1 I pobłogosławił Bóg Noego i synów jego, i powiedział do
nich: Rozradzajcie się i rozmnażajcie, i napełniajcie ziemię. 2 A bojaźń i lęk przed wami niech padnie na wszystkie
zwierzęta ziemi i na wszelkie ptactwo niebios, na wszystko, co się rusza na
ziemi i na wszystkie ryby morskie; wszystko to oddane jest w ręce wasze. 3
Wszystko, co się rusza i żyje, niech wam służy za pokarm; tak jak zielone
jarzyny, daję wam wszystko. 4 Lecz nie będziecie jedli mięsa z duszą jego, to jest z
krwią jego. 5 Będę też żądał krwi waszej, to jest dusz waszych. Będę
jej żądał od każdego zwierzęcia. A od człowieka będę żądał duszy człowieka, za
życie brata jego.
6 Kto przelewa krew człowieka,
tego
krew przez człowieka będzie przelana,
bo na
obraz Boży uczynił człowieka.
7 Wy zaś rozradzajcie się i rozmnażajcie!
Niech zaroi się od was ziemia i niech
was będzie dużo na niej!
Życie człowieka jest w zasadzie dobre i należy je chronić,
bo Bóg sam stworzył człowieka ku swojej chwale. To ogromny kontrast z mitami
starożytności. W mezopotamskich mitach czytamy, że człowiek został stworzony
jako niewolnik bogów. Czytamy dalej o przeludnieniu na ziemi, problemie który
bogowie chcieli rozwiązać przez potop, a także poprzez niepłodność kobiet i
wysoką śmiertelność wśród dzieci. Mity pogańskie okazują się okrutne i dalekie
od objawienia jedynego prawdziwego Boga, którego znajdujemy w Biblii.
Bóg, Który objawia się w Biblii nie chce zabijać ludzi i
Bóg nie widzi problemu w przeludnieniu na ziemi. Przeciwnie, Bóg chce, aby
człowiek rozmnażał się i wypełnił całą Jego ziemię. Przez potop Bóg zniszczył
stworzenie, ponieważ człowiek przez grzech je zniszczył (por. Ks. Rodzaju
6,12). Potop oznacza nowy początek, nową szansę dla stworzenia. Noe i jego
rodzina znajdują się wychodząc z Arki w podobnej sytuacji jak Adam i Ewa w
raju.
Pierwsze co czytamy po potopie, jest błogosławieństwo i
obietnica Boga, że już nigdy nie będzie potopu.
Należy zatem fragment, który omawiamy, czytać w
kontekście obietnicy Bożej, że już nigdy nie zniszczy ziemi (Ks. Rodzaju
8,20-22) oraz przymierza, które Bóg zawiera z całą ludzkością (Ks. Rodzaju
9,8-17).
Pierwszy i ostatni werset tego fragmentu mówią o nakazie
rozmnażania się. Te wersety tworzą ramę wokół części środkowej. Mówią o błogosławieństwie,
rozradzaniu i rozmnażaniu się w celu zapełnienia ziemi ludźmi. Podobnie jak
Adam, Noe, a w nim cała ludzkość, otrzymuje zadanie, aby rozmnożyć się na całej
ziemi.
Spożywanie mięsa
Tak jak w raju, mimo grzechu, człowiek nadal posiada władzę
nad zwierzętami. Człowiek ma prawo zabijania zwierząt na potrzeby jedzenia, ale
zwierzęta nie mają prawa, aby zabijać ludzi.
W raju człowiek mógł jeść wszelkie rośliny, owoce (Ks.
Rodz. 1,29). Po upadku i po potopie, Bóg daje wszystko co żyje jako pokarm dla
człowieka.
Zabierając zwierzęta do arki, Noe rozróżniał miedzy
czystymi i nieczystymi (7,2), ale jeśli chodzi o jedzenie, Bóg teraz nie
rozróżnia tego.
Potem Bóg daje Izraelowi bardzo dokładne przepisy
dotyczące czystych zwierząt, które można jeść, a nieczystych, których jeść nie
wolno. Te przepisy, jak wiele innych (jak np. zakaz mieszania dwóch rodzajów tkanin,
mieszanie mleka i mięsa itd.) oznaczają odgraniczenie Izraela od pogan (Ks.
Kapłańska 11; Ks. Powt. Prawa 14,3-21). Izrael jako święty naród, miał być inny
niż poganie i oddzielony od nich.
W Nowym Testamencie te przepisy już nie obowiązują (Ew.
