Studium Biblijne
Chytry wąż
(w. 1)
W kulturze starożytnego
bliskiego wschodu, wąż był symbolem ochrony (Uraeus w Egipcie) zła (śmiertelna
trucizna, Apopis w Egipcie), płodności (kanaanejska bogini płodności), lub
symbolem kontynuacji życia (symbolizowanym przez odnawianie skóry). Por. Job
26:12-13; Izajasz 27:1
W omawianym rozdziale
Biblii wąż jest rodzajem ‘anty-Boga’, jest wrogiem Boga oraz Jego stworzenia.
Wyraz szatan oznacza przeciwnik lub oskarżyciel.
Wąż był
chytrzejszy niż wszystkie dzikie zwierzęta. Wyraz tłumaczony, jako chytrzejszy jest
niejednoznaczny w hebrajskim oryginale. Może oznaczać cechę, którą mądrzy powinni
pielęgnować (Przypowieści 12:16; 13:16), ale nadużywanie jej staje się czymś
złym.
Wąż jest
chytrzejszy (sprytniejszy) niż człowiek i chce, aby człowiek znalazł się pod
jego panowaniem. On wie dokładnie, co powiedział Bóg (I Mojżeszowa 3:5) i jest
w stanie posługiwać się ludzkim językiem. Tekst nie wyjaśnia jak to jest możliwe,
przedstawia to po prostu jako fakty historyczne i mimo tego, że nie pasuje w
naszym światopoglądzie, powinniśmy to przyjąć.
Hebrajski
wyraz tłumaczony, jako chytrzejszy stanowi też grę słów z hebrajskim wyrazem
oznaczającym nagi (2:25). Po hebrajsku te wyrazy brzmią prawie identycznie.
(’arom = nagi, ‘arum = chytry).
W sposób symboliczny
łączy się z poprzednim fragmentem, podkreślając, że Adam i Ewa byli bezbronni.
Chytrość
szatana stanowi przekształcenie stworzenia. Szatan mówi jak teolog, ale przy
tym subtelnie kłamie i zwodzi. Szatan mówi o Bogu, ale przedstawia Go tak,
jakby Bóg chciał ograniczyć człowieka.
Szatan zaczyna
rozmowę z Ewą. Wygląda ona na rozmowę teologiczną, ale w subtelny sposób szatan
zniekształca perspektywę, podkreślając nadmiernie to, co Bóg zabronił, zamiast
tego, co Bóg dał.
Mała subtelna
zmiana słów szatana oznacza zniszczenie całej prawdy. Szatan próbuje
przedstawić Boga, jako okrutnego, a Ewa mu wierzy.
Kobieta
dyskutuje (w. 2-6)
Zamiast
uciekać od niego, kobieta zaczyna rozmowę z wężem. Próbuje skorygować to, co mówi
wąż, ale nie robi tego całkiem dokładnie. Przyjmuje również sposób mówienia o
Bogu, jak wąż; używa tylko określenia Bóg, gdy wcześniej czytaliśmy o Panu
Bogu, co jest tłumaczeniem hebrajskiego Imienia Boga: JHWH.
Ewa dodaje, że
nie wolno dotknąć drzewa, podczas gdy Bóg powiedział tylko, że nie wolno z
niego jeść. Są to małe zmiany, które w subtelny sposób wskazują na to, że
kobieta już posunęła się w kierunku węża.
Szatan
przedstawia Boga w taki sposób, jakby Stwórca chciał ograniczyć człowieka (nie
wszystko wie).
Następnie wąż wyraźnie
przeciwstawia słowa Pana (w. 4). Jednocześnie jest tu element prorocki, bo
rzeczywiście Adam i Ewa nie od razu umierają.
Wyraz umrzeć wskazuje na fizyczną śmierć, a
jednocześnie na śmierć duchową, czyli brak relacji i wiecznego życia z Bogiem.
Wąż w sprytny
sposób mówi półprawdę, zachęca nie w bezpośredni sposób do zjedzenia owocu z
zakazanego drzewa, on wie jak kusić, aby Ewa sama chciał go zjeść.
