1 Koryntian 2:6-16

Studium Biblijne

Wcześniej Paweł pisał o mądrości świata, która jest głupstwem dla Boga, oraz o krzyżu, który jest głupstwem dla świata ale jest mądrością Bożą. Teraz wyjaśnia, czym jest mądrość Boża.   

Paweł pokazuje kontrast między ludzką Bożą mądrością. Ludzka (grecka, bezbożna) mądrość zawiera się w następujących dziedzinach: filozofia, retoryka, stylistyka

Boża mądrość: w znaczeniu historycznym i soteriologicznym.

Na podstawie tego tekstu chrześcijanie nieraz twierdzili, że wśród nich są duchowi (posiadający Ducha Świętego) i niemowlęta, które jeszcze Go nie posiadają i nie wszystko rozumieją. To jednak błędna interpretacja, prowadząca do duchowego elitaryzmu.

Kontrast istnieje nie między różnymi wierzącymi (bardziej lub mniej duchowymi) lecz między wierzącymi a niewierzącymi.

Struktura argumentacji

w. 6-10a          charakter mądrości Bożej

kontrast między tymi, dla których ta mądrość jest przeznaczona, a tymi, którzy nie mogą jej zrozumieć. à tajemnica

w. 10b-13        wyjaśnienie w jaki sposób tylko wierzący mają dostęp do tej tajemnicy, podczas gdy niewierzący nie mają.

w. 14-16          konkluzja: kontrast między nie duchowymi a duchowymi ludźmi.

w. 6:

wśród doskonałych – dosł.: wśród dorosłych, dojrzałych. Ci, którzy otrzymali Ducha Świętego, więc są duchowymi.

Paweł mówi do chrześcijan w Koryncie bez rozróżnienia: każdy kto jest w Chrystusie jest zbawiony i ma Ducha Świętego, każdy wierzący jest dojrzały / doskonały.

W 3,1 Paweł pisze ironicznie o niemowlętach. Nie należy tego rozumieć, że istnieją bardziej duchowi i mniej duchowi chrześcijanie, gdyż każdy chrześcijan jest duchowy. Każdy, kto jest w Chrystusie  ma Ducha Świętego i jest duchowy. Istnieją różnice w rozwoju duchowym wśród chrześcijan. Są chrześcijanie bardziej i mniej dojrzali.

Problemem w Koryncie było, że mają Ducha (2,7-13), ale zachowują się, jakby Go nie mieli (3:1-4).

Władcy tego świata którzy giną – Niektórzy interpretują, że chodzi tu o demony, ale wyraz władcy z pewnością nie oznacza demonów, lecz raczej politycznych władców. W szczególności chodzi też o władców, którzy ukrzyżowali Jezusa, ale też o innych ziemskich władców, sądzących, że mają władzę nad światem.

Ci władcy giną (dosł.: zostaną wyrzuceni, lub są już do niczego). Forma czasownika wskazuje na proces, który jest w trakcie: władcy są w procesie ginięcia, innymi słowami, sąd Boży już nad nimi dokonuje się. Zło nigdy nie ma ostatniego słowa. Jest to perspektywa eschatologiczna: czas ostateczny już się zaczął, ziemia teraźniejsza dobiega swego końca.

w. 7-8:

Jako kontrast z mądrością świata, Apostoł Paweł głosi Bożą tajemnicę (gr.: mysterion). Nie jest to nawiązanie do tzw. religii misteryjnych w Grecji. Jest to tajemnica, którą można poznać i odkryć tylko przez Boże objawienie. W Jezusie Chrystusie Bóg odkrył tajemnicę i przez Ducha Świętego wierzący może ją zrozumieć i przyjąć (por. Kol. 1:26-27).

Tajemnica była od wieczności odkryta, i też od wieczności przeznaczona (predestynowana) ku chwale naszej (por. Ew. Mateusza 25,34; 1 Piotra 1,4). Krzyż nie był ‘wypadkiem’, ‘planem B’, lecz był od wieczności Bożym planem zbawienia. Naszą chwałą jest nasze zmartwychwstanie (1 Koryntian 15,40-42), życie wieczny (Rzymian 2,7). Jezus już jest w chwale (Filipian 2,9-11) i każdy wierzący ma udział w Jego chwale(Rzymian 8,18; 9,23; 2 Koryntian 4,17). Zmiana ku chwale w wierzącym już się zaczęła (2 Koryntian 3,18).

