Fragment
zaczyna się w w. 2b (należy pamiętać, że podział na rozdziały i wersety powstał
w średniowieczu i jest czasami mylący).
Słowa Tego
nauczaj, nawiązuje do następnych wersetów. To, czego Tymoteusz ma nauczać
obejmuje trzy tematy: fałszywi nauczyciele (w. 3-5), bezbożność oraz chciwość i
bogactwo (w. 6-10).
W Liście do
Tymoteusza, Apostoł Paweł pisze w pięciu miejscach o fałszywych nauczycielach (1:3-7; 1:18-20;
4:1-5, 6:20-21 i 6:3-5), co wskazuje na to, jak ważny był i jest ten temat,
gdyż fałszywi nauczyciele stanowili od samego początku poważne zagrożenie dla
Kościoła.
w. 3
Apostoł
nawiązuje do tego, co napisał na początku listu (1:3): Tymoteusz nie może nic
innego nauczać, niż to, czego naucza Apostoł Paweł, gdyż to jest prawdziwe
Słowo Boże. Wszystko, co jest niezgodne z tym, jest inną nauką, która nie
pochodzi od Boga, lecz od ludzi.
Fałszywe
nauczanie nie jest tylko problemem fałszywej treści i fałszywych faktów, lecz jest
przede wszystkim problemem serca, świadomie buntującego się przeciwko Bogu i
Jego woli. Fałszywy nauczyciel nie trzyma się zbawiennych słów Jezusa,
ponieważ chce coś innego głosić. Wyraz zbawienne słowa jest po grecku tym
samym wyrazem tłumaczonym wcześniej, jako zdrowy (1:10). Lepiej
przetłumaczyć tu: nie trzymają się zdrowych rad. Chodzi o nauczanie i
rady, które są zdrowe.
Jest to
nauczanie Jezusa, Który jest najwyższym autorytetem, i Który jest Sędzią, który
przyjdzie, aby sądzić. Dlatego Paweł pisze później do Tymoteusza: Nakazuję ci przed obliczem Boga, który wszystko ożywia, przed
obliczem Chrystusa Jezusa, który przed Poncjuszem Piłatem złożył dobre
wyznanie, abyś zachował przykazanie bez skazy i bez nagany aż do przyjścia Pana
naszego Jezusa Chrystusa, (1
Tym. 6:13-44).
Prawdziwa
nauka pochodzi od Jezusa i jest jasna i dostępna, gdyż nie jest jakąś tajną
nauką.
Prawdziwa
nauka zgodna jest z prawdziwą pobożnością i ma powodować pobożność w
wierzących. Pobożność oznacza, że wierzący wierzy w Boga i w Chrystusa a jego
życie jest odpowiednie do tej wiary.
Grecki tekst
nie jest całkiem jednoznaczny; może oznaczać, że pobożność jest standardem
nauczania (nauczanie zgodne z pobożnością), ale też może oznaczać, że
pobożność jest celem nauczania (nauczanie, które produkuje pobożność). Różnica
nie zmienia jednak faktu, że pobożność zawsze towarzyszy prawdziwemu nauczaniu
apostolskiemu.
Fałszywe
nauczanie natomiast nie powoduje pobożności, ani nie towarzyszy pobożności.
Fałszywy nauczyciel nie tylko fałszywie naucza, ale też fałszywie żyje. Fałszywa
nauka jest niemoralna, gdyż jest to wyraźny bunt przeciwko Bogu. Fałszywi
nauczyli są niemoralnymi grzesznikami.
w. 4-5
Życie, tych,
którzy przeciwstawiają się prawdziwej nauce i przeciwstawiają się Bogu,
charakteryzuje się brakiem pobożności.
Werset 4 stanowi
ciąg dalszy zdania, które zaczyna się w wersecie 3. Zdanie ma formę trybu
warunkowego: jeśli, …, wtedy…. W wersecie 3 Apostoł dał warunek (jeśli…)
a w wersecie 4 opisuje, co się dzieje, jeśli warunek z pierwszej części zdania
zostaje spełniony, czyli, co się dzieje, jeśli ktoś fałszywie naucza.
