Studium
Biblijne
12 Przestrzegaj dnia sabatu, aby go święcić,
jak rozkazał ci Pan, twój Bóg. 13 Sześć dni będziesz
pracował i wykonywał wszelką twoją pracę, 14 ale siódmego dnia
jest sabat Pana, twojego Boga. Nie będziesz wykonywał żadnej pracy ani ty, ani
twój syn, ani twoja córka, ani twój sługa, ani twoja służąca, ani twój wół, ani
twój osioł, ani twoje bydlę, ani obcy przybysz, który mieszka w twoich bramach,
aby odpoczął twój sługa i twoja służebnica tak jak ty. 15 Pamiętaj, że byłeś
niewolnikiem w ziemi egipskiej i że Pan, twój Bóg, wyprowadził cię stamtąd ręką
możną i ramieniem wyciągniętym. Dlatego rozkazał ci Pan, twój Bóg, abyś
obchodził dzień sabatu.
Życie religijne Izraela ukształtowane było przez rytm świąt. Najważniejszym
z nich był sabat. Tak jak wszystkie inne święta, które Bóg ustanowił, sabat
jest znakiem tego, że jest On suwerennym Panem naszego czasu. Jak wszystkie
inne święta, sabat jest święty, co znaczy, że należy do Pana, jest oddzielony od
świata. W zwiazku z tym Izrael musiał obchodzić święta i sabat w taki sposób,
jak Pan Bóg sam nakazał. Lekceważenie sabatu oznacza lekceważenie samego Pana.
Czwarte przykazanie o sabacie zawiera właściwie dwa nakazy: nakaz
odpoczynku i nakaz pracy. Przykazanie mówi nam o obowiązku wykonywania pracy
sześć dni w tygodniu, oraz o obowiązku odpoczynku od pracy w siódmym dniu. To,
że sabat oznacza odpoczynek od pracy, ma tylko sens, jeśli w inne dni tygodnia rzeczywiście
pracujemy.
Praca nie jest przekleństwem, lecz jest czymś dobrym oraz jest nakazem
naszego Stwórcy. Pracę należy tu rozumieć szerzej niż tylko praca zarobkowa. To
wszelki rodzaj wysiłku, który wykonujemy, aby coś czynić, rozwijać, budować,
ulepszać itp., zgodnie z nakazem, który Bóg dał człowiekowi (I Mojżeszowa /
Rodzaju 1,28-20). Zarówno osoby zatrudnione jak i nie posiadające formalnego
zatrudnienia wykonują swoją pracę w tygodniu.
Hebrajski wyraz sabat związany jest
z czasownikiem oznaczającym: przestać czynić coś, odpoczywać. Sabat jest
dniem wypoczywania i wytchnienia (II Mojżeszowa / Wyjścia 23:12;
31:17) oraz jest rozkoszą (Izajasza 58,13). Sabat jest dniem, w którym nie
musimy, nawet nie możemy czynić tego, co normalnie robimy na co dzień, jest
dniem, w którym przerywamy nasze codzienne obowiązki, aby mieć odpoczynek,
wytchnienie i relaks.
Nie chodzi tylko o odpoczynek od pracy zarobkowej, ale o odpoczynek od wszelkich
czynności, które oznaczają wysiłek i obowiązek (por. np. Jeremiasza 17:22).
Zbawienie
Odpoczynek jest znakiem zbawienia. Przed upadkiem Adam również pracował i wiedział,
czym jest odpoczynek, ale po upadku jego praca stała się trudna i bolesna (I
Mojżeszowa / Rodzaju 3,17-19). Sam tekst przykazania przypomina o pracy w
niewoli egipskiej. Sabat jest przeciwieństwem niewoli. W Egipcie Izraelici musieli
pracować, nie mogli sami decydować, kiedy będą odpoczywać, w ogóle nie było
odpoczynku (II Mojżeszowa / Wyjścia 1,11; 5,10-14). Praca w niewoli nie była
pracą zgodną z wolą Bożą.
Konieczność odpoczynku nie oznacza, że praca jest grzechem lub skutkiem
grzechu, ale mamy prawo odpocząć od trudu, który grzech dodał do naszego życia
i pracy.