Mądrość świata jest przeciwnikiem mądrości Bożej. Istnieje ogromny kontrast między wierzącym żyjącym w chwale, a władcami świata, którzy są „do niczego’. Wierzący i niewierzący żyją w dwóch kompletnych różnych światach: wierzący żyje w światłości Bożej, a niewierzący żyje dalej w swojej mądrości, w ciemności. Niewierzący skupia się na ‘mądrości’ świata, prowadzącej do ‘władzy’, skupia się na własnej chwale. Przez takie skupienie nie możesz widzieć mądrości Bożej w krzyżu; władcy świata nie rozpoznają ani nie uznają mądrości Bożej.

w. 9-10a:

Paweł kończy tą część argumentacji cytatem z Księgi Izajasza. Problem jest tylko, że nie jest to dokładny cytat, lecz raczej parafraza być może z Izajasza 64,4 ale też 65,16

Niektórzy twierdzili, że Paweł cytuje z apokryfów, ale tak naprawdę tego nie wiemy.

Gramatyka greckiego tekstu się nie zgadza, co powoduje, że znaczenie jest nie całkiem jasne.

Pewnym jest, że cytat stanowi podsumowanie poprzedniej argumentacji.

Boża tajemnica znane jest tylko wśród Bożych ludzi, ponieważ mają Ducha Świętego.

w. 10b-12:

Człowiek sam z sobie nie jest w stanie poznać i znać Boga (por. Izajasz 55,8). Człowiek tylko może poznać Boga, jeżeli Bóg da mu swego Ducha Świętego, umożliwiającego zrozumienie.

Duch bada głębokości Boże, co wskazuje na Jego tajemnicę, która była ukryta.

Argumentacja przebiega następująco: tak jak nie możemy nic wiedzieć o innym człowieku, o ile sam nie objawi faktów na swój temat, tak samo nie możemy poznać Boga bez Jego objawienia. Inicjatywa zmierzająca do poznania Boga Zawsze wypływa od Boga. Możemy poznać Boga, tylko dlatego, że Bóg sam się objawił i umożliwił nam Jego poznanie przez Ducha Świętego.

Paweł nie pisze o kontraście między różnymi duchami, lecz o kontraście między światem ludzkim a sferą Boga. Duch Święty pochodzi z „innego świata”, dlatego człowiek może poznać ten inny świat jedynie przez Ducha Świętego, przez objawienie Boże.  

Podstawowa różnica w myśleniu: Grecy myśleli, że mają boskiego ducha (iskrę) w sobie, więc mają w sobie już jakiś rodzaj kontaktu ze sferą boską, ale Paweł naucza, że tylko kiedy ktoś jest w Chrystusie otrzymuje Ducha Świętego. „Mądrzy” Grecy nie mają żadnego boskiego lub bożego ducha, lecz tylko ducha świata.

w. 13:

Paweł mówi znowu o swoim głoszeniu (por. w. 4). Nie głosi poprzez piękne słowa, lub mocną argumentację, lecz przez Ducha Świętego.

Tłumaczenie czasownika przykładając jest nieco kłopotliwe (w NT występuje tylko jeszcze w 2 Kor. 10,12), można też tłumaczyć jako porównując, interpretując, łącząc.

Gramatyka jest nie całkiem jasna. Tłumaczenie tzw. Brytyjki: przykładając do duchowych rzeczy duchową miarę, ale można też tłumaczyć: Przykładając/wyjaśniając duchowe dary/rzeczy językiem Ducha, lub: duchowym językiem, lub: ludziom Ducha (w greckim tekście występuje trzy razy wyraz pneumatikoi /a, co jest problematyczne, gdyż funkcja gramatyczna jest niejasna).

Najbardziej logicznym tłumaczeniem  byłoby: wyjaśniając duchowe rzeczy duchowymi słowami (duchowym językiem).

Rzeczy duchowe wskazują na Ewangelię ukrzyżowanego i zmartwychwstałego Chrystusa, stanowiącą mądrość Bożą.              

w. 14-15

Człowiek zmysłowy lub naturalny (gr.: psychikoi) oznacza człowieka bez Ducha Świętego, czyli niewierzącego (Judy 9). Nie jest to równoznaczne z człowiekiem cielesnym (gr.: sarkinoi, np. 3,1). Człowiek taki odrzuca to, co jest od Boga, a to co jest duchowe jest dla niego głupstwem, nie chce słyszeć Prawdy.

Naturalny człowiek nie może poznać (por. Rzymian 1,20), ponieważ uważa duchowe sprawy za głupstwo. Tylko mając Ducha Świętego, czyli będąc w Chrystusie możemy poznać i zrozumieć duchowe sprawy.  

Wyraz tłumaczony jako rozsądzać (gr. anakrinein) występuje tylko dziesięć razy w Nowym Testamencie, wyłącznie w I Koryntian. Wyraz ten oznacza (dokładnie) badać, sprawdzać, np. w sprawie sądowej. Nie oznacza sądzić lub rozróżnić. Człowiek zmysłowy bada Boże prawdy za pomocą swoich możliwości i ich nie uznaje (por. Rzymian 1,28).

