Można znaleźć artykuł w formacie PDF tutaj.
Osoba Jozuego
Jozuego poznajemy
już w Księgach Mojżeszowych, gdzie czytamy, że od młodości był asystentem
Mojżesza (II Mj. 33:11; IV Mj. 11:28). Był utalentowanym wojskowym dowódcą,
który zwyciężył nad Amalekitami (II Mj. 17:8-13). Jozue był także jednym z
dwunastu szpiegów wysłanych do ziemi obiecanej (IV Mj. 13-14). Jozue i Kaleb
byli jedynymi, którzy zaufali Panu, dlatego mogli wejść do ziemi, podczas gdy cała
reszta Izraela z powodu buntu i braku wiary została tego pozbawiona.
Jozue był
wielkim strategiem i generałem, ale jego mądrość i powodzenie wojskowe pochodziło
całkowicie od Pana. Wierzył, że zbawienie jest tylko w mądrości Pana, a nie w ludzkiej.
Sam Pan
wyznaczył Jozuego, jako następcę Mojżesza (IV Mj. 27:15-23). Mieszkał w nim Boży
Duch (IV Mj. 28:18). Podczas ceremonii w obecności najwyższego kapłana i całego
ludu Mojżesz przekazał mu swój autorytet (V Mj. 31:1-8). Lud słuchał Jozuego,
bo był pełen ducha mądrości, gdyż Mojżesz włożył nań swoje
ręce (V Mj. 34:9).
Jozue okazał
się godnym następcą Mojżesza. Bóg był z nim w podobny sposób jak z Mojżeszem.
Imię Jozue
wskazuje na jego misję; oznacza Pan zbawi, lub Pan Zbawiciel. Imię
Jezus jest grecką formą hebrajskiego imienia Jozue. W greckim tłumaczeniu
Starego Testamentu, Jozue ma imię Iesous (= Jezus). W Liście do
Hebrajczyków Paweł pisząc o Jozue, używa słowa Iesous (Hb. 4:8). W
Ewangelii czytamy, że Bóg nakazał Marii dać imię Jezus, ponieważ On zbawi lud
od grzechów (Mt. 1:21).
Nazwa księgi została
nazwana od imienia głównej postaci. Z tekstu księgi nie wynika, że Jozue jest jej
autorem. W kilku miejscach czytamy, że Jozue coś napisał (8:32; 24:26), ale
nigdzie nie czytamy, że napisał całą księgą.
Kilka razy znajdujemy
określenie, że coś jest do dnia dzisiejszego (np. Joz. 4:9; 5:9; 6:25), co
sugeruje, że dopiero później zostało napisane. Jasnym jest, że autor księgi był
świadkiem tego, co opisał.
Tematy i treść
Księga Jozuego
jest bezpośrednią kontynuacją poprzednich ksiąg Pięcioksięgu stanowiąc drugą
część dzieła zbawienia Izraela. Bóg wybawił Izrael z niewoli egipskiej. Przy
Górze Synaj Pan zawarł przymierze z nimi i dal im Prawo. Bóg spełnił różne
obietnice dane Abrahamowi: Izrael stał się wielkim narodem i miał przymierze z
Bogiem; tylko nie otrzymał jeszcze ziemi. Przez 40 lat lud wędrował po pustyni,
teraz Jozue, jako nowy Mojżesz, może przyprowadzić ich do ziemi.
W Księdze
Jozuego czytamy, w jaki sposób Bóg daje Izraelowi ziemię obiecaną. Pod
kierownictwem Jozuego Bóg prowadzi swój lud do ziemi obiecanej i daje im
obiecany odpoczynek.
Nie jest to po
prostu opis wydarzeń, gdyż nie istnieje coś takiego jak neutralny opis
historii. Księga Jozuego została napisana w celu teologicznym, podkreślając, że
Bóg dotrzymuje słowa i spełnia obietnice, oraz opisując sposób, w jaki Bóg to uczynił,
tak, abyśmy pełniej poznali, Kim On jest i uwielbiali Go.