W końcu
spełnia się to, co wąż zapowiedział, otwierają się im oczy i stają się jak Bóg
(w. 7 i 22!), tylko w całkiem inny sposób niż tego oczekiwali. Skutkiem jest,
że otwarcie oczu oddala ich od Boga.
Kobieta
bardziej skupia się na wyglądzie zewnętrznym, niż na Słowu Bożym, bardziej chce
spełnić swoje pragnienie, niż to, co chce Bóg. Adam i Ewa nie szukali prawdziwej
wiedzy o dobrym i złym na drzewie, lecz szukali spełnienia konkretnych
pragmatycznych pragnień. Nie pragną wiedzy, lecz władzy, która jest związana z
wiedzą.
Konsekwencja
grzechu (w. 7-8)
Otwarcie oczu,
zamiast mądrości przynosi wstyd. Wiedza dotycząca dobra i zła nie jest czymś
neutralnym.
Hebrajski
wyraz nagi oznacza: zdjęte ubrania, które chronią; bycie w stanie
bezbronności, słabości i poniżenia (V Mojżeszowa 28:48; Job 1:21; Izajasz
58:7).
Jest to
związane ze wstydem, co oznacza: świadomość winy i utratę niewinności. Aby pozbyć
się wstydu należy zakryć nagość.
W Biblii jednym
z obrazów zbawienia jest to, że Bóg zakrywa grzech (I Mojżeszowa 3:21; por. II
Mojżeszowa 25:17).
Porządek
stworzenia zostaje odwrócony: mężczyzna słucha swojej żony, zamiast Boga, kobieta,
zamiast słuchać męża, słucha zwierzęcia, stworzenia postanowionego pod władzą
człowieka.
Słowa
nawiązują do opowieści stworzenia. Wcześniej czytaliśmy, że Bóg widział, że
wszystko, co stworzył, było dobre (I Mojżeszowa 1:4, 8, 12), teraz kobieta
widziała, że drzewo zakazane było dobre.
Otworzyły się
oczy im obojgu (w. 7), w sensie dosłownym jest to spełnienie tego, co zapowiedział
wąż, ale to, co zobaczyli było czymś innym; widzieli, że byli nadzy i wstydzili
się, mimo tego, że wcześniej nagość nie była dla nich powodem do wstydu
(2:25).
Wcześniej Bóg
czynił wszystko to, co człowiek potrzebował, teraz człowiek sam czyni sobie
przepaski z liścia.
Wyraz przepaska
oznacza pasek (np. 1 Królewski 2:5; 2 Królewski 3:21; Iż. 3:24), nie jest
używane tutaj normlane słowo określające przepaskę. Możliwe, że wskazuje na to,
że nie udało im się uczynić tego, czego potrzebowali.
Wyraz
tłumaczony, jako przechadzający (w. 8) jest używany w innych miejscach w
Biblii, aby określić obecność Boga w przybytku (III Mojżeszowa 26:12; V Mojżeszowa
23:15; 2 Samuela 7:6-7), wskazując na ścisły związek między ogrodem edeńskim a
przybytkiem.
Kara za
grzech (3:9-19)
To, że Bóg nie
opuścił ogrodu z powodu grzechu pierwszych ludzi jest dowodem Jego miłości i
łaski. Bóg Stworzyciel jest teraz Bogiem Zbawicielem, Który szuka zgubionych.
Bóg przyszedł
w powiewie dziennym. Wyraz powiew
można też tłumaczyć, jako duch.
Widzimy tu model
sprawiedliwości Bożej (por. I Mojżeszowa 4:9-10). Pan woła Adama i Ewę tak, jak
sędzia woła winnych do wytłumaczenia się. Oczywiście Bóg wie, gdzie się
ukrywają Adam i Ewa, ale Jego wołanie oznacza zaproszenie, aby przyjść do
Niego. Bóg wie, co człowiek uczynił, ale Adam i Ewa sami mają się przyznać do winy.
