Tu można znaleźć artykuł w wersji PDF:
Opowieść
biblijną o plagach egipskich zna bez wątpienia każde chrześcijańskie dziecko. To
jedna z najbardziej dramatycznych historii zawartych w Biblii.
Struktura
Dziesięć plag
można podzielić na trzy grupy, z których każda zawiera trzy plagi, plus dziesiąta
plaga, jako kulminacja.
Zaobserwować
można stopniową intensyfikację - każda następna plaga jest gorsza. Pierwsze
plagi są wprawdzie niewygodne, ale jeszcze nie stanowią zagrożenia dla życia.
Od czwartej plagi cierpienie człowieka jest znacznie większe i oznacza śmierć
zwierząt.
Dziesiąta
plaga jest najważniejsza, najgorsza i najobszerniej opisana.
Dokładnie ten
sam schemat: 3+3+3+1 znajdujemy w opisie plag czasów ostatecznych w Ks.
Objawienia. W Obj. są to 3 serie 7 plag (7 pieczęci, 7 trąb, 7 mis).
W każdym cyklu
plagi stają się coraz gorsze. Każda pierwsza plaga w każdym cyklu dokonuje się
na zewnątrz (Nil, muchy, grad). Każda druga plaga cyklu pojawia się już bliżej
miejsca zamieszkania (żaby, bydło, szarańcza) natomiast każda trzecia plaga
bardzo blisko, dotyka człowieka dosłownie (komary, wrzody, ciemność).
Każdy cykl
zaczyna się rankiem, w przeciwieństwie do historii stworzenia, gdzie każdy
dzień zaczyna się wieczorem. Sugeruje to ruch w kierunku: z porządku do chaosu,
zupełnie odwrotnie niż w historii stworzenia.
Pierwsze dwie
plagi w każdym cyklu poprzedzone zostają ostrzeżeniem, a każda trzecia plaga następuje
bez wcześniejszego ostrzeżenia. W sumie sześć ostrzeżeń jest dowodem cierpliwości
i łaskawości Bożej. Bóg pragnie dać nam szansę na nawrócenie się. Jednocześnie
oznacza to, że człowiek jest w pełni odpowiedzialny za swoje czyny i ich skutki
(por. Rz. 1:18-19).
Śmierć
pierworodnych i utopienie armii egipskiej miało miejsce, dlatego, ponieważ
faraon był uparty i mimo wszystkich ostrzeżeń i znaków nie chciał się poddać
Bogu. Na skutek tego musiał zginąć. Podobnie zginie każdy człowiek, który nie
chce się poddać Bogu.
Cel plag
Faraon był
wrogiem PANA, pragnącym zniszczyć lud Boży, dlatego zasłużył na karę śmierci.
Bóg mógł go od razu zabić, aby natychmiast zakończyć cierpienie Izraela, ale
nie uczynił tego. Dlaczego?
Bóg zwlekał,
ponieważ oszczędzenie życia faraona na jakiś czas, służyło większemu celowi.
Bóg chciał, aby, zanim zniszczy faraona, najpierw on i cały Egipt poznał, Kim
On jest, z Kim ma do czynienia:
3 Lecz ja znieczulę
serce faraona i uczynię wiele znaków moich i cudów moich w ziemi egipskiej, ale
faraon nie usłucha was. 4 Wtedy Ja położę rękę moją na Egipt i wyprowadzę
zastępy moje, lud mój, synów izraelskich z ziemi egipskiej przez surowe wyroki.
5 I poznają Egipcjanie, żem Ja Pan, gdy wyciągnę rękę swoją nad
Egiptem i wyprowadzę synów izraelskich spośród nich. (II Mojż. 7:4-5).
Oraz:
15 Bo już teraz byłbym
wyciągnął rękę moją i dotknął zarazą i ciebie, i lud twój, tak, że byłbyś
starty z powierzchni ziemi, 16 lecz tylko, dlatego
zachowałem cię przy życiu, by ci pokazać swoją siłę i by rozgłaszano imię moje
po całej ziemi (II Mojż. 9:15-16).