Skutkiem są
różne rodzaje grzechów. Fałszywi nauczycie są nadęci, czuję się wyższymi i lepszymi,
są zarozumiali. Myślą, że dużo wiedzą, ale tak naprawdę nic nie wiedzą i nic
nie rozumieją i przez to wprowadzają w błąd tych, których prowadzą i którzy im
ufają.
Poza tym
fałszywi nauczyciele wszczynają spory, lubią kłótnie i kontrowersje. Grecki
wyraz tłumaczony, jako spory oznacza bardzo ostre spory lub konflikty,
które przekraczają normalną dyskusję lub polemikę (też w 2 Tym. 2:23).
Grecki tekst dosłownie
mówi: bitwy o słowa. Dyskusja i wymiana myśli w Kościele nie jest czymś
złym i może też być budująca, ale tu chodzi o coś innego niż dyskusja. Tu
chodzi o dyskusje i konflikty w atmosferze nienawiści, które nie budują, lecz
są niszczące dla relacji i życia zborowego.
Apostoł
wymienia pięć konkretnych grzechów, będących skutkiem fałszywego nauczania, i
związanym z tym, grzesznego i zbuntowanego serca.
- Zawiść lub pożądanie
(por. Tyt. 3:3).
- Swary lub kłótnie, często
łączone z zawiścią, zarówno przez filozofów greckich, jak też przez Apostoła
Pawła (np. Rz. 1:29; Gal. 5:20-21; Fil. 1:15).
- Bluźnierstwo, tu
raczej nie w sensie nadużycia Imienia Boga, lecz złorzeczenia lub oszczerstwa.
Ten sam wyraz występuje też w innych listach grzechów (Mk. 7:22; Ef. 4:31; Kol.
3:8). Ataki werbalne z użyciem przykrych słów są typowe dla heretyków.
- Złośliwe podejrzenia są
typowe dla atmosfery, gdzie istnieje brak zaufania i chęć atakowania innych.
- Ciągłe spory ludzi
spaczonych na umyśle, ciągłe ścieranie się. Zdanie po grecku podkreśla przede
wszystkim to, że chodzi o ludzi spaczonych na umyśle, czyli mających umysł,
buntujący się przeciw Bogu i pozwalający się kierować przez grzech. Fałszywi
nauczyciele myślą fałszywie, ich umysły są grzeszne i pełne kłamstw, które
kultywują.
- Są wyzuci z prawdy,
czyli prawdy nie mają. Przez ich fałszywe nauczanie i zajmowanie się fałszem,
stracili dostęp do Prawdy Ewangelii, są ślepi i nie widzą już prawdy. Są to ci,
którzy przeciwstawiają się nauczaniu Pawła, co oznacza przeciwstawianie się
samemu Jezusowi Chrystusowi (por. 2 Tym. 3:8; Tyt. 1:14). Przez ich odrzucenie
Ewangelii nie są już w stanie by przyjąć i zrozumieć Prawdę Bożą oraz odpowiednio
żyć w pobożności. Fałszywy nauczyciel zawsze ma fałszywą teologię i związane z
tym niemoralne życie.
Zepsucie
fałszywych nauczycieli okazuje się też w tym, że myślą, że pobożność może dać
zyski.
Najprawdopodobniej
chodzi o to, że fałszywi nauczyciele uważali siebie za pobożnych, dających dobrą
naukę, i liczyli na to, że inni będą wspierać ich służbę także w sposób materialny.
Widzimy to dzisiaj u wielu popularnych nauczycieli, pastorów, mających często
wielkie kościoły lub wielkie organizacje, na które potrzebują dużo pieniędzy.
Także w
starożytności istniał problem nauczycieli, nieraz wędrujących, którzy chcieli
pieniędzy (por. np. Rz. 16:17-18; 1 Piotra 5:2; 2 Piotra 2:2). Paweł sam musiał
się nieraz bronić mówiąc, że nie działa na takich zasadach (np. 1 Tes. 2:5).
Stanowi to
wielki kontrast z prawdziwą nauką oraz postawą i życiem prawdziwych
nauczycieli, których Apostoł Paweł jest przykładem.
Problem
fałszywych nauczycieli aktualny jest we wszystkich czasach. Współczesny Kościół
musi bronić się przed nimi tak, jak w czasach Apostoła Pawła.