Zdobycie ziemi
jest spełnieniem obietnic danych Abrahamowi (I Mj. 12:1-3), powtórzonych Izaakowi
(I Mj. 26:2-4) i Jakubowi (I Mj. 28:13-15). Abraham nigdy nie posiadał ziemi,
oprócz kawałka ziemi na grób Sary (I Mj. 23), ale Bóg obiecał mu, że jego
potomstwo będzie wielkim narodem i otrzyma cały kraj, jako dziedzictwo. Dla
Izraela była to ziemia Kanaan, dla każdego w Chrystusie jest to niebiańskie
Jeruzalem (I Mj. 15:13-18; 17:8; Rz. 4:12-14; Hb. 11:11; 4:1-11).
Nasze
zbawienie i powodzenie zależą całkowicie od Boga, Który za nas walczy i
zwycięży. Bóg wyprowadził Izrael z Egiptu i poprowadził do ziemi obiecanej. Nie
zależało to od sił Izraela, lecz tylko i wyłącznie od mocy i łaski Bożej.
Bóg jest
wierny i daje zwycięstwo, ale warunkiem jest nasza wiara w Jego moc i nasza
wierność.
Istnieje
wielki kontrast między Księgą Liczb / IV Mojżeszową a Księgą Jozuego. W
poprzedniej księdze Izrael był nieposłuszny, dlatego musiał jeszcze 40 lat
wędrować w pustyni, pokolenie buntu nie mogło wejść do ziemi obiecanej. To, że
Izrael jest wybranym narodem nie jest gwarancją błogosławieństwa i zbawienia.
Bóg wymaga wierności i posłuszeństwa. W Księdze Jozuego Izrael jest posłuszny i
pod przywództwem posłusznego Jozuego zdobywa nareszcie ziemię obiecaną.
Datowanie wydarzeń
Datowanie
wydarzeń opisanych w księdze zależy od datowania wyjścia z Egiptu. Istnieją
dwie teorie, z których jedna twierdzi, że wyjście z Egiptu miało miejsce ok.
1446 p.Ch., druga zaś, że miało miejsce ok. 1260 p.Ch. (patrz szczegółowy artykuł
„Chronologia”).
Nie ma możliwości,
aby na sto procent ustalić, który z tych wariantów jest prawdą. Datowanie jest
trudne, ponieważ nie mamy w Księgach Mojżeszowych lub w Księdze Jozuego
konkretnych wskazówek dotyczących faraonów egipskich lub innych królów. Także
archeologia niewiele pomaga nam w ustaleniu okresu wkroczenia do Kanaanu.
Problem datowania jednak nie stanowi przeszkody dla właściwej interpretacji i
rozumienia Księgi Jozuego.
Sposób zdobycia ziemi
Kiedyś myślano,
że zdobycie nastąpiło błyskawicznie, w krótkim czasie (była to m.in. teoria
znanego archeologa W.F. Albrighta). Dokładna analiza tekstu wskazuje jednak na
to, że zdobycie ziemi trwało dłużej i nie oznaczało kompletnego zniszczenia
wszystkich miast, jak Bóg zresztą też zapowiedział (por. też II Mj. 23:29-30).
Miasta takie, jak Jerycho i Ai zostały doszczętnie zniszczone, ale większość
miast nie została zniszczona.
Inni twierdzą,
że zdobycie ziemi polegało na pokojowym procesie integrowania się z lokalnymi
ludami, trwającym dłuższy czas. Tekst Biblii wskazuje na to, że zdobycie ziemi nastąpiło
w różny sposób.
Badania archeologiczne
wykazały, że od XIII wieku p.Ch. powstało wiele małych osiedli w górach w
centralnej części Kanaanu, których mieszkańcy, jak się okazało, nie spożywali
wieprzowiny.
Znaczenie Kanaanu w Ks. Jozuego
- Kanaan był miejscem odpoczynku dla Izraela.
Zamiast niewoli egipskiej i zamiast wędrówki po
pustyni, Izrael mógł nareszcie osiedlić się i znaleźć nowy dom w Kanaanie, gdzie
miał być światłem dla narodów.