Marka 7,19; Dz. Apostolskie 10,9-16; 1 Tymoteusza 4,3). Choć zasada duchowa
odróżnienia nadal istnieje, tylko w innej formie (2 Koryntian 6,14-18). Kościół
Nowotestamentowy gromadzi ludzi pochodzących z każdego narodu. Jedzenie nie
oznacza już granicy między świętym ludem Bożym a niewiernymi poganami.
Bóg pozwala człowiekowi jeść zwierzęta, pod jednym
warunkiem: życie musi całkowicie wypłynąć z zwierzęcia, czyli, nie może być już
krwi. Nie wolno jeść krwi. W Starym Testamencie krew jest jednoznaczna z życiem
(por. Ks. Kapłańska 17,11). Zakaz jedzenia krwi oznacza respekt dla świętości
życia. Każde życie jest w pewnym sensie święte, ponieważ sam Bóg jest jego Dawcą.
Oznacza to też zakaz wyjmowania organów z żyjącego zwierzęcia – okrutna
praktyka, którą mają niektóre ludy (np. wyciągają serce ze zwierzęcia od razu
jedząc, sądząc, że daje to szczególną siłę).
Poza esencją siedzibą życia, krew ma jeszcze mocne
znaczenie teologiczne, ponieważ przez wylanie krwi zostaje dokonane przebłaganie
za grzechy, co umożliwia pojednanie z Bogiem. W kulcie ofiarnym jest to krew
zwierząt a ostatecznie została wylana krew Chrystusa jako zapłata i
zadośćuczynienie za nasze grzechy.
W Nowym Testamencie wszystkie te prawa zostały zawieszone.
Jednak, aby nie obrażać Żydów, chrześcijanie nie jedli krwi (Dz. Apostolskie
15,19-21).
To, że człowiek może zabijać zwierzęta aby jeść nie
oznacza więc pozwolenia na barbarzyństwo. Są nadal granice, człowiek powinien
okazać respekt także dla życia zwierząt.
Obraz Boga
Człowiek został stworzony na obraz Boga (Ks. Rodz. 1,27)
co jest naturalną podstawą godności człowieka. Tekst potwierdza, że mimo
grzechu, człowiek nadal ‘zawiera’ obraz Boga. Dlatego człowiek jest unikalny i
odróżniony od wszelkiego innego stworzenia. Człowiek jest ponad wszelkie
zwierzęta lub inne stworzenia, ma unikalną pozycję w Bożym stworzeniu. Zabicie
człowieka oznacza okradzenie go z jego godności i osobowości, okradzenie z życia,
które sam Bóg Stworzyciel mu dał. Dlatego zabicie człowieka jest bardzo
poważnym grzechem przeciwko Bogu.
Celem Boga w stworzeniu było, aby człowiek samowolnie
poddał się Bogu, a zwierzęta poddały się człowiekowi (por. Izajasza 11,6-8).
Ale zarówno człowiek jak i zwierzęta zgrzeszyły i już nie znają swojego miejsca
w stworzeniu.
Dlatego potrzebne jest to, że zwierzęta są pełne lęku
przed człowiekiem. Chroni to zarówno zwierzęta jak i ludzi, ponieważ gdyby tak
nie było, zwierzęta stałyby się w grzesznym świecie zbyt dużym zagrożeniem dla
człowieka i w tym dla nakazu Boga aby rozmnożyć się.
Kara śmierci
Jeśli życie zwierząt należy traktować z szacunkiem, to
tym bardziej życie ludzkie. Można zabijać zwierzęta na potrzeby jedzenia, ale w
żadnym przypadku nie można zabić człowieka.
Za zabicie zwierząt, także takie bez potrzeby, nie ma kary,
ale za zabicie człowieka jest ostra kara.
Jeśli ktoś zabije człowieka, jest to przestępstwo przeciw
zabitemu i jego rodzinie, ale przede wszystkim jest to przestępstwo przeciw samemu
Bogu, ponieważ Bóg jest Dawcą życia, które morderca zabrał. Życie człowieka
jest tak wartościowe dla Boga, że rekompensatą za zabicie może być tylko kara
śmierci. To dotyczy zarówno ludzi jak i zwierząt.
Jeżeli zwierzę zabije człowieka, musi także zostać zabite
jako kara (por. Ks. Wyjścia / 2 Mojż. 21,28-32).
Bóg nie daje możliwości ani pozwolenia na karę śmierci,
lecz wymaga kary (por. Ks. Liczb 35,16-21; 35,22-28, por. też Ks. Powt.
Prawa 21,7-9). Aż trzy razy czytamy w jednym wersecie (w. 5), że Bóg będzie
żądał zapłaty za zabicie człowieka. Żądać oznacza wymagać rekompensaty.
