Efezjan 4,11-16

¹¹ I On ustanowił jednych apostołami, drugich prorokami, innych ewangelistami, a innych pasterzami i nauczycielami, ¹² aby przygotować świętych do dzieła posługiwania, do budowania ciała Chrystusowego, ¹³ aż dojdziemy wszyscy do jedności wiary i poznania Syna Bożego, do męskiej doskonałości, i dorośniemy do wymiarów pełni Chrystusowej, ¹⁴ abyśmy już nie byli dziećmi, miotanymi i unoszonymi lada wiatrem nauki przez oszustwo ludzkie i przez podstęp, prowadzący na bezdroża błędu, ¹⁵ lecz abyśmy, będąc szczerymi w miłości, wzrastali pod każdym względem w niego, który jest Głową, w Chrystusa, ¹⁶ z którego całe ciało spojone i związane przez wszystkie wzajemnie się zasilające stawy, według zgodnego z przeznaczeniem działania każdego poszczególnego członka, rośnie i buduje siebie samo w miłości.

Kościół jest Bożym zamysłem. Nie jest ukończonym dziełem, ale nieustannie podlega rozwojowi, wzrostowi, budowaniu. Chrystus ustanowił Go i nieustannie buduje Kościół dając dary i ludzi, aby mógł funkcjonować.

W Nowym Testamencie znajdujemy różne listy darów, które Chrystus daje Kościołowi (Rzymian 12,6-8; 1 Koryntian 12,8-10, 28-30; Efezjan 4,11-12; por. 1 Piotra 4,10-11).

Każda z list jest inna i żadna nie jest kompletna, co wskazuje na różnorodność darów Ducha Świętego dla Kościoła.

Każdy wierzący posiada dary i służy, używając ich. Chrystus ustanowił, że przywódcy w Kościele, mają szczególną funkcję, nie aby rządzić w sposób autorytarny ale też nie po to, aby tylko samodzielnie decydować o wszystkim i wykonywać wszystko.

Paweł pisze o funkcji i celach przywódców w Kościele.

W tekście Apostoł wymienia cztery lub pięć (zależnie jak rozumiemy grecki tekst) funkcji: apostołowie, prorocy, ewangeliści, pasterze i nauczyciele.

Funkcja apostoła jest szczególnie związana z zakładaniem zborów, z pierwszą pracą misyjną.

Ewangeliści głoszą Ewangelię, ale oznacza to więcej niż tylko ewangelizację. Filip, jeden z siedmiu diakonów jest nazywany ewangelistą (Dzieje Apostolskie 6,3-6). Paweł pisze do Tymoteusza, aby wykonał pracę ewangelisty (2 Tymoteusza 4,5). Prorocy głoszą Słowo Boże konfrontując wierzących i niewierzących z Prawdą Bożą.

Ewangelista głosi Ewangelię i buduje wiernych, aby Kościół został budowany i się rozwijał.

Wyraz pasterz (lub pastor) jest tylko w tym miejscu używany w Nowym Testamencie. W innych miejscach czytamy o opiekowaniu się trzodą, którą jest Kościół (np. Dz. Apostolskie 20,28; 1 Piotra 5,2).

Funkcja pastora jest podobna do funkcji nadzorcy (gr.: episkopoi, też tłumaczone, jako biskup, por. Filipian 1,1) oraz starszych (por. Dz. Apostolskie 20,17 i 28; 14,23; 1 Tymoteusza 4,14; 5,17-19). W Dziejach Apostolskich wyrazy nadzorca/biskup i starszy są używane jako synonimy. Zadaniem nadzorcy/biskupa/starszego jest bycie pasterzem dla Kościoła/zboru (Dz. Apostolskie 20,17 i 28). 

Pastorzy i starsi są przywódcami zborów, troszczą się i zapewniają wszystko, czego zbór potrzebuje, tak jak pasterz troszczy się o trzodę. Są oni też rodzajem menedżera dla Kościoła, co wyraża wyraz, tłumaczony jako przełożony, (1 Tesaloniczan 5,12; Rzymian 12,8).