Zdobycie ziemi i wytępienie wrogów miało prowadzić
do odpoczynku (por. V Mj. 6:10-11; II Mj. 26:6-8).
- Kanaan jest miejscem obfitości
Jest ziemią opływającą w mleko i miód, ziemią
żyzną i rozległą (II Mj. 3:8, 17. 13:5; 33:3; III Mj, 20:24; IV Mj. 13:27,
I inni). To ziemia wyjątkowych płodów (IV Mj. 13:26-27), ziemia
pełnego zboża i moszczu, nawet niebo jego kropi rosą (V Mj. 33:28;
III MJ. 26:5; V MJ. 11:10-12).
- Kanaan jest miejscem zwycięstwa
Ludy kananejskie były militarnie znacznie
silniejsze niż Izrael, ale zostały pokonane zanim sam lud zaczął walczyć,
ponieważ Pan walczył za nich. Nasze zwycięstwo nie leży w naszych własnych
siłach, lecz w mocy Pana (V MJ. 7:2; 9:3; Joz. 1:2). Bitwa zawsze należy do
Pana (por. 1 Sam. 17:47).
Wytępienie Kanaanitów
Chyba
największym problemem dla czytelnika Biblii są opisy krwawych bitew i to, co
wydaje się ludobójstwem wykonanym przez Izrael nad ludami kananejskimi. Budzi to
pytanie, czy Izrael miał prawo zaatakować kraj, wytępić ludność i zabrać im
ziemię. W świetle nowoczesnego prawa byłoby to rodzajem ludobójstwa, które należałoby
potępić. Jak to, więc możliwe, że Bóg kazał wytępić i zniszczyć ludy, które
‘tylko’ broniły swoich ziem przeciwko atakującemu ludowi. Przeciwnicy wiary
chrześcijańskiej używają tego, jako argumentu, że Bóg Biblii jest okrutny,
skoro nakazał ludobójstwo.
Poza tym
wydaje się, że Nowy Testament uczy czegoś całkiem innego.
Biblia z całą pewnością
nie daje prawa chrześcijanom do podobnego sposobu wytępienia innych narodów.
Należy pamiętać, że zadania dla Izraela w Kanaanie były unikalne, nie
uniwersalne. Bóg dał te zadania pierwszy raz przy powołaniu Mojżesza (II Mj.
3:1-4:17; por. IV Mj. 12:1-15). Bóg wybrał Mojżesza, aby wyprowadził lud z
Egiptu, by dał Prawo, aby poprowadzić do ziemi obiecanej. Izrael miał prawo tylko
na ziemię kananejską, ponieważ Bóg obiecał Abrahamowi, że jego potomstwo
otrzyma ją w dziedzictwie.
Prawo
Mojżeszowym daje reguły i prawa dotyczące wojny, gdzie czytamy, że istnieje
jasna różnica między wojną przeciwko miastom wewnątrz a zewnątrz ziemi
obiecanej (V Mj. 20:10-15). Tylko w przypadku wojny przeciwko miastom i ludom w
ziemi obiecanej Izrael nie może oszczędzać życia ludzi i zwierząt, ponieważ
wszystkie ludy mieszkające w ziemi kananejskiej mają zostać wytępione z powodu
ich grzechów.
Podstawowym
Nauczaniem Biblii (Stary Testament) jest, że Bóg jest wszechmogącym
Stworzycielem wszystkiego, co istnieje. Dlatego wszystko, co jest, wszystka
ziemia, należy do Niego. Dlatego też Bóg ma prawo rozdzielać ziemię, jak zechce.
Stworzyciel jest także Sędzią nad wszystkimi ludźmi. Każdy człowiek i każdy
naród jest winny wobec Boga i zasługuje na wieczne potępienie. Bóg sądzi narody
(potop, wieża Babel, plagi egipskie). Takie samo nauczanie znajdujemy w Nowym
Testamencie (np. Dz. Ap. 14:15-16; 17:24; Rz. 1-3).
Bóg Wszechmogący
ma, więc wszelkie prawo, aby zabrać Kanaanitom swoją ziemię i dać Izraelowi,
oraz ma prawo ich osądzić.
Wszyscy ludzie
są grzesznikami zbuntowanymi przeciwko Bogu; dlatego podlegają potępieniu (Rz.
1-3). Kanaanici mają zostać wytępieni z powodu ich strasznych grzechów (I Mj.
15:13-16; por. II MJ. 18:24-30; V Mj. 9:5). To sąd Boży a Izrael jest
narzędziem, które ma go wykonać. Przez ten sąd świat poznaje moralny charakter
Boga. To, że Izrael jest błogosławieństwem dla innych narodów, oznacza między
innymi, że cały świat poznaje, Kim jest Bóg, poznaje Jego moralny charakter,
który jest wyrażany w Jego sądzie.
Także w Nowym
Testamencie czytamy, że ci, którzy są wierni do końca, współpracują z Bogiem w
wykonaniu sądu, chociaż nie jest jasnym, w jaki sposób (1 Kor. 6:2; por. Ps.
149:6-7). Wiadomo tylko, że rola Izraela w wykonaniu sądu jest zapowiedzią przyszłej
roli wiernych (Joz. 6:17).
To, że Bóg nie
sądzi i nie wytępia Izraela nie oznacza, że nie zasłużył on na to, lecz jest to
wyrazem wielkiej łaski Bożej (V Mj. 7:6-9). Bóg wymaga, by Izrael był wierny;
brak wierności oznacza, że też będzie osądzony, zarówno każdy osobno (II Mj.
22:20) jak też, jako cały naród (Joz. 7:11-12; Mal. 4:6). Wytępienie Kanaanitów
nie jest etnicznym ludobójstwem, lecz jest wykonaniem sądu na podstawie
rzeczywistych grzechów. Każdy z Kanaanitów, który uznał Pana za jedynego Boga i
Zbawiciela, mógł zostać zbawionym i uniknąć sądu (jak np. Rachab).
Przez
przymierze pod Synajem, Izrael stał się teokracją, co oznacza unikalne i
wyjątkowe połączenie ‘Kościoła’ i ‘państwa’. To znaczy, że każdy obywatel Izraela
musi być wierny Bogu, a kto nie jest, musi zostać wytępiony z ludu (np. V Mj.
13:5; 17:7).
Gdyby
Kanaanici mogli zostać w ziemi, stanowiliby wielką pokusę dla Izraela, aby
naśladować ich kult i czcić ich bałwany. Historia pokazała, że niestety
rzeczywiście tak się stało, ponieważ Izrael nie wytępił wszystkich Kanaanitów z
ziemi.
Nowy Testament
nie naucza takiego połączenia Kościoła z państwem. Okres tej teokracji był
wyjątkowym w historii, przygotowującym do przyjścia Mesjasza. Dlatego
chrześcijanie nie mogą prowadzić wojen religijnych w podobny sposób, jak
Izrael.
Prawo
dotyczące wytępienia Kanaanitów sformułowane jest bezkompromisowo i bezwarunkowo.
Okazuje się jednak, że było miejsce dla wyjątków, ponieważ istniała możliwość
dla niektórych Kanaanitow, aby się poddać i przeżyć. Każdy, kto się nawrócił mógł
żyć i został nawet dołączony do ludu Bożego (np. Rachab, Joz. 2:9; Gibeonici,
Joz. 9:1-27; 11:19). Zadanie wytępienia wrogów nie jest ludobójstwem, gdyż
podstawą potępienia nie jest przynależność do określonego narodu, lecz grzeszność.
Biblia naucza,
że Bóg jest zawsze sprawiedliwy i Jego nakazy zawsze są sprawiedliwe. Celem nakazów
Pana jest czystość i świętość ludu Bożego, niedotkniętego przez obrzydliwe
bałwochwalstwo.
Główne tematy teologiczne
Ziemia
Głównym tematem księgi jest zdobycie ziemi obiecanej,
którą Bóg obiecał Abrahamowi, Izaakowi, i Jakubowi.
