08 March 2017

Sabat i niedziela



Czy Jezus anulował sabat?
Nigdzie w w Nowym Testamencie nie czytamy, że nie obowiązuje już nas czwarte przykazanie mówiące o przestrzeganiu sabatu. Tak jak pozostałe dziewięć przykazań, także i czwarte nie zostało anulowane.
Jezus miał zwyczaj, aby w sabat chodzić na nabożeństwa do synagogi (Ew. Marka 1,21; 6,2; Ew. Łukasza 4,16; 13,10). Traktował poważnie Prawo Boże i nie chciał go anulować.
17 Nie mniemajcie, że przyszedłem rozwiązać zakon albo proroków; nie przyszedłem rozwiązać, lecz wypełnić. 18 Bo zaprawdę powiadam wam: Dopóki nie przeminie niebo i ziemia, ani jedna jota, ani jedna kreska nie przeminie z zakonu, aż wszystko to się stanie. (Ew. Mateusza 5,17-18)

Jezus nauczał uczniów mówiąc, co zmieni się po Jego zmartwychwstaniu. Np. powiedział, że świątynia jerozolimska nie będzie już centrum kultu (Ew. Jana 4,21-24), wyjaśnił, że prawa dotyczące pokarmów nie będą już obowiązywać (Ew. Marka 7,19), i ustanowił sakramenty (Chrzest i Wieczerza Pańska) dla Kościoła (Ew. Mateusza 26,26-28; 28,19).  

Jezus miał kilka razy konflikt z faryzeuszami dotyczący przestrzegania sabatu. Także w tych rozmowach Jezus nigdy nie twierdził, że sabat już nie obowiązuje, lecz wyjaśniał właściwe jego znaczenie: Sabat jest ustawiony dla człowieka, a nie człowiek dla sabatu (Ew. Marka 2,27). Jezus nadaje sabatowi nowe znaczenie, potwierdzając jednocześnie to, co naucza Stary Testament, mianowicie, że sabat jest błogosławieństwem dla człowieka, czasem na odpoczynek, nabożeństwo, spożywanie pokarmów i uzdrowienia.
Jezus podkreśla też, że On sam jest Panem sabatu (Ew. Mateusza 12,8; Ew. Marka 2,28). Sabat nie jest wymysłem człowieka, lecz pochodzi od Boga Stwórcy, a więc Jezus będąc Bogiem, decyduje o jego znaczeniu.
To nie oznacza relatywizacji sabatu lub innych Bożych przykazań, lecz wskazuje na właściwe jego miejsce. Człowiek nie może stać się niewolnikiem sabatu, gdyż Prawo Boże zostało dane, aby żył dobrze i szczęśliwie ku Bożej chwale. Prawo Boże jest wyrazem Bożego miłosierdzia i łaski, gdyż Bóg nie chciał pozostawić człowieka poddanego całkiem skutkom grzechu.
Jezus potwierdza, że sabat jest częścią porządku stworzenia (II Mojżeszowa / Wyjścia 20,8-10), podobnie, jak np. rola mężczyzny i kobiety. Sabat nie jest sprawą kulturową, nie ma dowolności w tym, jak myślimy o sabacie, gdyż jest on uniwersalny dla całego świata.

Dlaczego Kościół święci niedzielę zamiast soboty/sabatu?
Najpierw należy podkreślić, że Dziesięć Przykazań mówi o sabacie, jako siódmym dniu po sześciu dniach pracy (II Mojżeszowa 20,9-10). Hebrajski tekst jest tu niejednoznaczny i nie mówi, że chodzi dokładnie o sobotę, jako siódmy dzień tygodnia. Hebrajski tekst podkreśla rytm: sześć dni pracy, po tym jeden dzień sabatu. Z tekstu nie wynika jednoznacznie, że musi to być sobota.
To fakt, że w czasie Jezusa sabat zawsze przestrzegany był w siódmym dniu tygodnia, czyli  współczesną sobotę, ale nie mamy pewności, w którym dniu sabat był świętowany w czasach Mojżesza. Dekalog bardziej akcentuje rytm sześciu dni pracy i jeden dzień odpoczynku oraz podkreśla, że to jest stały dzień w tygodniu, obowiązujący cały lud. Nie ma wolnego wyboru, w którym dniu chcę przestrzegać sabatu i odpoczynku.

Jezus zmartwychwstał w pierwszym dniu tygodnia. Za każdym razem, kiedy Jezus objawiał się uczniom po zmartwychwstaniu, było to pierwszego dnia tygodnia (Ew. Ew. Mateusza 28,1-10; Ew. Marka 16,9; Ew. Łukasza 24,1. 13-15; Ew. Jana 20,1. 19. 26). Także Zesłanie Ducha Świętego miało miejsce pierwszego dnia tygodnia (Dzieje Apostolskie 2,1; III Mojżeszowa 23,11. 16).
Od zmartwychwstania Jezusa Chrystusa wierzący gromadzili się pierwszego dnia tygodnia na nabożeństwo, w celu uwielbienia (Dzieje Apostolskie 20,7; 1 Koryntian 16,1-2; por. Objawienia 1,10). Nigdzie w Nowym Testamencie nie czytamy, że chrześcijanie gromadzili się w sabat (sobota). Apostoł Paweł odwiedzał zgromadzenia żydów w sabat w celach ewangelizacyjnych. Od momentu, kiedy jego nauczanie skoncentrowało się na poganach (Dzieje Apostolskie 18,6), sabat ani razu już nie zostaje wspomniany.
Sabat w Starym Testamencie nazywany jest też Dniem Pańskim, czyli dniem świętym, należącym do Pana (por. II Mojżeszowa 20,10; Izajasza 58,13). W Nowym Testamencie pierwszy dzień tygodnia (niedziela) nazywany jest również Dniem Pańskim (Objawienia 1,10).
Pierwsi chrześcijanie i ojcowie Kościoła uznali pierwszy dzień tygodnia, jako Dzień Pański, dzień, w którym Kościół się gromadzi, aby uwielbiać Pana.

Izrael miał przestrzegać sabatu, jako pamiątki stworzenia i zbawienia z niewoli egipskiej (patrz studium biblijne na stronie 4). Dzień Pański, czyli niedziela jest dla chrześcijan dniem, w którym się gromadzą, wspominają i świętują, bo Pan zbawił ich od niewoli grzechu i na nowo stworzył, co stało się rzeczywistością poprzez zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa.