W tym krótkim
fragmencie Apostoł zachęca Tymoteusza.
w. 11-12
Werset 11
stanowi połączenie między poprzednim i następnym fragmentem. To wszystko, co
Apostoł napisał, Tymoteusz powinien głosić i nauczać. Wyraz głoś oznacza
kazanie, instruowanie, zlecanie. Ma konotację autorytetu. Także wyraz nauczaj
wskazuje na nauczanie z autorytetem podczas zgromadzenia Kościoła.
Jedyną właściwą
reakcją na fałszywe nauczanie jest głoszenie i nauczanie z autorytetem Prawdy.
Nauczanie Biblijne, głoszenie kazania, studium Biblijne zawsze zawiera też
korygowanie, przeciwstawianie się i potępienie fałszywej nauki.
Tymoteusz był
jeszcze młodym mężczyzną, chociaż młodość jest pojęciem względnym, gdyż grecki
wyraz tu użyty wskazuje na kogoś będącego w wieku poniżej 40 lat. W Koryncie
miał ten sam problem, dlatego Paweł do Koryntian wcześniej też napisał, aby
przyjęli Tymoteusza (1 Kor. 16:10-11).
Młodość może
oznaczać brak dojrzałości, ale niekoniecznie. Skoro Apostoł uznaje Tymoteusza,
jako pastora zboru w Efezie, uważa, że posiada dojrzałość, a także Kościół ma
to uznać i rozpoznać.
W grecko-rzymskiej
kulturze wiek 40 lat stanowił granicę pomiędzy młodzieńcem a dojrzałym mężczyzną,
mającym głos w społeczeństwie. Uważano, że dopiero ktoś, kto skończył 40 lat,
może okazać się mądrym, doświadczonym i dojrzałym.
Apostoł Paweł
rozpoznał i uznał, że Tymoteusz był na tyle dojrzały i mądry, aby mógł być
przykładem dla innych. Wiek nie wszystko mówi.
Problemem w
społeczeństwie i w Kościele była postawa wobec młodych charakteryzująca się ich
lekceważeniem. Grecki tekst używa wyrazu, który można przetłumaczyć, jako pogardzenie
(w. 12).
Możemy z
różnych powodów pogardzać kimś lub lekceważyć kogoś, ale często dzieje się to z
powodu naszej dumy. Uważamy, że lepiej wiemy, niż ktoś inny, i nie warto zwracać
uwagę na to, co on ma do powiedzenia.
Problem ten
może występować też u młodego człowieka, który może zachowywać się arogancko,
uważając, że wszystko wie, że lepiej wie, niż dojrzali chrześcijanie i
traktować starszych bez szacunku. Dlatego Apostoł też pisze, że Tymoteusz ma
być wzorem dla innych, w postępowaniu, w wierze i w czystości. W ten sposób
Tymoteusz może pokazać zborowi efeskiemu, że rzeczywiście jest dojrzały i
mądry.
Bycie wzorem
stanowi w I wieku ważny element nauczania. W dzisiejszym społeczeństwie treść
nauczania i życie osobiste nauczyciela często są traktowane rozłącznie. W I
wieku natomiast nauczyciel nie tylko miał przekazać wiedzę, ale też być
przykładem dla swoich uczniów i studentów. Miał żyć wg tego, czego nauczał. W
ten sposób żył Paweł, jako wzór dla Tymoteusza, tak samo Tymoteusz ma być
wzorem dla innych (por. Fil. 3:17; 1 Tes. 1:7; 2 Tes. 3:9).
Im bardziej
nasze życie zostaje kształtowane przez Słowo Boże, tym bardziej stajemy się
wzorem dla innych. Takie jest zadanie każdego wierzącego, ale starszych i
przywódców w szczególności.
Apostoł
opisuje takie wzorowe życie używając pięć krótkich fraz.
Tymoteusz ma
być wzorem w mowie (gr.: logos, polskie tłumaczenie tzw. Brytyjka
opuściło ten wyraz z niejasnych powodów). Oznacza to nie tylko mowę w
nauczaniu, ale też mowę w ogólności. Nasze wypowiedzi powinny chwalić Boga
(por. Mat. 12:34). Konkretnie oznacza to, że mówimy prawdę (nie plotkujemy, nie
kłamiemy) oraz dbamy o sposób, w jaki się wyrażamy, szczególnie podczas
konfliktów oraz w gniewie (por. Ef. 4:25-29).
Tymoteusz ma
być wzorem w postępowaniu, co stanowi sposób życia w ogólności. W kulturze
żydowskiej i greckiej mowa i postepowanie były nierozerwalne. Mowa i postępowanie
obejmują całość widzialnego życia (por. Jak. 3:13; 1 Piotra 1:5).
Mowa i postępowanie
mają mieć miejsce w wierze i w miłości, co oznacza wiarę w praktyce. Bycie
wzorem także oznacza być czystym, co wskazuje najprawdopodobniej na czystość
seksualną lub czystość motywacji (por. 2 Tym. 2:22).
Apostoł Paweł
nawołuje Tymoteusza do prowadzenia wzorowego życia chrześcijańskiego, które
stanowi jedność w mowie i czynie. Tylko w ten sposób można być wzorem dla
innych.
w. 13
Następne
wersety pokazują historyczny kontekst tych słów: Paweł jest nieobecny a
Tymoteusz ma prowadzić zbór w Efezie. Tymoteusz ma być apostolskim delegatem,
reprezentującym Apostoła i w tym autorytet apostolski, aż Apostoł sam
przyjdzie. Oznacza to, że Tymoteusz ma czynić to, co Apostoł Paweł sam by
czynił, gdyby teraz był w Efezie, a chrześcijanie w Efezie mają traktować
Tymoteusza, jakby był Pawłem.
Dlatego
Apostoł zachęca Tymoteusza szczególnie do służby. Tymoteusz ma pilnować czytania
Pisma Świętego. Wskazuje to na publiczne czytanie Starego Testamentu podczas
nabożeństwa (zgromadzenie Kościoła; por. V Mj. 31:11-12; Neh. 8:7-8). Wczesny
Kościół posiadał tylko Stary Testament, jako Pismo Święte i kazanie było
głoszone (chrystocentrycznie) ze Starego Testamentu, w połączeniu z tradycją
Ewangelii (por. 2 Kor. 7:8; Kol. 4:16; 1 Tes. 5:27; 2 Tes. 3:14).
Wspólne i
publiczne czytanie podczas zgromadzeń jest ważne dla tożsamości Kościoła, gdyż
Słowo Boże jest fundamentem Kościoła i może tylko tak funkcjonować jeśli
Kościół zna ten fundament i regularnie słucha czytania.
Czytane Słowo
ma moc (Neh. 8:1-12). W Biblii czytamy, że publiczne czytanie Słowa Bożego jest
szczególnie ważne w momentach kryzysowych, np. w historii o Jozjaszu (2 Krn.
34:18-19, 30), Jozuem i Nehemiaszu. Pismo Święte podkreśla tożsamość ludu
Bożego: lud Boży jest, mimo swego grzechu, wyzwolony i wykupiony oraz jest
własnością Boga. Dlatego Bóg już w Starym Testamencie dał nakaz publicznego
czytania Pisma Świętego (V Mj. 31:11-12).
Z tego powodu
publiczne czytanie Pisma Świętego podczas nabożeństwa jest czymś o wiele więcej
niż tradycją liturgiczną.
Aby dobrze
rozumieć Słowo, Apostoł zachęca, aby napominać
(gr.: paraklesis). Grecki wyraz oznacza zachęcać, pocieszać, napominać.
To jest między innymi to, co kazanie powinno czynić. Poza tym kazanie także
zawiera nauczanie, dlatego Apostoł zachęca Tymoteusza do nauczania Słowa. Nauczanie
oznacza przekazywanie innym zdrowej nauki biblijnej. Nie jest to tylko po
prostu wyjaśnienie znaczenia tekstu, ale też oznacza przeciwstawianie się
fałszywej nauce (por. 4:1).
Aby Kościół
mógł funkcjonować niezbędnym jest, aby starszy / pastor był wzorem, oraz aby
dbał o czytanie Pisma Świętego, wyjaśnianie go i nauczanie.
w. 14
Ku temu
potrzebne są też dary łaski, lub dary Ducha Świętego (gr.: charisma,
por. Rz. 12:6-8; 1 Kor. 12). Bóg daje dary łaski, ale nie możemy ich zaniedbywać.
Dar, otrzymany od Boga, zawsze oznacza odpowiedzialność. Nie otrzymujemy darów
dla samej radości ich posiadania lub otrzymywania pochwał od innych, lecz aby nimi
służyć Kościołowi ku Bożej chwale.
Tymoteusz
otrzymał dar, aby móc służyć w Kościele. Otrzymał go w szczególnej okazji,
której towarzyszyło proroctwo i nałożenie rąk starszych. Nie oznacza to, że tylko
w taki sposób powinniśmy otrzymać dar, aby służyć w Kościele, Paweł opisuje tu
jedynie, jak to miało miejsce u Tymoteusza.
Wskazuje to na
to, że starsi w Efezie byli zaangażowani w służbę Tymoteusza i przez nałożenie
rąk uznali, że Tymoteusz miał dar łaski, aby służyć, jako ich ‘pastor’.
w. 15-16
Zachęcenie
Apostoła na końcu podsumowuje to, co wcześniej napisał. Jeśli Tymoteusz będzie w
ten sposób trwał w nauce i życiu chrześcijańskim, będzie zbawiony, nie z powodu
uczynków, lecz ponieważ zdrowa nauka i życie chrześcijańskie są owocami wiary,
udowodniającymi, że ktoś wierzy. Tak samo nauczanie i bycie wzorem pokazuje
zborowi drogę do zbawienia. Fałszywy nauczyciel prowadzi zbór do zguby, ale
prawdziwy nauczyciel prowadzi go do życia wiecznego.
