na to, że zło jest coraz większe i powszechne w świecie.

Podobne ogólne poczucie narastającego zagrożenia istniało też w czasach Micheasza. Mimo faktu, że wygląda to inaczej, Bóg zwyciężył zło w Chrystusie. Jego śmierć i zmartwychwstanie są dowodem tego, że zło zostało pokonane. ‘Resztka’, która zostaje wierna Bogu, ma udział w tej przyszłości. Nie oznacza to, że już nie jest strasznym to, co się dzieje wokół nas, ale widzimy to przez Chrystusa w całkiem innej perspektywie.

2. Przyszłość idealna

Obraz, który Micheasz opisuje jest idealny, bajkowy i dla naszego poczucie nie realistyczny. Ludzi kładą nadzieję w Narodach Zjednoczonych i innych organizacjach, mających za cel pokój na ziemi. Ale każdy wie, że nie przynoszą pokoju, wydaje nam się, że jest coraz więcej wojen. Ludzie nie są w stanie przynieść pokoju na ziemi. Tylko Chrystus jest pokojem (Ew. Łukasza 2,14). Każda droga, który szuka pokój na ziemi bez Chrystusa kończy się klęską. Tylko w Chrystusie jest pokój. W Chrystusie ta przyszłość, która wydaje się nierealna i bajkowa, jest realna i rzeczywista, a każdy, kto jest w Chrystusie może być częścią tej przyszłości.

3. Nauczanie Boże przyciąga narody…

Współczesne Kościoły czynią wiele rzeczy, aby być atrakcyjnymi. Wymyślają przeróżne programy, działania społeczne. I rzeczywiście przyciągają tym ludzi do Kościoła, ale czy rzeczywiście na stałe?

Tekst mówi o tym, że ludzie chcą dobrowolnie pójść na górę Pana, ponieważ tam jest nauczana Droga Pana, i to jest dla nich atrakcyjne.

To jest też wezwanie dla wierzących, aby chodzić jego ścieżkami, gdyż z Syjonu wyjdzie zakon i słowo Pana z Jeruzalemu! Jedyna Prawda i jedyne życie jest w Syjonie, to znaczy, w Chrystusie.

Jezus jest Słowem Bożym (Ew. Jana 1,14). Jezus jest świątynią (Ew. Jana 2,19-21). Jezus jest spełnieniem Pisma Świętego (Ew. Mateusza 5,17).

4. Bóg zgromadzi wszystkie narody

Bóg wybiera nie tylko Izrael, lecz wybiera wszystkie narody. Wszystkie narody wchodzą do Syjonu (por. Izajasza 56,7). Jest to spełniona obietnica, którą Bóg dał Abrahamowi: ustanowiłem cię ojcem mnóstwa narodów (Ks. Rodzaju 17,5; por. Rzymian 4,17).

Wszelkie napięcia i wrogość między ludźmi i między narodami znikną. To jest społeczeństwo według woli Bożej, gdyż w Chrystusie nie masz Żyda ani Greka… (Galacjan 3,28). Wśród chrześcijan powinno to już być widocznie, ale po powrocie Chrystusa stanie się to prawdą w pełni. Jest to możliwym tylko przez Jezusa Chrystusa. Jezus jest jedyną drogą do Boga, do Syjonu (Ew. Jana 14,6), tylko Chrystus jednoczy narody.

Z Syjonu wejdzie Zakon… Po zmartwychwstaniu Jezusa i wylaniu Ducha Świętego Ewangelia zostaje głoszona na całym świecie (Dz. Apostolskie 1,8). We wszystkich narodach są ludzie naśladujący Jezusa, ludzie uczący się i idący drogą Pana (w. 2). Pierwsi chrześcijanie byli nazywani: „Ludźmi Drogi”.

Księga Micheasza 3,1-12

¹ Wtedy rzekłem: Słuchajcie wy, naczelnicy Jakuba, i wy wodzowie domu Izraela:

Czy nie waszą rzeczą jest znać prawo?

² Lecz wy nienawidzicie dobrego, a miłujecie złe.

Zdzieracie z nich skórę i mięso z ich kości.

³ Jecie mięso mojego ludu, zdzieracie z niego skórę i łamiecie jego kości;

krajecie to tak jak mięso w garnku i jak pieczeń na patelni.

⁴ Będziecie kiedyś wołać do Pana, lecz On was nie wysłucha:

zakryje wtedy swoją twarz przed wami, ponieważ popełniliście złe czyny.

⁵ Tak mówi Pan o prorokach, którzy zwodzą mój lud,

gdy zęby ich mają co gryźć, zwiastują pokój,

lecz przeciwko temu, który im nic do ust nie da, ogłaszają świętą wojnę.