Pan chce nie tylko
wyzwolić Izrael i ukarać Egipt, ale także, pragnie, aby Jego Imię zostało
głoszone i było znane na całej ziemi. Cały świat ma poznać, że Pan jest Bogiem
całej ziemi (II Mojż. 8:22; 9:14), że cała ziemia należy
do Pana (II Mojż. 9:29; por. Ps. 24:1-2). Bóg sądzi Egipt, aby
wiedział, że Bóg jest Panem (7:4-5). Bóg chroni Izrael przed plagami nad Egiptem,
aby faraon wiedział, że PAN jest Bogiem wszechmogącym. Nie tylko faraon, ale
też następne pokolenia mają wiedzieć, Kim jest Pan (II Mojż. 10:2). Rzeczywiście,
nawet Filistyńczycy, kilka wieków później wiedzieli, Kim jest Bóg (1 Sam.
4:6-8).
Bóg zbawia
Izrael, przez sąd nad Egiptem, aby lud poznał, że Pan jest Bogiem Stworzycielem
i Zbawicielem:
6 Dlatego, powiedz do
synów izraelskich: Jam jest Pan; Ja was uwolnię od ciężarów nałożonych przez
Egipcjan i wybawię was z ich niewoli i wyzwolę was wyciągniętym ramieniem i
przez surowe wyroki. 7 I przyjmę was za
swój lud, i będę wam Bogiem, i poznacie, żem Ja, Pan, Bogiem waszym, który was
uwalnia od ciężarów nałożonych przez Egipcjan. (II Mojż. 6:6-7).
Potem Izrael ujrzał wielką moc (dosł.: wielką/potężną rękę),
jaką okazał Pan na Egipcjanach, a lud bał się Pana i uwierzyli w Pana, i w
sługę jego Mojżesza (II Mojż. 14:31).
Plagi są powodem wiary; Izrael uwierzył nie przez same wyjście z Egiptu,
ale przez straszne plagi, które widział.
Plagi
oznaczają Boży atak na faraona i wszystkich bogów egipskich, aby pokazać, Kim
On jest, mianowicie: wszechmogącym Bogiem Stworzycielem. Plagi oznaczają sąd
nad Egiptem, a jednocześnie zbawienie dla Izraela. Celem plag jest, aby każdy
poznał, Kim jest Bóg i odpowiednio Go uwielbił.
Konfrontacja
Plagi
oznaczają konfrontację między Panem a faraonem: pokazują, kto naprawdę jest Bogiem wszechmogącym. Pan
chce, żeby faraon poznał Kim On jest (7:17; 8:22b; 9:14). Czarownicy początkowo
są w stanie imitować plagi, a faraon postrzega to jako walkę między magicznymi
siłami, myśląc, że nie musi się poddać, skoro jego czarownicy też posiadają
moc.
Faraon nie
chce znać Pana i zatwardza swoje serce, w przeciwieństwie do jego otoczenia. Po
trzeciej pladze czarownicy rozpoznają, że to palec Boży (8:19; por. 31:18; Łuk.
11:20), co dla nich oznacza, że jest to Bóg większy niż ich bogowie. Przed ósmą
plagą słudzy faraona rozumieją, Kim jest Pan, mają respekt dla Boga, są
posłuszni i wierzą, kiedy Mojżesz ostrzega, by zabrać bydło do środka
(9:19-21). Są zdziwieni, że faraon ciągle jeszcze nie rozumie, z Kim ma do
czynienia. Potem bardzo odważnie napominają faraona i oskarżają, że rujnuje
kraj (10:7). Dopiero po dziesiątej pladze faraon poddaje się (12:31), ale tylko
na krótko. Szybko żałuje i ściga wraz ze swą armią lud Izraela.
Plagi
oznaczają konfrontację z faraonem, i równocześnie sąd nad bogami egipskimi (IV
Mojż. 33:4).