Księgi Mojżeszowe opisują, w jaki sposób Bóg
spełniał stopniowo swoje obietnice, w jaki sposób wyprowadził ich z Egiptu i
prowadził do ziemi obiecanej. Mojżesz miał wyprowadzić Izrael z Egiptu, aby poprowadzić
ich do ziemi opływającej w mleko i miód, ziemi żyznej i rozległej (II
Mj. 3:8).
Ziemia jest Bożym darem dla Izraela (por. np. II
Mj. 6:4, 8; V Mj. 1:6-8; 4:38-40; 8:1-10; 9:4-6; 11:8-12). Ziemia nigdy nie
należy do Izraela w sensie absolutnym, gdyż cala ziemia należy do Boga (III Mj.
25:23; V Mj. 9:4-5). Bóg jest suwerenny, On decyduje, gdzie Izrael może
mieszkać (1:13; 11:23; 21:43-45). Plemiona nie mogą samodzielnie wybierać,
które części ziemi chcą mieć, Bóg sam podzieli ziemię między nimi (IV Mj.
26:55-56; Joz. 14:2). Potem nakazuje oddanie mu pierwocin plonów, jako wyrazu
wdzięczności oraz jako wyznanie, że cała ziemia należy do Niego.
Dużo miejsca poświęcone zostało szczegółom podzielenia
ziemi (rozdz. 13-21). Nie jest to dla nas
szczególnie ciekawą lekturą. To jest jednak ważne, to tak, jakby autor
dał dokładną mapę, mówiąc: nie wierzysz, że Bóg spełni swoje obietnice? Tu masz
mapę i możesz sprawdzić.
Obietnice Boże
Bóg jest wierny i zawsze dotrzymuje i spełnia swe obietnice
(1:2; 21:43-45). Ziemia była obiecana już Abrahamowi. Bóg obiecuje, że da ziemię
ludowi (Joz. 1:2-4) oraz, że da Jozuemu odpowiednie siły do wykonania zadania
(1:5, 9). Bóg obiecuje odpoczynek dla ludu (II Mj. 33:14; V Mj. 12:10). Boże
obietnice zostają spełnione stopniowo (Joz. 11:23; 14:15; 21:44; 23:1).
Oprócz obietnic dla całego narodu, Bóg ma
obietnice dla Jozuego osobiście, co się spełniło (3:7 i 4:14) i ma także
osobiste obietnice dla innych, jak np. dla córek Selofchada, które też się
spełniły (IV Mj. 27:7-11 i Joz. 17:3-6).
Pod koniec księgi znajdujemy podsumowanie, mówiące
o tym, że rzeczywiście Bóg dał Izraelowi całą ziemię (Joz. 21:43-45).
Przymierze
Innym centralnym tematem jest przymierze. Bóg
spełnia obietnice związane z przymierzem i oczekuje, że Izrael także będzie
wierny przymierzu. Posłuszeństwo Prawu jest podstawą (Joz. 1:7-8). Przymierze
musi zostać ciągle na nowo odnowione, o czym czytamy kilka razy (Joz. 8:30-35; 17:18-19;
24:1-33).
Skrzynia przymierza gra centralną rolę przy
przekroczeniu Jordanu (rozdz. 3) oraz przy odnowieniu przymierza (rozdz. 8).
Przymierze jest znakiem relacji z ludem a skrzynia przymierza jest znakiem
obecności Bożej wśród ludu.
Posłuszeństwo
Księga ciągle na nowo podkreśla jak fundamentalne
jest posłuszeństwo Prawu. To podstawowy element przymierza. Bóg jest wierny,
ale oczekuje wierności ze strony ludu, co jest wyrażone przez posłuszeństwo.
Jozue, jako przywódca ma być posłuszny (1:7), tak jak cały Izrael (22:5; 23:6).
W Ks. Powtórzonego Prawa podkreślany jest fakt, że
posiadanie ziemi jest ściśle związane z posłuszeństwem (V Mj. 4:1, 25-27;
6:17-18; 30:15-20: 32:46-47). Kompletne posiadanie ziemi jest stukiem
posłuszeństwa Jozuego (Joz. 10:40; 11:20-23; 23:9-13), co oznacza też, że Izrael
może stracić ziemię, jeśli nie będzie posłuszny (23:9-16).