Hebrajski
tekst zawiera ironię. Wyraz przetłumaczony, jako usłyszałem (w. 10) może
też oznaczać być posłusznym, co jest dokładnie tym, czego Adam nie zrobił.
W obliczu Boga
Adam nie chce kłamać, ale też nie chce bezpośrednio powiedzieć, co uczynił, mówi,
że chciał się ukryć, ale nie wyjaśnia, dlaczego.
Bóg pyta
dalej, nie dlatego, ponieważ nie wie, lecz chce, aby Adam sam powiedział, że
zgrzeszył.
Adam nadal nie
chce wyznać swojej odpowiedzialności za grzech, lecz próbuje winą obarczyć
kobietę, którą Bóg mu dał, przez co implikuje, że nawet sam Bóg zawinił (Gdybyś
nie dał mi kobiety, to by się tak nie stało…). To typowa ludzka reakcja, aby
szukać wytłumaczenia w okolicznościach. To dowód egoizmu i egocentryzmu.
To są skutki
grzechu, jeden grzech powoduje następny. Adam kieruje się przeciw osobie, która
jest mu najbliższa i najbardziej cenna w całym stworzeniu.
Kara dla węża
(w. 14)
Wąż nie
otrzymuje możliwości, aby się wytłumaczyć, on jest powodem całej sytuacji
grzechu.
Ponieważ wąż
pokusił, ten wąż, który był chytrzejszy niż wszystkie zwierzęta, teraz jest
bardziej przeklęty niż wszystkie zwierzęta. Zarówno szatan jak i wąż są przeklęci.
Przekleństwo oznacza w Biblii anty-błogosławieństwo,
oznacza sąd Boży, zamiast Jego błogosławieństwa.
Szczególne wyznaczone
grzechy zostają karane przekleństwem (V Mojżeszowa 27:15-16). Przekleństwo w
Biblii nigdy nie działa automatycznie, nie są to słowa magiczne, chociaż często
myślono w taki sposób (np. IV Mojż. 22:6). Efekt przekleństwa zależy od
działania Boga. Kiedy Bóg sam wygłosi przekleństwo, jest pewnym, że tak się
stanie.
Wąż będzie
jadł proch (lub kurz). Proch / kurz oznacza w Biblii poniżenie (Psalm 44:5;
72:9) i kompletne pokonanie (Izajasz 25:12; Micheasz 7:17).
Ostateczne
pokonanie szatana zostaje odłożone. Bóg suwerennie postanowił, że chce zbawić
człowieka i stworzenie nie od razu, lecz wiele wieków później poprzez Mesjasza,
obiecane potomstwo kobiety.
W międzyczasie
Bóg pozwala szatanowi, aby działał, aby testować każde pokolenie ludu przymierza
(Sędziów 2:22) oraz aby nauczyć swój lud walczyć z kłamstwem (Sędziów 3:2).
Obietnica
Mesjasza (w. 15)
Wyraz potomstwo
(też: nasionka) może oznaczać bezpośrednie potomstwo, ale też dalsze,
lub też całą grupę potomstwa. Wszystkie znaczenia są tu obecne.
Bezpośrednim
potomstwem są Kain, Abel i Set, potem potomstwa Abrahama, Izaaka i Jakuba
(15:5; 22:17). Potem dopiero u Dawida czytamy znowu o obiecanym potomstwie (2
Samuela 7:12).
Potomstwem,
które pokonuje szatana jest Jezus (Rzymian 16:20; Galacjan 3:29).
Potomstwo węża
nie oznacza dosłownie następnego pokolenia wężów, też nie nowych demonów, gdyż
szatan nie jest ojcem demonów. Potomstwo szatana stanowi naturalna ludzkość,
która jest zbuntowana przeciwko Bogu. Od teraz ludzkość jest podzielona: są wybrani,
którzy miłują Boga, oraz ci, którzy miłują siebie i należą do szatana (Ew. Jana
8:31-32, 44l 1 Jana 3:8). Każda osoba na świecie należy do jednej z tych grup.