⁶ Dlatego zaskoczy was noc i nie będzie widzenia,

zapadnie ciemność i nie będzie wieszczby;

słońce zajdzie nad prorokami i dzień stanie się im ciemnością.

⁷ Jasnowidze będą zawstydzeni, a wieszczkowie zawiedzeni;

wszyscy zakryją sobie twarze, bo nie będzie odpowiedzi Boga.

⁸ Lecz ja jestem pełen siły,

ducha Pana, prawa i mocy,

aby oznajmiać Jakubowi jego przestępstwo,

a Izraelowi jego grzech.

⁹ Słuchajcie tego, wy, naczelnicy domu Jakuba,

i wy, wodzowie domu Izraela, którzy czujecie wstręt do prawa

i wykrzywiacie wszystko, co proste!

¹⁰ Budujecie Syjon, przelewając krew,

a Jeruzalem, popełniając zbrodnię.

¹¹ Jego naczelnicy wymierzają sprawiedliwość za łapówki,

a jego kapłani nauczają za zapłatę,

jego prorocy wieszczą za pieniądze,

   i na Pana się powołują, mówiąc: Czy nie ma Pana wśród nas?

Nie spadnie na nas nieszczęście!

12 Dlatego z powodu was Syjon będzie zorany jak pole,

Jeruzalem stanie się kupą gruzu,

a góra świątyni zalesionym wzgórzem.

W poprzednich rozdziałach czytaliśmy, że Micheasz prorokuje zniszczenie miast Izraela z powodu niesprawiedliwości bogatych oraz korupcji liderów i elit religijnych Izraela.

Struktura tekstu

3,1-4    poniżające i okrutne traktowanie biednych przez przywódców Izraela

3,5-7    fałszywi prorocy

3,8       prawdziwy prorok

3,9-12  odnowienie Jerozolimie

w. 1

Król posiadał ostateczną odpowiedzialność dopilnowania sprawiedliwości społecznej. W każdym mieście i wsi starsi byli odpowiedzialni za sprawiedliwość i działali jako sędziowie. Poza tym król ustanowił oficjalnych sędziów w kraju, delegując ich tak jak Mojżesz (por. Ks. Wyjścia 18,13-26 i Ks. Powt. Prawa 1,15-18). Najwyższy sąd składający się z kapłanów i sędziów i ostatnie miejsce odwołania znajdowało się w Jerozolimie (Ks. Pot. Prawa 17,8-13).

Obok sędziów kapłanie byli też odpowiedzialni za nauczanie oraz dopilnowanie przestrzegania Prawa Bożego.  

Jeśli sprawiedliwi przywódcy Izraela miłują Prawa Boże (Psalm 1,2; 19,8-12; 119,1) i decydują w sprawach w sposób sprawiedliwy, wtedy sprawiedliwość powoduje, że w kraju jest dobrze dla wszystkich (por. Amos 5,24).

Przywódcy w czasach Micheasza jednak pogardzili sprawiedliwością i dobrem kraju (Izajasz 1,17-26; 5,7 I 23). Znać PANA oznacza czynienie sprawiedliwości (Jeremiasza 22,15-16).

Zwrot „znać Prawo” oznacza nie tylko intelektualną znajomość przypisów, ale też czynienie prawa oraz moralne poczucie sprawiedliwości. Znajomość Prawa oznacza, że sprawiedliwość i miłość rządzą.

w. 2-3

nienawidzicie dobrego, a miłujecie złe.

Po hebrajsku brzmi to bardzo mocno. Wyraz nienawiść (hebr. sane) oznacza mocną nienawiść z pragnieniem pozbycia się znienawidzonego. Także wyraz miłowanie (hebr. ‘aheb) jest bardzo mocnym wyrazem.

Zamiast być dobrymi pasterzami, przywódcy stają się ludożercami.

Micheasz opisuje obszernie ucztę ludożerców, bo to jest to, co bogaci i przywódcy czynią. Ich niesprawiedliwość oznacza niszczenie i śmierć biednych.

w. 4

Sąd nad nimi jest sprawiedliwy: tak jak oni nie słuchają, kiedy cierpiący biedni wołają, tak PAN nie będzie słuchał, kiedy oni będą wołali. Wyraz wołanie (Hebr. z’q) oznacza mocne, emocjonalne wołanie kogoś o pomoc w chwili wielkiego niebezpieczeństwa. Wyraz ten też jest używany, aby opisać modlitwę podczas wielkiej klęski.

PAN zakryje lub odwróci swoją twarz, co oznacza, że już nie będzie miłosierdzia dla nich.