Posłuszeństwo nie jest tylko sprawą ogólną, Bóg
wymaga posłuszeństwa do najmniejszego szczegółu ustalonego przez siebie (por.
Joz. 13:13; 15:63; 16:10; 17:11-12).
Izrael, jako naród ma być posłuszny, tak jak każdy
osobny człowiek a w szczególności przywódca Jozue, ma być posłuszny. Od jego
posłuszeństwa wiele zależy.
Każdy, kto nie jest posłuszny powinien zostać ukarany
(1:17-18). Brak posłuszeństwa ma bardzo poważne konsekwencje nawet dla całego
narodu, co pokazuje działanie Achana (rozdz. 2).
Posłuszeństwo oznacza, że Bóg może zbawić kogoś spoza
ludu Bożego (Rachab, rozdz. 2), ale też potępić i wykluczyć kogoś, kto należy
do ludu Bożego (Achan, rodz. 7).
Świętość
Izrael jest święty, co znaczy, że jest całkiem
inny niż Kanaanici. Świętość oznacza oddzielenie się od reszty, przeznaczenie i
poświęcenie Bogu.
Izrael musiał utrzymywać odległość przynajmniej
dwóch tysięcy łokci od skrzyni przymierza, co wskazywało na to, że nie mógł się
przybliżyć do świętego Boga (Joz. 3:4; por. II Mj. 19:12-13, 23-24). Miejsce
gdzie przebywa Bóg jest w szczególny sposób święte (18:1; 5:13-15).
Właściwa relacja z Bogiem jest kluczem do
powodzenia. Właściwa relacja z Bogiem oznacza uznanie i respektowanie Jego
świętości i odpowiednie zachowanie się.
Izrael ma być święty, ponieważ sam Bóg jest święty
(por. II Mj. 19:2), tak jak lud Boży w Nowym Testamencie ma być święty (por. 1 Kor
3:16-17; 1 Piotra 2:5-8). Świętość ludu oznacza, że jest poświęcony Panu, co
jest w sposób szczegóły opisane w rozdz. 5.
Świętość Pana jest powodem, dla którego Kanaanici,
bezbożni wrogowie Boga mają zostać kompletnie zniszczeni.
Przywództwo według
Bożej woli
Kiedy Mojżesz, który był wyjątkowym prorokiem,
zmarł (V Mj. 34:10-12), jego asystent Jozue stał się nowym przywódcą Izraela
(1:1; Por. IV Mj. 27:15-23). Jozue został nazwany 14 razy sługą Pana, ale
dopiero pod koniec jego życia, kiedy jasnym jest, że rzeczywiście spełnił
wszystkie obowiązki (24:29). To, że Jozue był przywódcą oznaczało, że lud
musiał być mu posłuszny w taki sam sposób jak Mojżeszowi.
Jozue był dobrym przywódcą wojskowym, miał talent,
ale nie to, lecz jedynie jego posłuszeństwo było powodem jego powodzenia. Jozue
jest modelem dla królów i przywódców Izraela, jak i też dla Kościoła. Skutki
posłuszeństwa Jozuego są imponujące: pokój na ziemi.
Okazuje się jednak, że nie wszystko było w
porządku. Pewne ludy zostały jeszcze w Izraelu, powodując potem wiele problemów
i klęsk (13:13; 15:63; 16:10).
W następnej księdze czytamy, że po śmierci Jozuego
nastało po nim inne pokolenie, które nie znało Pana ani tego,
co On uczynił dla Izraela, zaczęli synowie izraelscy czynić zło w oczach Pana i
służyli Baalom (Sędziów 2:10-11). Gdyby wtedy Izrael miał przywódcę
podobnego Jozuemu nie doszłoby do tego.