Ponieważ Adam
poniósł klęskę, potomstwo jego nie byłoby w stanie pokonać skutków grzechu.
Potrzebne jest potomstwo kobiety pochodzące z nieba (por. Daniel 7:13-14; Rzymian
5:12-19).
Hebrajski
wyrazy tłumaczony, jako zdeptać i ukąsić pochodzą z tego samego
rdzenia. Ostatecznie potomstwo kobiety zwycięży, ale po bolesnej walce, co
oznacza cierpienie i ból (por. Izajasz 53:12; Ew. Łukasza 24:26, 46-47; Rzymian
16:20; 2 Koryntian 1:5-7; 1 Piotra 1:11). Mimo zwycięstwa, potomstwo kobiety
także będzie cierpiało.
Adam i Ewa upadli
w grzech, ponieważ pragnęli satysfakcji swojej woli, zamiast spełnienia woli
Bożej. Lud Boży powinien pragnąć sprawiedliwości.
Kara dla
kobiety (w. 16)
Posiadanie
wielu dzieci oznacza błogosławieństwo od Boga (por. Psalm 113:9; 127; 129), ale
to błogosławieństwo otrzymują przez ból (por. Micheasz 4:9-10; Izajasz 13:8;
21:3).
Grzech powoduje
śmierć, ale Bóg teraz mówi słowa życia do kobiety. Mimo grzechu i śmierci,
człowiek będzie żył. Narodzi się nowe pokolenie, ale w wielkim bólu.
Od teraz relacja
miedzy mężczyzną a kobietą będzie charakteryzować się walką o władzę i dominację.
Nie oznacza to, że podporządkowanie kobiety mężczyźnie jest skutkiem grzechu. Różne
role mężczyzny i kobiety należą do porządku stworzenia, było to od początku
zamysłem Bożym. Bóg stworzył męża, jako głowę żony, a kobieta została stworzona
jako odpowiedna pomoc mężczyzny (I Mojżeszowa 2:23; 3:20; por. Efezjan
5:22-33).
Grzech spowodował,
że dane przez Boga role stają się problematyczne i relacja zostaje
zniekształcona. Panowanie męża nad żoną jest teraz grzeszne, co oznacza, że często
nadużywa swojej roli jako głowy nad żoną. To nie z powodu roli mężczyzny, lecz
z powodu jego grzechu, kobieta zostaje w wielu kulturach i rodzinach źle
traktowana i wykorzystywana. Jednak mimo to, kobieta pragnie męża i pragnie być
przy nim, nawet jeśli oznacza to cierpienie i poniżenie.
Jest też
możliwym przetłumaczyć tak, że kobieta pragnie panować nad mężem, czyli odwrócenie
ról, które dał Bóg.
Kara
(przekleństwo) dla kobiety dotyczy więc jej głównej roli: bycie matką i pomocą
dla męża.
Odnowienie
relacji prawdziwej miłości między mężczyzną a kobietą dokonuje się tylko w
Chrystusie (Ew. Mateusza 20:25-28).
Kara dla
mężczyzny (w. 17)
Bóg karze także
Adama, bo jego fundamentalnym błędem i grzechem było to, że słuchał żony
zamiast Boga.
Tu słowo Adam
jest pierwszy raz używanym, jako imię własne, wcześniej było określeniem
człowieka.
Karą jest, że
ziemia zostaje przeklęta. Ziemia, którą Bóg błogosławi jest pełna obfitości i
żyzna (V Mojżeszowa 33:13-16; por. I Mojżeszowa 2:8-14), przeklęcie oznacza
przeciwieństwo błogosławieństwa.
W mozole
Adam będzie pracował. Wyraz ten po hebrajsku jest tym samym, który określa bóle
porodowe kobiety w w. 16.
Adam został
stworzony, aby panować (rządzić) nad ziemią i stworzeniem (1:28-29). Ta
sytuacja zostaje odwrócona, ziemia buntuje się przeciwko człowiekowi, podczas gdy
wcześniej ziemia dawała wszystko Adamowi, teraz on musi ciężko pracować, aby
otrzymać coś z ziemi. Ziemia w końcu nawet pożera go (I Mojżeszowa 2:7; Rz.