Najgorszą formą sądu dla człowieka jest kompletna nieobecność PANA Boga.

Historia Izraela pokazuje, że Bóg jest wierny swoim obietnicom i słucha wołania Izraela (np. Ks. Liczb 20,16; Ks. Powt. Prawa 26,7; Jozuego 24,7 i inne). Ale PAN Bóg wobec niesprawiedliwych, którzy się nie nawrócą, jest twardy i bez miłosierdzia, dokładnie taki, jakimi oni sami byli. (Por. Przysłów 21,13; Ew. Mateusza 6,14-15). Jest czymś strasznym wpaść w ręce rozgniewanego Boga (Przysłów 1,26; Ew. Mateusza 15,11-13; Ew. Łukasza 16,26; 2 Koryntian 6,2; Hebrajczyków 10,31; 12,17).

w. 5

Prorocy i duchowi przywódcy powinni na podstawie Prawa Bożego potępiać działanie przywódców kraju, ale zamiast tego dołączają się do nich i do ich ‘ludożerstwa’, co oznacza, że ich wspierają. Michaesz oskarża zarówno magistraty (władzę cywilną) jak i proroków, że odwrócili porządek świata.

Fałszywymi prorokami są ci, którzy zwodzą mój lud.

Wyraz zwodzić (hebr. t’h) oznacza błądzić, nie wiedzieć dokąd iść (Ks. Rodzaju 21,14)

Wyraz gryźć (Hebr. našak) jest zazwyczaj używany, aby opisać śmiertelne ukąszenie węża. Wskazuje to na śmiertelny efekt fałszywych proroków dla społeczeństwa.

Prorokują pokój (hebr. Sjalom). Oznacza to spełnienie, pewien rodzaj doskonałości w życiu, który jest czymś o wiele większym niż cokolwiek co samemu można osiągnąć. W Starym Testamencie sjalom jest zawsze darem od Boga dla tych, którzy są w przymierzu przez słowa proroków (Psalm 85,9-14).

Zarówno fałszywi jak i prawdziwi prorocy głosili sjalom. Fałszywi prorocy głosili, że skoro są w przymierzu, sjalom jest dla Izraela. Wskazywali na obietnice Boże jako gwarancje, przy tym omijając warunki przymierza. Udawali, że wszystko jest w porządku.

Czynili to i głosili to, co bogaci, którzy im płacili, chcieli słyszeć. Nie Boże Słowo, lecz pieniądze decydowały o tym, co głosili jako prawdę.

w. 6-7

Kara za ich korupcję będzie straszna. Tekst wskazuje na to, że kiedyś ci fałszywi prorocy rzeczywiście otrzymali Prawdy od Boga, ale jako karę za ich nadużycia stracą możliwości rozumienia Bożej prawdy i będą żyli w ciemności.

Wieszczby i wróżby (hebr. qesem) były praktykami surowo zabronionymi przez Boga (Ks. Powt. Prawa 18,10; Jozue 13,22; 1 Samuela 15,23), ale fałszywi prorocy korzystali z nich.

Będą się wstydzili. Występuje tu też aluzja, że będą nieczyści jak trędowaci, gdyż zasłanianie brody było znakiem trędowatych (hebr. tekst mówi raczej o zakrywaniu brody, a nie twarzy; por. Ks. Kapłańska,/ 3. Mojż. 13,45)

w. 8

Micheasz mówi o sobie, jako o przykładzie wiernego proroka.

On jest pełen siły, aby móc znieść cierpienie i prześladowanie. To siła dana przez Ducha Świętego. Tylko w Duchu jest możliwym służyć Panu w prawdziwie.

Wyraz tłumaczony jako moc (hebr. gebura), jest wyrazem wojskowym, który oznacza  zarówno siłę jak i spryt w walce, prowadzące do zwycięstwa. Taka jest siła Micheasza w walce z fałszywymi prorokami. Można by parafrazować: Micheasz jest pełen siły, otuchy i sprytu, aby walczyć za sprawiedliwość.

Sprawiedliwość bez siły jest bezsilna i nic nie daje. Siła bez sprawiedliwości jest tyranią.

Duch Boży daje też poczucie sprawiedliwości (por. Izajasza 11,2-9; 42,1; 61,1).

w. 9-10

Te wersety tworzą kulminację proroctwa, które dotyczy przywódców, kapłanów oraz fałszywych proroków.

Najpierw Micheasz wymienia różne rodzaje przywódców (por. Izajasza 3,2).

Zamiast żyjąc w przymierzu i miłości wobec Boga i siebie wzajemnie, Izrael stał się narodem, rządzonym przez przestępczą oligarchię.