Już w Starym Testamencie znajdujemy obraz pasterza. Bóg jest dobrym pasterzem, prowadzącym do dobrych miejsc (Ks. Rodzaju 49,24; Psalm 23,1; 40,11; 80,1). Czytamy o przywódcach Izraela, którzy są pasterzami ludu, dobrymi albo złymi (2 Samuela 5,2; Psalm 78,71; Jeremiasza 23,2; Ezechiela 34,11).

Pasterze w Kościele powinni być odbiciem Jezusa, służąc w Jego imieniu i kontynuując Jego działanie. Jezus jest dobrym pasterzem, troszczącym się o swoją trzodę (Ew. Jana 10,11-18; Ew. Mateusza 18,12-14; Ew. Łukasza 15,3-7; Hebrajczyków 13,20; 1 Piotra 2,25; 5,4) podobnie przywódcy w Kościele mają być dobrymi pasterzami (1 Piotra 5,2; Dz. Apostolskie 20,28).

Wyrazy pasterz i nauczyciel są w języku greckim ściśle związane ze sobą, co sugeruje bardzo bliski związek między nimi. Z tego powodu wielu twierdzi, że chodzi tu o jedną połączoną funkcję: nauczających pasterzy. Grecki tekst jednak wskazuje na dwie funkcje lub służby bardzo blisko związane ze sobą i częściowo pokrywające się wzajemnie. W innych miejscach nauczyciele stanowią osobną grupę (1 Koryntian 12,28-29; Galatów 6,6). Wszyscy pasterze nauczają, ponieważ jest to podstawą dla budowania Kościołów, ale nie każdy nauczyciel jest pasterzem.

Nauczyciel naucza, wyjaśnia Pismo Święte, aby wierni rozumieli i mogli dostosować Słowo Boże do praktycznego życia. Nauczanie nie jest tylko przekazaniem teorii, choć przekazanie wiedzy jest niezbędną częścią nauczania, ale powinno mieć zawsze wymiar praktyczny.

Nauczyciel posiada autorytet w Kościele, nie można lekceważyć jego nauczania, choć to w żadnym przypadku nie znaczy, że nie można go nigdy krytykować. Wszelkie nauczanie należy sprawdzić, czy jest zgodne z Pismem Świętym.

Jezus ustanowił te służby/funkcje w konkretnym celu, o którym Paweł pisze w następnych wersetach.

Celem służby apostołów, ewangelistów, proroków, pasterzy i nauczycieli jest, aby przygotować świętych (w. 12).

Wyraz przygotować (w greckim oryginale to rzeczownik) ma różne znaczenia: naprawiać (jak w Ew. Mateusza 4,21), uzupełniać coś, co brakuje (1 Tesaloniczan 3,10), ale też: zaopatrzyć, uzbroić, przygotować, uzupełnić, trenować, dyscyplinować.

Przygotowanie zawsze ma konkretny cel, przygotowujemy coś lub się do czegoś. Przywódcy (starsi, pasterze, nauczyciele, ewangeliści) przygotowują wiernych do dzieła posługiwania. Nie tylko przywódcy służą, jest to zadanie wszystkich świętych, każdego wierzącego.

Bóg dał Kościołowi ludzi, spełniających szczególne funkcje i służby, aby cały Kościół składał się z wiernych, budujących i służących sobie wzajemnie.

Celem jest nie tylko budowanie indywidualnych chrześcijan, lecz budowanie Ciała Chrystusa.

Każdy wierzący jest powołany do budowania Kościoła poprzez służenie braciom i siostrom.

Paweł pisze w innych miejscach o budowaniu Kościoła i wzroście Kościoła. Kościół jest świątynią, która jest budowana (Efezjan 2,21; 4,16, por. 1 Koryntian 3,10-23).

Wyraz, tłumaczony jako budować, oznacza budować budynki ale także zakładać państwa.

W Starym Testamencie czytamy, że Bóg, po wygnaniu, stanowiącym sąd Boży, buduje dla siebie lud (Jeremiasz 24,6; 31,4; 33,7). Czyni to przez mówienie poprzez proroków (Jeremiasz 1,9-10). W Nowym Testamencie Jezus Chrystus buduje Kościół, lud Boży (Ew. Mateusza 16,18).