8:20-22).
Ekologia ziemi
zależy od moralności ludzkiej. (I Mojżeszowa 4:12; 6:7; III Możeszowa 26; V Mojżeszowa.
11:13-17; 28; Joel 1-2). Ziemia i człowiek stali się wzajemnymi wrogami.
W mowie Boga
do Adama wyraz jeść występuje pięć razy (w. 17-19). Adam zgrzeszył
poprzez jedzenie tego, czego nie wolno, dlatego jego kara jest w tym, co je.
Gdy wcześniej ogród dawał mu wszystko, co potrzebował do jedzenia, teraz musi
ciężko pracować, aby mieć jedzenie. Codzienny trud, aby być w stanie wykarmić
swoją rodzinę przypomina mu codziennie jego grzech.
W efekcie
podobnie, jak kobieta, Adam także cierpi z powodu bólu i frustracji w związku z
zepsutymi naturalnymi relacjami (relacja między nim a ziemią).
Praca
człowieka (w. 18-19)
Skutkiem
przekleństwa jest to, że ziemia rodzi ciernie i osty (w. 18). Hebrajski
tekst używa tego samego wyrazu (rodzi, wyrośnie) jak wcześniej, kiedy mówił
o stworzeniu. Tam była mowa o wszelkich roślinach, które wyrosły z ziemi
(I Mojżeszowa 2:9), aby człowiek mógł z nich jeść. Przekleństwo skutkuje tym,
że teraz z ziemi wyrastają rośliny, których nie można jeść, które nawet
przeszkadzają w rozwoju roślin jadalnych. Stanowią potencjalne zagrożenie,
powodując, że ziemia już nie może produkować tyle pokarmu dla człowieka.
Stworzenie staje się wrogiem człowieka, a on może podporządkować sobie wrogie stworzenie
tylko poprzez ciężką pracę.
Adam będzie
pracował w pocie (w. 19). Nie oznacza to, że sama praca jest karą lub
przekleństwem (chociaż wielu dzisiaj tak uważa). Praca sama w sobie jest
błogosławieństwem, Bóg sam pracował sześć dni podczas stworzenia i odpoczywał
siódmego dnia. Bóg dał człowiekowi zadanie, aby pracował w ogrodzie i było to
błogosławieństwem dla niego (I Mojżeszowa 2:15). Dopiero przez grzech praca stała
się przekleństwem.
Przekroczenie
granicy, którą ustalił Bóg, nie przeniosło człowiekowi życia, lecz śmierć i
chaos.
Człowiek
został stworzony z ziemi, a skutkiem grzechu jest, że wróci do ziemi, umrze i
nic nie zostanie po nim. Człowiek przez całe życie pracuje, walczy ze skutkami
grzechu, aby w końcu umrzeć.
Śmierć
wskazuje na to, że wszystko jest marnością, wszystko minie.
Nowe imię (w.
20)
Adam nadaje kobiecie
imię Ewa, które wyraża to, kim ona jest: matka wszystkich żyjących.
To wyraz wiary.
Adam wyraża wiarę, że potomstwo Ewy ostatecznie pokona szatana. Grzech oznacza
śmierć, ale jednak śmierć nie jest końcem. Przez to, że kobieta będzie rodzić w
bólach, ludzkość może nadal istnieć i nie wymrze. To w pewnym sensie ratujące
(zbawcze) dzieło kobiety; gdyby kobieta nie rodziła dzieci, nie byłoby
przyszłości. Szatan nie zwyciężył, bo ciągle rodzą się nowi ludzie, aż w końcu narodził
się Mesjasz, który przez cierpienie zbawił ostatecznie od grzechu.
Bóle porodowe
jednocześnie przypominają grzech i jego skutki, ale też wskazują na łaskę Bożą,
dającą mimo grzechu życie.