Jeruzalem został wybranym przez PANA religijnym centrum świata, ale Izrael budował to miasto na niesprawiedliwości i krwi.

W Jerozolimie realizowane były wtedy wielkie projekty budowlane, mające ambicje dorównania świetności miasta za czasów Salomona (por. 2 Chronik 32,27-29). Tunel Syloama z tego okresu zachował się aż do dzisiaj.

Widząc eksploatację biednych pracujących przy realizacji tych projektów, Micheasz porównuje ją do przelewania krwi przy budowie (por. Micheasza 2,2).

Sformułowanie „przelewanie krwi” od razu przywołuje w Izraelu świadomość, że Bóg będzie wymagał za to zapłaty (Ks. Rodzaju 4,10; 9,6; Ks. Liczb / 4 Mojż. 53,33; Ks. Powt. Prawa / 5 Mojż. 19,13; 21,9; i inne).

Niesprawiedliwość, korupcja i nadużywanie prawa w końcu skutkują śmiercią niewinnych biednych.

w. 11

Naczelnicy (przywódcy i sędziowie) byli skorumpowani, sprawiedliwość można było u nich kupić. Sprawiedliwość za pieniądze jest ostro potępiana w Biblii (Ks. Wyjścia 23,8; Ks. Powt. Prawa 10,17; 16,19; 27,25: Izajasz 1,23; 5,23; 33,15). Prawa zabraniające korupcji były dość unikalne na Bliskim Wschodzie.

Poza Biblią nie ma tekstów pochodzących ze starożytności, które zabraniałyby korupcji i brania łapówek. W Asyrii natomiast transakcje dokonywane za pomocą łapówek były postrzegane jako całkowicie legalne.

Kapłani i prorocy kierowali się miłością do pieniędzy. Kapłani powinni dopilnować przestrzegania Prawa (Ks. Powt. Prawa 17,8-10; 33,10). Teraz jednak pieniądze decydowały o tym co i gdzie było nauczane, więc nauczanie było dyktowane przez bogatych.

Druga połowa wersetu pokazuje, że byli oni przekonani, że Bóg stoi po ich stronie, więc nic im się złego nie stanie.

w. 12

Kara odpowiada przestępstwu. Wszystkie nowo zbudowane piękne budynki zostaną kompletnie zniszczone, a także świątynia, dająca fałszywą nadzieję i nadużywana do własnych celów.

Góra świątynna stanie się zalesionym wzgórzem, lub lepiej: wzgórzem w lesie, co oznacza, że będzie to miejsce nieczyste i nie święte, podobnie jak wzgórza pogańskich bogów. Jeruzalem, najbardziej święte miasto w Izraelu, stanie się jego najbardziej nie-świętym miastem.

Także inni prorocy zapowiadali, że dzikie zwierzęta będą mieszkały w Jeruzalemie (Izajasza 13,21-22; 34,11-17; Jeremiasza 50,39; Sofoniasza 2,13-15)

Jeremiasz cytuje ten werset, zaznaczając, że pochodzi on od Micheasza (Jeremiasza 26,18).

Archeolodzy odkryli, że we wcześniejszym okresie (X wiek p.n.e.) wszystkie domy w Izraelu były jeszcze mniej więcej podobne do siebie. W VIII wieku p.n.e. (czas Micheasza) już bardzo wyraźnie widać, że bogaci mieli o wiele większe domy niż reszta i mieszkali w osobnej części miasta. Monarchia i świątynia tworzyły w Izraelu elitę bogatych, posiadającą władzę i siłę, stającą się coraz bardziej bogatą na koszt biedniejszych.

Ważne w przygotowaniu kazania

Co ten tekst ma nam do powiedzenia, skoro większość z nas nie jest prorokiem, ani królem, ministrem, czy burmistrzem?

1. Ponowne podkreślenie zdrowego nauczania

Podobnie jak w poprzednim rozdziale, Micheasz ostro potępia fałszywych nauczycieli. Fałszywe nauczanie jest bardzo niebezpieczne dla Kościoła. Głosi pokój oraz, że wszystko jest w porządku, zapominając o sądzie. Tu fałszywe nauczanie jest szczególnie związane z pieniędzmi.

2. Motywacja

Jaka jest nasza motywacja do służy Bogu? Motywacją przywódców i fałszywych proroków były pieniądze i status bogatego. Królestwa Bożego przecież nie można kupić.

Jedyną właściwą motywacją jest bojaźń PANA. To znaczy, że miłujemy PANA, ale też, że mamy wielki respekt dla Niego. Wiemy Kim On jest.