Kościół, jest budowany, rozwija się i rośnie tak jak ciało, organizm - metafora, używana przez Apostoła Pawła w 1 Koryntian 12,12-31.

Apostoł Paweł określa w trzy cele budowania Kościoła.

Pierwszym celem jest jedność wiary i poznania Syna Bożego (w. 13).

Jedność między wierzącymi stała się tylko możliwa przez Jezusa Chrystusa i jego dzieło (por. Galatów 3,28; Efezjan 2,11-22). Jest to jedność w wierze i nauczaniu, co oznacza, że głoszenie i nauczanie w Kościele jest zgodne i jedno. Kościół zna Syna Bożego Jezusa Chrystusa, co zawiera także wiedzę o tym, kim On jest i co uczynił. To implikuje, że Kościół przeciwstawia się fałszywym naukom, które nauczają czegoś innego niż Pismo Święte.

Następnym celem jest osiągnięcie przez wszystkich męskiej doskonałości (w. 13). Nie oznacza to tutaj dojrzałości każdego wierzącego osobno, lecz dojrzałość Kościoła, jako całości. Wyraz ten nie oznacza doskonałości, lecz dojrzałość, jako przeciwieństwo niedojrzałości charakterystycznej dla dzieci i niemowląt, o których mowa w następnych wersetach. Dojrzały człowiek nie wieje z wszystkimi wiatrami fałszywych nauk (w. 14) ale rozpoznaje fałszywe nauki i przeciwstawia się im. W Kościele ciągle pojawiają się nauczyciele i pastorzy, głoszący fałszywe nauki, niezgodne z Pismem Świętym. Wielu chrześcijan nie rozpoznaje ich, bo nie zostali przygotowani przez przywódców (pastorów, starszych) i sami się nie starali, aby lepiej poznać Syna Bożego.

Fałszywe nauczanie jest zagrożeniem dla Kościoła. Czasami wygląda niewinnie, ale pochodzi od szatana, pragnącego w ten sposób zniszczyć Kościół. Dlatego tak ważne jest, aby wierzący byli dojrzali, aby Kościół, zbór był dojrzały w wierze i w wiedzy.

Jako trzeci cel, Paweł podaje, dorośnięcie do wymiarów pełni Chrystusowej. Chrystus jest miarą naszej dojrzałości. Wierzący i Kościół, jako całość, stają się coraz bardziej podobni do samego Jezusa Chrystusa.

Kościół ma być szczery w miłości (w. 15). Grecki tekst mówi dosłownie: mówić prawdę. Mówienie prawdy stanowi wielki kontrast z fałszywą nauką, która jest kłamstwem.

Kościół głosi prawdę, co oznacza też, że przeciwstawia się kulturze, demaskuje kłamstwo w kulturze i w społeczeństwie. Kościół głosi prawa Boże i żyje prawdą Bożą (por. Efezjan 6,14).

W ten sposób, będąc w Kościele, przygotowany przez przywódców, wierzący rośnie w Chrystusie pod każdym względem (w. 15), lub jak można lepiej tłumaczyć: w każdy sposób. W każdy sposób, czyli w wierze, w wiedzy, w jedności, w miłości (por. 2 Koryntian 10,5; 2 Tesaloniczan 1,3; Kolosan 1,10; 2,19).

W taki oto sposób funkcjonuje Kościół Chrystusa. Każdy wierzący otrzymał dary, ale nikt nie otrzymał w taki sposób, aby już nie potrzebował być budowanym przez braci i siostry. Kościół jest wspólnotą, ciałem, w którym każdy członek jest ściśle związany z Chrystusem i w Nim z wszystkimi innymi braćmi i siostrami, co zostaje wyrażone poprzez członkostwo lokalnego zboru.

Przywódcy w Kościele, w lokalnym zborze, mają szczególną funkcję i odpowiedzialność, aby Kościół w całości dobrze funkcjonował według Słowa Bożego. Kościół funkcjonuje dobrze, jeśli zostaje ciągle budowany, jeśli każdy członek aktywnie służy, używając otrzymanych darów.