Nowe
ubranie (w. 21)
Wcześniej Adam
i Ewa zrobili sobie ubrania z liści (I Mojżeszowa 3:7), ale nie były one wystarczające.
Bóg pokazuje swoje miłosierdzie w tym, że daje człowiekowi adekwatne ubranie. Przypomina
ono jednocześnie grzech - bo nagość dopiero po grzechu stała się problemem - oraz
łaskę Bożą. Adam i Ewa nie są w stanie sami wykonać dla siebie odpowiedniego
ubrania. Bóg nie zostawia człowieka w jego wstydzie, ale chce go zakryć, tak
jak zakrywa w Chrystusie nasze grzechy (hebrajski wyraz przebłaganie oznacza
też zakrycie).
Aby mieć adekwatne
ubranie należało najpierw zabić zwierzęta, musi zostać wylana krew, aby Bóg
mógł ukryć ich wstyd spowodowany grzechem.
Wyraz przyodziać
jest używany w Biblii, aby określić czynność króla ubierającego kogoś, komu
daje szczególny honor (np. I Mojżeszowa 41:42; 1 Samuela 17:38), albo ubieranie
kapłanów w ich święte szaty (np. II Mojżeszowa 28:41; 29:8; 40:14; III Mojżeszowa
8:13). Język w tych rozdziałach przypomina język używany w opowieści o
przybytku.
Wypędzenie
z ogrodu (w. 22-24)
Bóg zasadził
ogród dla człowieka, aby w nim żył i pracował (I Mojżeszowa 2:8), aby mógł jeść
z drzewa życia (I Mojżeszowa 2:9, 16-17). Zadaniem człowieka była uprawa i strzeżenie
ogrodu, jako król i kapłan (2:15). Ogród był idealnym, doskonałym miejscem dla
człowieka.
Bóg powiedział:
Człowiek stał się taki jak my. Nie jest całkiem jasnym, jak mamy to
rozumieć, najbardziej prawdopodobnym jest to, że Bóg mówi do niebiańskich
istot.
Po grzechu
człowiek nie ma prawa na wieczne życie, dlatego nie może mieć dostępu do drzewa
życia. Widocznie drzewo życia dawało w
jakiś sposób wieczne życie, chociaż także tu tekst nie jest całkiem jasny dla
nas.
Wypędzenie
ze świątyni (w. 23)
Świątynia w
Jerozolimie była, tak jak przybytek, miejscem świętym. Było to miejsce gdzie
mieszka Bóg, i gdzie Bóg dał możliwość, aby grzeszny człowiek mógł mieć relację
z nim (przez kult ofiarny). Świątynia oznacza miejsce gdzie Izraelita otrzymał
życie. Tylko człowiek, który spełniał warunki, mógł wejść do świątyni. Wygnanie
ze świątyni oznaczało pozbawienie życia z Bogiem.
Ogród edeński
był także świątynią, miejscem, gdzie Bóg miał relację z człowiekiem, gdzie
człowiek mógł bezpośrednio rozmawiać z Bogiem i mógł żyć z Nim.
Bóg dba o
świętość świątyni i oczyszcza z grzechu i z grzeszników, ponieważ nie ma tam miejsca
dla grzechu (por. Ew. Jana 2:12-17; Objawienia 21:27).
Adam i Ewa znaleźli
się po upadku w grzech w podobnej sytuacji, jak trędowaci, nieczyści, nieświęci,
którzy musieli zostać wygnani z obozu izraelskiego, aby Izrael mógł nadal być
świętym ludem. Wygnanie oznacza życie w oddaleniu od Boga, w samotności i żalu (III
Mojżeszowa 13:45).
Śmierć oznacza
dla Adama i Ewy, że pozbawiono ich bliskiej codziennej relacji z Bogiem,
pozbawiono ich życia w obfitości w ogrodzie.
Bóg wygnał
człowieka z ogrodu Eden. W hebrajskim tekście ten sam wyraz wygnać jest
też używany, aby określić wypędzenie Kanaanitów z ziemi obiecanej (np. II
Mojżeszowa 23:28-31). Oznacza to wypędzenie ostateczne, bez możliwości powrotu.