Plagi
oznaczają śmierć
Księga Wyjścia
zaczyna się opisem płodności Izraela: Izrael mimo cierpienia rozmnaża się i
żyje. Faraon chce zniszczyć Boże stworzenie (lud Izraela) i przeciwdziałać Bożemu
nakazowi stworzeniowemu (przeciwdziała rozmnożeniu się Izraela).
Bóg jest dawcą
życia, natomiast faraon chce życie zniszczyć. Dlatego też plagi oznaczają
śmierć dla Egiptu. Nil, źródło życia, staje się krwią (wylana krew jest
symbolem śmierci); martwe żaby, proch/kurz (kojarzony jest ze śmiercią i
żałobą) staną się komarami, roje much rozpowszechnią się nad Egiptem, jak nad
jakimś martwym zwierzęciem. Grad i szarańcza przyniosą śmierć i zniszczenie dla
roślinności, zagrażając życiu ludzi. Światło słońca, dające życie, zniknie – cały
Egipt zmieni się w ciemną trumnę.
Ostatnia plaga
zabije wszystkich pierworodnych – cały Egipt będzie w żałobie.
Bunt przeciwko
Bogu Wszechmogącemu, Stworzycielowi oznacza śmierć. Śmierć jest karą i skutkiem
grzechu człowieka. Każdy człowiek, który się nie nawróci i nie podda się Bogu,
doświadczy śmierci wiecznej, czyli piekła. Plagi egipskie są dla nas w XXI
wieku znakiem wiecznej śmierci w piekle dla każdego, kto nie chce się nawrócić.
Tylko w Jezusie Chrystusie jest życie.
Plagi i
przyszłość
Plagi mają też
na celu, aby nauczać lud Boży.
Setki lat później
plaga szarańczy zniszczy Izrael. Aby pomóc ludowi zrozumieć znaczenie, prorok
Joel interpretuje plagę w świetle wyjścia z Egiptu. Opisuje szarańczę
metaforycznie, jako armię, która zaatakowała Izrael (Joel 1:6). Moc szarańczy
jest tak wielka, że wygląda na to, że porządek w stworzeniu został odwrócony i zniszczony
(Joel 2:4-10; por. Obj. 9:3, 7).
Także dla
Izraela, plaga szarańczy nie oznaczała ostatecznego sądu, lecz ostrzeżenie,
które miało skłonić ich do nawrócenia. Szarańcza zapowiadała straszny Dzień
Sądu.
Przez pamięć
plag egipskich i wyjścia z Egiptu, Izrael a także i my możemy zrozumieć metaforę
Joela. Plaga ekologiczna (jak np. trzęsienie ziemi, tornado, powódź) nie jest
tylko losem, przypadkowym wydarzeniem przyrodniczym, nie możemy też jej
postrzegać, jako konkretną karę dla mieszkańców dotkniętego rejonu, lecz jest
znakiem Bożym, konfrontującym świat z bałwochwalstwem.
Tylko przez
nawrócenie się Izrael mógł zapobiec straszniejszej klęsce. Nie musieli
zatwardzić swoich serc, jak uczynił to faraon (Joel 1:13-14). Jeśli Izrael
nawróci się, znowu stworzenie wróci do porządku, deszcze jesienne i wiosenne znów
powrócą (Joel 2:23-24).
Bóg osądzi
świat z powodu jego wielkiego grzechu, i przez ten sąd zostanie pochwalony i
uwielbiony. W sądzie widzimy Jego wielkość i sprawiedliwość. Sąd Boży oznacza
zbawienie dla każdego, kto się nawróci. Bóg chce dać wszystkim, którzy poddadzą
się i uwierzą odnowienie i nowe życie.
Tak jak plagi
egipskie przygotowały drogę do narodzenia się ludu Izraela, tak późniejsze
plagi przyczyniły się do jego nawrócenia się i odnowienia. Deszcze jesienne są tylko
zapowiedzią i przedsmakiem odnowienia duchowego, które nastąpi (Joel 3:1-2).