W ten sposób sabat wskazuje na odpoczynek, jako zniesienie przekleństwa
grzechu na ziemi. Sabat jest znakiem ziemi obiecanej, do której Bóg prowadzi swój
lud.
W Nowym Testamencie czytamy, że Jezus zaprasza, aby przyjść do Niego, a On
da wytchnienie (Ew. Mateusza 11,28). Zbawienie oznacza ratunek od grzechu i
gniewu, oraz wieczny odpoczynek z Bogiem (por. też: Objawienia / Apokalipsa 14,13).
W opisie różnych świąt ludu Bożego w III Księdze Mojżeszowej (Księgi
Kapłańskiej), sabat wymieniony został, jako pierwszy z listy świąt. Sposób, w jaki
sabat powinien być świętowany jest wzorem dla innych świąt (III Mojżeszowa /
Kapłańska 23:3, 24, 32, 36, 39). Oprócz cotygodniowego sabatu, Bóg dał ludowi Izraela
jeszcze kilka dodatkowych świąt w ciągu roku, aby pamiętał, świętował i odpoczął
od pracy.
Sabat ściśle związany jest z innymi świętami Izraela, oraz z rokiem sabatowym
i rokiem jubileuszowym (III Mojżeszowa / Kapłańska 25,4).
Sabat, rok sabatowy i rok jubileuszowy są związane ze zbawieniem i
wolnością (25:10) i oznaczają odnowienie całego społeczeństwa, powrót do stanu
oryginalnego dzięki zbawieniu.
Stworzenie i zbawienie
W pierwszej wersji dziesięciu przykazań z II Księgi Mojżeszowej danych przy
górze Synaj (II Mojżeszowa / Wyjścia 20), podstawą dla przykazania sabatu jest
fakt, że Bóg stworzył wszystko w ciągu sześciu dni i odpoczął siódmego dnia. Naśladując
Stwórcę człowiek również pracuje sześć dni i odpoczywa siódmego dnia.
Tekst z V Księgi Mojżeszowej podkreśla, że podstawą i powodem
przestrzegania sabatu jest fakt zbawienia Izraela z Egiptu. Jedno nie zaprzecza
drugiemu, gdyż stworzenie i zbawienie są ściśle ze sobą związane.
Zbawienie z niewoli egipskiej oznaczało dla Izraela nowy początek, jako lud
Boży. Wyjście z Egiptu było dla Izraela nowym stworzeniem (por. Izajasza 43,1, 7,
21). Pan dał Izraelowi sabat, jako pamiątkę i święto aktu stworzenia i zbawienia dokonanego
przez Stwórcę i Pana całego świata, Który jest Bogiem Izraela przez przymierze.
To, że zbawienie oznacza nowe stworzenie czytamy w wielu miejscach w Piśmie
Świętym. Na przykład prorok Izajasz mówi: Lecz teraz - tak mówi Pan - który
cię stworzył, Jakubie, i który cię ukształtował, Izraelu: Nie bój się, bo cię
wykupiłem, nazwałem cię twoim imieniem - moim jesteś! (Izajasz 43,1; por.
Izajasz 43:7, 15; 2 Koryntian 5,17; Galacjan 6,15; Efezjan 2,10; 4,24). Także w
Nowym Testamencie: Tak więc, jeśli ktoś jest w Chrystusie, nowym jest
stworzeniem; stare przeminęło, oto wszystko stało się nowe (2 Koryntian
5,17-18).
Sabat dla wszystkich
Sabat jest obowiązkowym świętem dla ludu Bożego; nie ma opcji
dobrowolności. Nie można samodzielnie decydować, czy obchodzisz sabat, czy nie.
Nie można robić wyjątków, ze względu na wygodę albo inne okoliczności.
Sabat nie dotyczył jednak tylko ludu Bożego (tylko wierzących), lecz każdego,
kto mieszkał wśród nich.
To ochrona słabszych w społeczeństwie przed pragnieniami bogatych,
właścicieli firm i innych, którzy przede wszystkim myślą o swych zyskach. Pracoholicy
muszą również przestać pracować w dniu sabatu. Poza tym gwarantuje to, że nie
tylko pracodawcy, ale także jego pracownicy mają wolny sabat.
