26 September 2019

Podstawowe kwestie

Seria: Jak czytać Biblię, część 3

Przy czytaniu i studiowaniu Pisma Świętego musimy mieć świadomość, że każdy poszczególny tekst, który czytamy, należy do całości Biblii. Zbyt łatwo i często chrześcijanie zapominają o tym, aby brać pod uwagą całość przesłania Biblii. Jeśli nie robimy tego, istnieje wielkie niebezpieczeństwo, że źle zrozumiemy i zastosujemy tekst.
Aby pomóc w tym przedstawimy poniżej trzy kwestie, związane z sześcioma pytaniami, które należy zadawać przy czytaniu Biblii.
Poszczególne kwestie zostaną dalej omówione i rozwinięte w następnych kursach.


1.         Biblia jest księgą historyczną
Biblia nie jest abstrakcyjną księgą, lecz powstała w historii ludzkiej i dzieje się w historii ludzkiej.
Biblia nie jest tylko ludzką księgą, jest Słowem Bożym, które zostało objawione w konkretnym okresie historii, konkretnemu historycznemu ludowi. Biblia mówi o prawdziwych historycznych wydarzeniach i o słowach wypowiedzianych przez proroków i innych w konkretnych historycznych sytuacjach.
Aby we właściwy sposób zrozumieć tekst Biblii, należy najpierw zrozumieć, co oznaczał dla pierwszych słuchaczy i czytelników.

Dlaczego musimy zadawać pytanie: Co autor chciał, żeby pierwsi czytelnicy lub słuchacze rozumieli?
Odpowiedź na to pytanie pomaga nam, aby nie zbyt szybko dochodzić do zastosowania i nieprawidłowego użycia tekstu do pewnych sytuacji, lub aby udowodnić coś, czego dany tekst wcale nie udowadnia. Bardzo niebezpieczne jest czytanie pojedynczych wersetów, nie uwzględniając historycznego i literackiego kontekstu danego tekstu.

Rozumienie Biblii, jako księgi historycznej pomaga także zapobiec interpretacji alegorycznej, która zazwyczaj jest fałszywą interpretacją (o tym więcej w dalszym ciągu kursu).

Przykład:   Dawid otrzymuje pancerz i miecz od Saula, aby walczyć przeciw Goliatowi (1 Sam. 17:38-40). Niektórzy interpretują miecz Saula i pięć kamieni, które Dawid sobie wyszukał, w sposób alegoryczny. Wtedy kamienie są np. pięcioma cnotami.
Musimy jednak najpierw wiedzieć, co miecz i pięć kamieni oznaczało dla pierwszych czytelników tekstu, czyli dla Izraela w czasie Dawida. Alegoryczna interpretacja nie pomaga nam zrozumieć tekstu i poza tym wczytujemy w tekst coś, czego tam nie ma.
Jak autor chciał, żebyśmy rozumieli miecz i kamienie?
Prawdziwe znaczenie i zastosowanie: Dawid zaufał Panu (1 Sam. 17:37), nie potrzebował wielkiego miecza, który miał tylko sens dla doświadczonego żołnierza, którym Dawid nie był. Dawid użył broni, którą znał jako pasterz i zaufał Panu.

Biblia jest Słowem Bożym. To oznacza, że tekst może rzeczywiście więcej znaczyć, niż to, co pierwotnie autor chciał przekazać. Tekst może mieć głębsze znaczenie, o którym autor sam jeszcze nie do końca wiedział. W takiej sytuacji jednak Pismo Święte wyjaśnia tekst, musi być jasne z innych miejsc w Biblii, jakie jest głębsze znaczenie.
Alegoria natomiast szuka znaczenia w tekście, którego tam nie ma, i który nie zostaje potwierdzony przez inne teksty w Piśmie Świętym. Jeśli jednak tak jest, musi to być zgodnym z innymi miejscami w Biblii, gdyż Pismo Święte samo siebie wyjaśnia (np. I Mj. 3:15; 27:27).



2.         Oryginalni autorzy Biblii oczekiwali, że czytelnicy reagują na tekst
Jeżeli dzisiaj coś mówimy, też oczekujemy jakiejś reakcji: aprobaty, zgodzenia się, zdziwienia się, wykonania tego, o co prosimy lub co nakazujemy, itd.

Dlatego musimy zadawać pytanie: Jak autor chciał, by czytelnik reagował.
Jakiego zastosowania autor oczekiwał od czytelnika. W jaki sposób tekst miał mieć wpływ na życie pierwszych czytelników, lub zmienić ich życie.

Przykład:   Dawid zaufał Panu; zaufał, że Pan go ochroni i zadziała przez jego broń (pięć kamieni) i da mu zwycięstwo nad wrogiem (1 Sam. 17:37). Tak autor oczekuje, żebyśmy zaufali, że Pan pomoże i ochroni nas przez narzędzie, które mamy i da nam zwycięstwo nad zadaniami, które nam daje.

Przykład:   W Mat. 23:25-28, Jezus potępia faryzeuszów, którzy byli wtedy przywódcami religijnymi Izraela. To jednak nie oznacza, że słowa Jezusa do faryzeuszów dotyczą automatycznie też naszych pastorów i starszych.


3.         Cała Biblia mówi o Bogu
Biblia jest Słowem Bożym, dlatego wszystko w Biblii pochodzi od Boga i mówi o Bogu, nawet w tych księgach i fragmentach, gdzie wyraz Bóg lub Jego imię nie jest wymienione (jak np. Księga Estery).

Dlatego musimy zadawać pytanie: co dany tekst mówi nam o Bogu?

Przykład:   Opowieść o Dawidzie i Goliacie nie jest opowieścią mówiącą tylko o otusze, zachęcając nas do naśladowania Dawida. Taka interpretacja (niestety dość powszechna) nie byłaby niczym innym niż humanizmem skupionym na człowieku.
Tekst nie skupia się na Dawidzie, lecz na Bogu. Dawid zaufał Bogu, a Bóg dał mu otuchę i zwycięstwo (patrz: 1 Sam. 16:13; 17:26, 37, 45, 49-51).

W tekście 1 Sam. 17:38-40 możemy więc odkryć następujące prawdy:
       Bóg wybrał człowieka według swego serca (1 Sam. 13:14), aby był królem Izraela zamiast Saula.
       Bóg namaścił i ochronił Dawida, i dał mu siłę, aby pokonać najgorszego wroga ludu Bożego (Goliat).
       Żadna moc ziemska nie może przeciwstawić się Bogu (por. 1 Sam. 17:4-7). Goliat jest za silny dla każdego człowieka, ale nie dla Boga. Bóg chroni swój lud przed wszystkimi wrogami.
       Dawid chciał bronić chwały Boga, nie tolerował bluźnierstwa. Zaufał Panu i był gotów oddać swoje życie walcząc z wrogiem Boga. Bóg wynagrodził wierność i posłuszeństwo Dawida (posłuszeństwo do śmierci).
       Po bitwie z Goliatem, Bóg dał Dawidowi wielką chwałę, ustanowił go królem, pod którego władzą jego lud Boży zaczął żyć w harmonii i pokoju, był błogosławiony pod rządami namaszczonego króla Izraela (por. Jak. 1:12).

Artykuł w formacie PDF tutaj.