Jozue nie wyznaczył następcy, ale Biblia
nigdy nie wskazuje na to, że był to jego błąd. Jozue oznaczał błogosławieństwo
dla Izraela, które jednak trwało krótko. Po jego śmierci sytuacja szybko się zmieniła.
Każde pokolenie potrzebuje nowych przywódców i musi na nowo poświęcić się Panu
odnawiając przymierze.
Odpoczynek
Posiadanie ziemi jest związane z odpoczynkiem,
jako darem Bożym. Odpoczynek oznacza otrzymanie ziemi, jako dar od Boga oraz
odpoczynek od walki z wrogami (V Mj. 12:10; 25:19; Joz. 21:44; 23:1). Bóg
obiecał ludowi odpoczynek (Joz. 1:13), nawiązując do wcześniejszych proroctw
danych poprzednim pokoleniom Izraela (IV Mj. 32:20-22 i V Mj. 3:18-20). Nie
tylko Izrael, ale nawet sama ziemia otrzymała odpoczynek od wrogów (Joz. 11:23;
14:15; por. V Mj. 12:9-10; 2 Sam. 7:1, 11; 1 Krl. 8:56).
Paweł w Liście do Hebrajczyków rozwija ten temat, pisząc,
że wejdziemy do wiecznego odpoczynku w
Chrystusie (Hb. 3-4). List cytuje Psalm 95 (Hb. 4), który mówi o zbuntowanym
pokoleniu Izraela, które nie mogło wejść do odpoczynku z powodu jego
nieposłuszeństwa i musiało wędrować w pustyni. Izrael odrzucił dar odpoczynku,
ale Bóg zaoferował znowu nowemu pokoleniu odpoczynek, i to pokolenie mogło pod
przywództwem Jozuego wejść do ziemi, aby znaleźć obiecany odpoczynek. Podobnie
wierzący może wejść do odpoczynku w Chrystusie.
Typologia
Księga Jozuego
zawiera wiele obrazów, analogii i typów, które nauczają nas o Osobie i dziele Chrystusa
a także o naszym życiu duchowym (por. Hb. 3:7-4:12; 1 Kor. 10:6, 11).
Typologia
oznacza, że osoby (np. Mojżesz), wydarzenia (np. wyjście z Egiptu) lub
instytucje (np. świątynia) mogą zapowiadać późniejsze etapy planu Bożego. Te
osoby, wydarzenia lub instytucje wprowadzają pojęcia (koncept) potrzebne do
zrozumienia Bożej intencji (np. przyjście Chrystusa, jako nowego Mojżesza,
który wyprowadzi nas z niewoli, oraz Który jest nową świątynią). (definicja wg Graham
Cole, He Who Gives Life, s. 289).
Takie osoby,
wydarzenia i instytucje nazywamy typami, są one cieniem i zapowiedzią tego, co
nastąpi w późniejszym etapie historii zbawienia. Patrząc z perspektywy Nowego
Testamentu, można stwierdzić, że miały charakter prorocki a ich znaczenie zostało
spotęgowane.
Te osoby,
wydarzenia i instytucje w Starym Testamencie pomagają nam lepiej rozumieć
dzieło i Osobę Chrystusa, są przygotowaniem do właściwego zrozumienia. W ten
sposób Bóg przygotował swój lud do przyjścia i dzieła Mesjasza.
Jozue jest
cieniem lub typem Jezusa (Hb. 2:10-11; 4:8-11; Rz. 8:37; 2 Kor. 1:10; 2:14).
Tak jak Jozue był posłuszny, i przez to mógł poprowadzić Izrael do odpoczynku w
ziemi obiecanej, tak Chrystus był posłuszny aż do śmierci, i wprowadzi nas
przez to do wiecznego odpoczynku. Szczególnie List do Hebrajczyków podkreśla
znaczenie Jozuego, jako typ Chrystusa (rozdz. 3-4).
Oprócz wskazania
na Chrystusa, Księga Jozuego naucza o życiu duchowym wierzącego; o jego
odpoczynku, błogosławieństwach, o próbach, wytrwaniu, o zwycięstwie i klęsce.