W ten sposób Izraelita mógł naśladować Boga. Tak jak Pan dał Izraelowi
odpoczynek przez wyprowadzenie ich z niewoli egipskiej, tak każdy Izraelita ma
dać też innym odpoczynek w dniu sabatu.
Nie tylko ludzie, nawet zwierzęta mają dzień sabatu i odpoczynku. W roku
sabatowym (co siódmy rok) nawet ziemia miała prawo na odpoczynek (III
Mojżeszowa / Kapłańska 25,3-4). Bóg nie troszczy się tylko o człowieka, ale też
o zwierzęta i całą przyrodę.
Ciekawym jest, że sabat był także obowiązkiem dla cudzoziemców, którzy
mieszkajac w Izraelu, nie należeli jednak do ludu Bożego. Nieważne, czy ktoś należał
do ludu Bożego czy nie, czy był wierzący czy nie, sabat był nakazem związanym z
porządkiem stworzenia, i dotyczył wszystkich.
Księgi prorockie w Biblii wyjaśniają, że lekceważenie sabatu było związane
z wykorzystywaniem biedniejszych i słabszych w społeczeństwie i bogaceniem się
na ich koszt (por. np. Amos 8:4-6; Izajasz 58). W końcu doprowadziło to do
wygnania, przez które Izrael stracił wszystko co posiadał i został deportowany
do obcej ziemi.
Świętowanie sabatu
Sabat ma przypomninać co tydzień fakt, że lud Boży istnieje tylko dlatego,
ponieważ wszechmogący Bóg wyrwał ich z ciemności i niewoli, stworzył ich na
nowo, aby byli ludem w Jego obliczu. Dla Izraela oznaczało to, że Bóg zbawił ich
z niewoli egipskiej i przyprowadził do ziemi obiecanej. Wskazuje to na większą rzeczywistość
w Chrystusie. Dla chrześcijanina oznacza to, że Bóg zbawił go w Chrystusie z
ciemności grzechu i potępienia oraz przyprowadzi go do ziemi obiecanej, co jest
wiecznym życiem z Nim.
W ten sposób sabat jednocześnie przypomina to, co Bóg uczynił w przeszłości,
wskazuje na teraźniejszą rzeczywistość (możemy istnieć, jako lud Boży), oraz
wskazuje na przyszłość, na to, co Bóg zrobi, kiedy Jezus wróci, aby sądzić i
odnowić całe stworzenie. Sabat wskazuje na rzeczywistość, która jest w Bogu: stworzenie,
zbawienie i nowe stworzenie. Zachowywanie sabatu oznacza świętowanie faktu
stworzenia oraz faktu zbawienia przez Pana.
Sabat przypomina wierzącemu, że jest kompletnie zależny od Boga, Który go
stworzył i zbawił w Chrystusie i Który mu dał wszystko, co posiada. Świętowanie
sabatu oznacza uznanie, że Bóg jest Panem nad całym stworzeniem (II Księga
Mojżeszowa / Wyjścia 20:11), jest Panem nad ludem Bożym, oraz jest Panem mojego
osobistego życia.
Sabat dla chrześcijanina
Tak jak sabat, Dzień Pański w Nowym Testamencie jest związany ze
stworzeniem i zbawieniem. Dzień Pański (niedziela, pierwszy dzień tygodnia)
jest dniem, w którym Pan Jezus zmartwychwstał. Zmartwychwstanie jest dowodem
zwycięstwa nad śmiercią i nad szatanem. Dlatego w Chrystusie jesteśmy zbawieni
z niewoli grzechu i staliśmy się nowym stworzeniem (2 Koryntian 5:17).
Tak jak Izrael w dniu sabatu pamiętał i świętował swoje zbawienie z Egiptu oraz
swoje stworzenie, jako lud Boży, tak chrześcijanie pamiętają i świętują w Dniu
Pańskim zbawienie i stworzenie w Chrystusie.
W związku z tym podobnie, jak lekceważenie sabatu oznacza odrzucenie Boga,
Który jest Stwórcą i Zbawicielem, lekceważenie Dnia Pańskiego (czyli niedzieli)
oznacza odrzucenie naszego Pana Jezusa Chrystusa.