Prorok Joel
używa języka przypominającego opowieść o plagach, aby pokazać wielkość Bożą i
nakłonić do nawrócenia się (Joel 3:3-4). Prorok zapowiedział wylanie Ducha
Świętego, co zostało spełnione w dniu zielonych świąt (Dz. Ap. 2). W tym
proroctwie Joel używa języka plag:
1 A potem wyleję
mojego Ducha na wszelkie ciało, i wasi synowie i wasze córki prorokować będą,
wasi starcy będą śnili, a wasi młodzieńcy będą mieli widzenia. 2 Także na sługi i
służebnice wyleję w owych dniach mojego Ducha.
3 I ukażę znaki na
niebie i na ziemi, krew, ogień i słupy dymu. 4 Słońce przemieni
się w ciemność, a księżyc w krew, zanim przyjdzie ów wielki, straszny dzień
Pana.
5 Wszakże każdy, kto
będzie wzywał imienia Pana, będzie wybawiony; gdyż na górze Syjon i w Jeruzalemie
będzie wybawienie - jak rzekł Pan - a wśród pozostałych przy życiu będą ci,
których powoła Pan. (Joel 3:1-5)
Chrystus
Historia plag
w Księdze Wyjścia mówi o dziesięciu znakach śmierci wykonanych przez Mojżesza,
będącego pośrednikiem Boga. Ewangelia wg Jana natomiast została zbudowana wokół
siedmiu znaków życia wykonanych przez Jezusa.
Dziesięć plag stanowiło
ekologiczne kataklizmy. Cudy Jezusa są ekologicznymi cudami: zmiana wody w wino
(Jan 2:1-12); uzdrowienia chorych (Jan 4:43-54); uzdrowienie niewidomego,
wskrzeszenie z zmarłych).
Plagi egipskie
wskazują na jeszcze gorsze klęski, które spotkają Egipt (śmierć pierworodnych i
zniszczenie całej armii) a ostatecznie wskazują na Dzień Ostatecznego Sądu.
Cudy Jezusa
wskazują na przyszłość pełną duchowego życia, dla każdego, kto się Mu podda i
uwierzy.
Podczas
pierwszej plagi woda Nilu, który daje życie, staje się źródłem śmierci,
przypominając wylaną krew. Pierwszym cudem (znakiem), który wykonuje Jezus jest
zmiana wody, podczas wesela, w najlepsze wino. Stworzenie wina przez Jezusa
stanowi przedsmak niebiańskiego wiecznego wesela Baranka.
Nowe życie
stało się możliwym przez wylanie krwi Jezusa, które oznacza wykonanie sądu
Bożego nad Jezusem z powodu naszych grzechów. Sąd Boży nad Jezusem oznacza
zbawienie dla wierzącego.
Ostatnią plagą
była śmierć pierworodnych, stanowiąc zapowiedź śmierci całej egipskiej armii w
morzu oraz wskazując na wieczną śmierć dla każdego, kto się nie podda Bogu.
Ostatni cud Jezusa przed Jego śmiercią stanowił wskrzeszenie Łazarza (Jan
11:1-44), wskazując na zmartwychwstanie, które stało się możliwe przez śmierć
krzyżową Chrystusa. Zmartwychwstanie oznacza nowe życie, nowe stworzenie dla
każdego, kto jest w Chrystusie (2 Kor. 5:17).
Laska Aarona
połknęła egipskie węże (II Mojż. 7:8-13), wskazując na pochłonięcie armii
egipskiej i faraona przez Morze Czerwone (patrz komentarz na II Mojż. 7:8-13). Dla
wierzącego znak ten wskazuje na to, że śmierć została pochłonięta (połknięta)
(1 Kor. 15:45).
Wszystkie plagi,
klęski, które się dzieją wskazują na Dzień Sądu, który nastąpi, kiedy powróci Jezus.
Ale tak jak sąd nad Egiptem oznaczał zbawienie dla Izraela, tak Dzień Sądu
oznacza zbawienie dla każdego wierzącego, który jest w Chrystusie.