Możemy udawać, jako Kościół i osobiście, że żyjemy według Bożej woli, ale sam Bóg widzi nasze serca i widzi jak naprawdę jest. Możemy oszukać świat, ale Boga nigdy nie jesteśmy w stanie oszukać.

3. Arogancja i zarozumiałość

Tekst ostrzega przed arogancją i zarozumiałością. Przywódcy i fałszywi prorocy byli przekonani, że Bóg jest po ich stronie, mimo faktu, że przekroczyli Jego Prawo.

Fałszywe poczucie bezpieczeństwa (jestem ochrzczony, jestem w Kościele, więc nic mi się nie stanie) może prowadzić także do arogancji i poczucia wyższości nad innymi.

Wielu ludzi żyje w jakimś rodzaju pychy i zarozumiałości. To przeszkadza w życiu według woli Bożej.

4. Micheasz jako przykład

Czytamy w tym tekście jak nie powinno być, ale w wersecie 8 Micheasz daje siebie jako przykład służby PANU - Wierzący jest pełen siły, nie własnej siły, lecz siły PANA. Musimy zaufać Bogu, że da nam odpowiednie siły (por. np. Dzieje Apostolskie 1,8; 2 Koryntian 12,9).

Wierzący jest pełen Prawa i prawdy, co oznacza, że myśli i postępuje sprawiedliwie, zawsze i wszędzie, w wielkich i w małych sprawach.

Wierzący ufa Duchowi PANA, czyli Duchowi Świętemu, który nas prowadzi i pozwala się Mu prowadzić.

Naszym zadaniem jest głoszenie Prawdy, co również należy głosić tym, którzy żyją w grzechu, należy powiedzieć im, że grzeszą i nawoływać ich do nawrócenia. Często boimy się głosić tę prawdę, ale Bóg daje nam siły, tak jak dał je Micheaszowi.

5. Odpowiedzialność za socjalną sprawiedliwość.

Podobnie jak w poprzednim rozdziale, tu także widzimy jak PAN Bóg strasznie się gniewa z powodu wszelkiej niesprawiedliwości. Bóg zainteresowany jest nie tylko duchowymi sprawami i naszym zbawieniem, ale tak samo ‘ziemskimi’ sprawami, jak socjalna sprawiedliwość i dobrobyt ludzi.

Bóg karze w straszny sposób tych, którzy powodują i kultywują niesprawiedliwość społeczną. Zarówno w poprzednim jak i w omawianym rozdziale widzimy, że nie ma zbawienia dla nich.

To jest ostrzeżenie. 

Chrześcijanie mają różne zdania co do tego, o ile państwo jest także odpowiedzialne za biednych i pomoc im, między innymi poprzez ograniczenie możliwości bogatych. W kazaniu należy być bardzo ostrożnym co do przyjmowania stanowiska w polityce.

W tym tekście widać pewną odpowiedzialność przywódców politycznych i religijnych, ale nie chodzi o politykę w ogóle, lecz o przywódców wybranego narodu Bożego, z którym Bóg zawarł przymierze. Głoszenie proroków dotyczące sprawiedliwości wskazuje na Królestwo Boże, które będzie rządziło na całej ziemi.

Nasze społeczeństwo nie składa się z ludu, który żyje w przymierzu z Bogiem. Ludem przymierza jest Kościół. Kościół ma żyć według Słowa Bożego i powinien pokazać alternatywne, Boże społeczeństwo.

Należy podkreślać, że tekst mówi do nas wszystkich. Odpowiedzialność społeczna dotyczy każdego z nas.

Żyjemy w społeczeństwie egoistycznym, gdzie każdy jest przede wszystkim zainteresowany własnymi interesami, często kosztem innych. Zachodnia kultura głosi, że każdy musi siebie rozwijać i szukać najlepszych dróg dla siebie. Właśnie tu chrześcijanie powinni pokazać, że przez wiarę, jesteśmy całkiem inni niż świat (por. Efezjan 4,20).

Tekst pokazuje, że miłość do pieniędzy jest korzeniem wszelkiego zła (1 Tymoteusza 6,10). Nie tylko pieniądze, ale też egoizm, który za tym się kryje. To jest ostrzeżenie i zagrożenie także dla wierzących.

6. Magia

W naszym społeczeństwie mają miejsce różne rodzaje magicznego myślenia, zabobony i przesądy. To jest bardzo popularne. Wielu nie widzi problemu w korzystaniu z horoskopów lub wróżb. Nieraz nawet łączone to jest z wiarą chrześcijańską. Bóg to jednak bardzo ostro potępia.