Cheruby (w.
24)
Bóg umieścił
cheruby. Tekst mówi dosłownie: spowodował, że cheruby założyły (swój) obóz.
Ten sam wyraz (umieścić, założyć obóz) używany jest, aby określić
mieszkanie Boga w obozie Izraela (np. II Mojżeszowa 25:8).
Nie wiemy
dokładnie, jak wyglądały cheruby, ale ze starożytności znamy podobne postacie.
Są to istoty posiadające ciało lwa, twarz człowieka i skrzydła. Te postacie miały
chronić miejsca święte oraz królewskie. Znajdowały się miedzy innymi na tronach
i w salach królewskich w starożytnych pałacach.
Cheruby
znajdujemy też w przybytku i w świątyni w Jerozolimie (II Mojżeszowa 26:31; 1
Królewski 6:29) oraz na skrzyni przymierza, która jest tronem Bożym (II Mojżeszowa
25:18-22). W najświętszym miejscu w świątyni jerozolimskiej znajdowały się też
dwa ogromne cheruby, mające ok. 5 metrów wysokości (1 Królewski 6:23-28). W
Księdze Ezechiela czytamy, że cheruby chroniły dostępu do tronu Bożego (Ezechiel
28:14).
Okreslenia płomienisty
miecz nie znajdujemy w innych miejscach Biblii. Ogień jest symbolem
obecności Pana, szczególnie na sądzie (II Mojżeszowa 19:18; Ps. 104:4).
Cheruby były
umieszczone na wschód od Edenu, wskazując na to, że tu znajdowało się wyjście.
Adam i Ewa zostali więc wygnani w kierunku wschodu. Podróżowanie w kierunku
wschodu jest w Biblii często kojarzone z wygnaniem. Dawid musiał z powodu buntu
Absaloma opuścić Jerozolimę i ziemię obiecaną idąc w kierunku wschodu (2 Sam.
15). Izrael został wygnany do Babilonu na wschód od Izraela.
Powrót z
wygnania, czyli powrót do ziemi obiecanej i do świątyni jest drogą od wschodu na
zachód. Także wejście do przybytku i do świątyni znajdowało się po stronie
wschodniej (II Mojżeszowa 27:13-16), tak aby było symbolicznym powrotem do
ogrodu Eden, do społeczności z Bogiem.
Zakończenie
Opowieść o pierwszym
grzechu jest rodzajem modelu, który znajdujemy w wielu miejscach Biblii. Czytamy,
że grzech oznacza przekroczenie Bożych nakazów, oraz, że grzech zawsze skutkuje
w przekleństwo i śmierć.
Opowieść o
ogrodzie Eden i upadku (I Mojżeszowa 2 i 3) zawiera wiele elementów
symbolicznych, jak np. woda, złoto, kamienie szlachetne, cheruby, które
nawiązują do późniejszego przybytku i świątyni.
Opowieść ma
znaczenie uniwersalne, bo dotyczy każdego człowieka. Każdy Izraelita, każdy
człowiek zgrzeszył w Adamie (Rzymian 5).
Jednak nie
można uważać tą opowieść tylko za symboliczną. Biblia prezentuje to, jako
historię, która w taki sposób miała miejsce.
Słowa na
początku w wyraźny sposób na to wskazują: takie były dzieła… (I Mojżeszowa 2:4).
Słowa, które znajdujemy w innych miejscach I Księgi Mojżeszowej / Rodzaju, np.
na początku historii o Noem, Abrahamie, Izaaku, Jakubie. Opowieść o upadku
należy czytać, jako opis wydarzenia historycznego.
Pierwszy
grzech był jednorazowym wydarzeniem w historii świata. Tylko Adam i Ewa mieli
konkretne doświadczenie pierwszego grzechu. Dla każdego następnego pokolenia to
fakt, że są grzesznikami, z tym się już urodzili.
Wypędzenie z
ogrodu oznacza początek nowej ery w historii ludzkości.