Znaczenie
plag dla chrześcijanina
Niektórzy
chrześcijanie twierdzą, miedzy innymi na podstawie Księgi Wyjścia, że Bóg
zawsze stoi na stronie prześladowanych i chce ich wyzwolić. Z całą pewnością nie
takie jest przesłanie tej księgi. Współcześni wierzący nie są Izraelem w
starożytnym Egipcie.
Także należy
być bardzo ostrożnym interpretując wydarzenia współczesne (kataklizmy przyrodnicze,
straszne wypadki, itd.) jako sąd Boży nad narodem, lub nad szczególną grupą
ludzi. Kataklizmy takie, jak trzęsienia ziemi, wichury, tornada zawsze były i
do końca świata będą. To skutek upadku w grzech. Nikt nie ma obecnie takiej wiedzy,
żeby mógł z pewnością powiedzieć, że pewne klęski są karą Bożą. Nie mamy
podstaw, aby tak twierdzić.
Plagi uczą nas,
że nie możemy zatwardzać swoich serc, ale nie tylko. Opowieść o egipskich plagach nauczają nas, Kim
jest Bóg Stworzyciel. Naszym zadaniem jest odkrycie, Kim jest Bóg, poznać Go,
oraz rozpoznać jak my, wierzący w Chrystusie, powinniśmy reagować na
Boga-Stworzyciela.
Opowieść o
plagach powinna nas uderzyć, sprawić, że będziemy przepełnieni strachem i
respektem z powodu nieograniczonej wszechmocy Boga, powinna skutkować bogobojnością.
Nasz Bóg, do Którego się modlimy jest tym samym Bogiem, który stworzył cały
kosmos, Który wylał wszystkie plagi nad Egiptem i wyzwolił lud Izraela.
Tylko, jeśli
rozumiemy wielkość i wszechmoc Bożą, możemy Go też we właściwy sposób uwielbić
i do Niego się modlić; tylko wtedy prawdziwa pobożność jest możliwa.
Zastosowaniem
opowieści o plagach jest nawrócenie się i uwielbienie Boga. Plagi pokazują nam,
że nie powinniśmy skupiać się na sobie, szukając dobra dla siebie, lecz mamy
skupić się na Bogu, wszechmogącym Stworzycielu i Zbawicielu. Księga Wyjścia pomaga
nam odwrócić się od naszego egoizmu i egocentryzmu, aby być całkiem skupionymi
na Bogu.
Właściwa
reakcja na czyny Boże została wyrażona w pieśni Mojżesza, mówiącej o zwycięstwie
nad armią egipską (II Mojż. 15; por. Ps. 105).
Podstawą
naszego życia i moralnego zachowania jest nasze poznanie Boga, nasza wiedza o
tym, Kim jest Bóg. Jeżeli naprawdę rozumiemy, Kim jest Bóg, wypłynie z tego
(automatycznie) odpowiednie życie moralne w wierze.
W świetle
Biblii nie chodzi tylko o moje osobiste zbawienie. Dzieło Chrystusa jest większe
niż tylko osobiste zbawienie wierzących, Bóg chce odnowić całe stworzenie (por.
Rz. 8:19-22). Bóg chce doprowadzić całe stworzenie do celu, do zbawienia.
Dlatego zbawienie Izraela przez plagi zostało opisane w języku stworzenia.
Bóg był łaskawy
dla faraona, nie zniszczył go od razu, lecz dał mu czas na nawrócenie. Z łaski Bóg
wybrał sobie lud, który ciągle był niewierny i niewdzięczny, który ciągle buntował
się kierując ku bałwochwalstwu. Można powiedzieć, że łaska i charakter Boży
jest ‘nie do wiary’; żaden człowiek nie reagowałby w taki sposób. Możemy poznać
Boga, bo On sam chce, żebyśmy Go poznali, ale musimy mieć świadomość, że pozostanie
wiele tajemnic. Żaden człowiek nie rozumie wszystkich tajemnic Boga i Jego
działania, nikt nie rozumie do końca, Kim jest Bóg – gdyby tak było, taki
człowiek sam byłby jak Bóg.