- Wierzący wykonuje uczynki w wierze (walczy z
grzechem, jest posłuszny Bogu, wykazuje owoce wiary), ale uczynki te nie dają
prawa na zbawienie. Odpoczynek otrzymujemy tylko, dlatego, ponieważ Bóg dla nas
wykonał to, czego sami nie możemy. Chrystus jest sprawiedliwy i wypełnił Prawo,
przez co możemy wejść do odpoczynku w Nim.
- W Chrystusie Bóg nas
błogosławił wszelkim duchowym błogosławieństwem niebios
(Ef. 1:3). To obfitość odpoczynku w ziemi obiecanej.
- Doświadczamy wiele konfliktów i walki w naszym
życiu, ale w Chrystusie Bóg obiecuje nam zwycięstwo, którego dostąpimy przez wiarę
i wytrwałość.
- Przekroczenie Jordanu jest obrazem chrześcijanina,
który przez śmierć i zmartwychwstanie Jezusa przechodzi do miejsca zbawienia i
zwycięstwa.
- Opowieść o zdobyciu Kanaanu zawiera obrazy, które mówią
o wrogach wierzącego: świat, stary człowiek i szatan. Zdobycie Jerycha pokazuje
zwycięstwo, które daje Pan (nie z własnych sił), klęska pod Ai pokazuje naszą
walkę z grzechem, oszustwo Gibeonitów pokazuje, jak podstępnie szatan próbuje
nas oszukać.
Badając doświadczenia Izraela, widząc, gdzie i kiedy zwyciężył a kiedy
poniósł klęski, możemy się uczyć na jego błędach i powodzeniach. Tak jak Izrael to doświadczył, mamy wszelkie
błogosławieństwo w Chrystusie (Ef. 1:3), ale musimy być realistyczni i mieć
świadomość, że żyjemy w czasie wojnie i mamy do czynienia z wrogiem (Ef. 6:12).
Dlatego musimy być mocni i mężni (Joz. 1:7), umacniać
się w Panu i w potężnej mocy jego (Ef. 6:10) i przywdziać całą zbroję
Bożą (Ef. 6:11).
Prawo na
posiadanie ziemi było bezwarunkowe (Bóg obiecał ją Abrahamowi bezwarunkowo), ale
zdobycie ziemi, żeby stała się rzeczywiście własnością jest warunkowe, nastąpi
tylko przez wiarę i posłuszeństwo.
Spis treści
Można
podzielić tą księgę na dwie części. Pierwsza cześć skupia się na zdobyciu
Kanaanu, podczas gdy druga na podziale ziemi wśród plemion Izraela.
Można też podzielić
księgę na cztery części, jak podano poniżej:
1.
Wejście do ziemi (rozdz. 1-5)
A.
Zadanie Jozuego (1:1-18)
B.
Jozue, szpiedzy i Rachab (2:1-24)
C.
Przekroczenie Jordanu (3:1-4:24)
D.
Duchowe odnowienie i spotkanie z Panem (5:1-15)
2.
Zdobycie ziemi (rozdz. 6-12)
A.
Upadek Jerycha: pierwsze zwycięstwo (6:1-27)
B.
Błąd Izraela: grzech Achana, wspólna wina (7:1-26)
C.
Odnowienie Izraela: upadek Ai (8:1-35)
D.
Przymierze Izraela z Kanaanitami: podstęp Gibeonitów
(9:1-27)
E.
Obrona Gibeonitów; zdobycie południa (10:1-43)
F.
Zdobycie północy; list podbitych królów
(11:1-12:24)
3.
Rozdzielenie ziemi (rozdz. 13-21)
A.
Zadanie: podział ziemi (13:1-33)
B.
Część zachodnia (14:1-19:51)
C.
Ziemia sprawiedliwości i uwielbienia (20:1-21:45)
4.
Służenie Panu w ziemi (rozdz. 22-24)
A.
Jeden naród, pod Bogiem (22:1-34)
B.
Pouczenie i zachęcenie starszych przez Jozuego
(23:1-16)
C.
Odnowienie przymierza w Sychem (24:1-33)