Bóg chroni przy tym niewinnych. Dlatego nie można za
łatwo wymierzać kary; muszą być przynajmniej dwaj lub trzej świadkowie (Ks.
Powt. Prawa 19,15). Fałszywy świadek powinien zostać bardzo ostro ukarany (Ks.
Powt. Prawa 19,16-21). To też potwierdza jak poważnie Bóg traktuje morderstwo.
Ale morderca, który prawdziwie się nawróci, powinien
znaleźć łaskę (Ks. Przysłów 28,13; por. 2 Samuela 12,13-14; Psalm 51). Krew
Jezusa zapłaciła za grzechy wiernych na zawsze (Hebrajczyków 7,23-28).
Władza
Bóg przekazuje człowiekowi zadanie wykonania kary śmierci
(w. 6), ale ostatecznie nie jest to człowiek, lecz Bóg, który wymaga
rekompensaty za zabójstwo. Dlatego zemsta poprzez zabicie mordercy nigdy nie
może być sprawą prywatną między dwiema rodzinami, jak to w różnych krajach jest
w zwyczaju. Życie jest święte, dlatego człowiek nie może prywatnie wymierzać
sprawiedliwości, gdyż zabicie nie jest tylko grzechem przeciwko zabitemu i jego
rodzinie, ale jest to przede wszystkim grzech przeciwko samemu Bogu Stworzycielowi.
Dlatego Bóg wymaga rekompensaty. Bóg przekazał władzę nad stworzeniem
człowiekowi, w tym też władzę wymiaru sprawiedliwości. Człowiek przy tym rządzi
ziemią w imieniu Boga (por. Ks, Rodzaju 1,26), ale nie rządzi jako właściciel
stworzenia, lecz jako namiestnik w imieniu Boga.
To oznacza w praktyce, że człowiek sam nie może się mścić
zabijając mordercę, lecz jest to zadanie i odpowiedzialność władz (por. Rzymian
12,19; 13,1-5). Bóg się mści i daje władzom prawo ale i obowiązek wykonania
kary.
Wszelkie inne przestępstwa można zrekompensować zapłaceniem
pewnej sumy pieniędzy, ale życia człowieka nie można zrekompensować w ten
sposób (Ks. Liczba 35,31).
Zakaz zabijania
Zakaz zabijania człowieka zostaje dalej w Prawie
Mojżeszowym rozwinięty. Najpierw znajdujemy zakaz zabijania w Dziesięciu
Przykazaniach (Szóste przykazanie, Ks. Wyjścia 20,13). To przykazanie zostaje
szeroko zinterpretowane. Np. Mojżesz nakazuje budowanie poręczy na dachu, aby
nikt nie spadł z dachu i nie stracił przez to życia. Nie wykonanie takiej poręczy
oznacza dla Mojżesza przekroczenie szóstego przykazania (Ks. Powt. Prawa 22,8).
Albo jeśli ktoś posiada niebezpiecznie zwierzę, jest winny w momencie kiedy jego
zwierzę zabije kogoś (Ks. Wyjścia 22,28-32).
Dzisiaj oznacza to w praktyce np., ktoś przekracza szóste
przykazanie, jeśli jeździ niesprawnym samochodem, które może spowodować
wypadek, lub jeśli jeździ pod wpływem alkoholu.
Nakaz życia
Po słowach o zabijaniu i karze śmierci, tekst wraca do
tematu początkowego:
Wy zaś rozradzajcie się i rozmnażajcie!
Niech zaroi się od was ziemia i niech was będzie dużo na niej!
Człowiekowi nie wolno zabić, też jeśli uważa, że istnieje
problem przeludnienia, nie wolno zabijać nie narodzonych dzieci, tylko dlatego,
bo są chore, z syndromem Downa, czy po prostu dlatego, że nie chcemy mieć
dziecka, bo nie pasuje ono w naszym wygodnym życiu. Nie wolno zabijać starszych
osób, które już nie chcą lub nie mogą żyć, które tylko ‘kosztują’ społeczeństwo
(takie argumenty można już usłyszeć dziś od niektórych polityków …). Nie można narażać
życia ludzkiego prowadząc wojny dla „wyższych celów”.
Nie, Bóg nie akceptuje żadnego zabójstwa, ponieważ życie
jest święte, a człowiek jest stworzony na obraz Boga. Człowiek powinien żyć! Dlatego
Bóg daje nakaz, aby żyć, aby się rozmnażać, aby wypełnić całą ziemię ludźmi. Ku
Bożej chwale.