Niektórzy na podstawie między innymi tego wersetu twierdzą, że nie wolno krytykować wierzącego, twierdzącego, że Duch Święty mu to przekazał. Jest to bardzo niebezpieczna i w dodatku nie biblijna praktyka, która powoduje, że chrześcijanie mogą wszystko „w duchu” powiedzieć i są nietykalni dla krytyki. Paweł zdecydowanie tego nie naucza. Twierdzi natomiast, że niewierzący, nie posiadający Ducha, nie mają prawa oceniać lub krytykować Ewangelii, ponieważ jej nie znają i nie rozumieją (por. Rzymian 8,33).

Wszelkie ruchy ‘elitarne’ powoływały się na ten tekst, aby ‘udowodnić’ np że Duch Święty objawił im coś (proroctwo) i w związku z tym są poza krytyką. Niektórzy nie pozwalają na żadną krytykę swych wypowiedzi „przez Ducha Świętego”, co powoduje, że stoją ponad wszelką krytyką i sprawdzaniem. Jest to nie biblijna i niebezpieczna nauka i praktyka.

Nie poznamy głębszej tajemnicy, nie nabędziemy wiedzy o Bogu poprzez objawienia i sny, lecz tylko i wyłącznie przez słowo Boże, przez głoszenie. Duch Święty jest nam potrzebny abyśmy mogli we właściwy sposób reagować na Słowo Boże: nawrócenie i zrozumienie.

Dar Ducha Świętego nie powoduje rozróżnienia wierzących na mniej lub bardziej duchowych. Duch Święty powoduje, że wierzący ma specjalny status, wyodrębniony od świata, mający wieczną wiedzę i rozum, którego świat w całej swojej ginącej mądrości nie posiada.

Być duchowym nie może prowadzić do elitaryzmu. Każdy wierzący jest duchowy, tylko niektórzy nie zachowują się odpowiednio, o czym Paweł wspomina w następnym akapicie.

w. 16:

Apostoł kończy tą część argumentacji cytatem z Izajasza 40,13, który podsumowuje wszystko co powiedział: człowiek może poznać Bożą Prawdę tylko przez Ducha Świętego.

Księga Izajasza 11,1-9

Studium Biblijne

¹ I wyrośnie różdżka z pnia Isajego, a pęd z jego korzeni wyda owoc.

² I spocznie na nim Duch Pana; Duch mądrości i rozumu, Duch rady i mocy, Duch poznania i bojaźni Pana. ³ I będzie miał upodobanie w bojaźni Pana.

Nie według widzenia swoich oczu będzie sądził ani według słyszenia swoich uszu rozstrzygał, ⁴ lecz według sprawiedliwości będzie sądził biednych i według słuszności rozstrzygał sprawy ubogich na ziemi.

Rózgą swoich ust będzie chłostał zuchwalca, a tchnieniem swoich warg zabije bezbożnika. ⁵ I będzie sprawiedliwość pasem jego bioder, a prawda rzemieniem jego lędźwi.

⁶ I będzie wilk gościem jagnięcia, a lampart będzie leżał obok koźlęcia,

cielę i lwiątko, i tuczne bydło będą razem, a mały chłopiec je poprowadzi.

⁷ Krowa będzie się pasła z niedźwiedzicą, ich młode będą leżeć razem,

a lew będzie karmił się słomą jak wół.

⁸ Niemowlę bawić się będzie nad jamą żmii, a do nory węża wyciągnie dziecię swoją rączkę. ⁹ Nie będą krzywdzić ani szkodzić na całej mojej świętej górze, bo ziemia będzie pełna poznania Pana jakby wód, które wypełniają morze.

Izajasz głosił to proroctwo w czasach gdzie w Izraelu źle się działo. VIII wiek p.n.e., panował wtedy król Achasz, król Judy, potomek Dawida, zły i bezbożny, nie ufającył Bogu w obliczu ogromnego zagrożenia ze strony Tiglata Pilesera III, króla Asyrii (por. Izajasz 7; 2 Królewska 16). Wkrótce potem mieszkańcy północnego królestwa Izraela zostali wyprowadzeni na wygnanie i nigdy nie powrócili. Sytuacja wyglądała beznadziejnie, a następny król nie był lepszym rozwiązaniem, gdyż był również grzeszny…

Wcześniej Izajasz prorokował, że Izrael zostanie za karę ścięty jak las (Izajasz 6,13). Na jego miejscu powstanie las asyryjski, wykonawca kary Bożej nad Izraelem. Izrael zostaje wyprowadzony na wygnanie i wygląda na to, że będzie to koniec jego historii. To jednak nie koniec, gdyż u Boga przekleństwo nigdy nie ma ostatniego słowa. Zło nie zwycięża. Asyria zostaje także zniszczona jak ścięty las (Izajasz 10,18-19). Bóg zaczyna na nowo. Asyria zostaje ścięta, aby nigdy nie powstać, ale Izrael został ścięty, aby Bóg mógł zacząć coś nowego. W pniu, który pozostał po ściętym lesie jest jeszcze życie, i z tego oryginalnego korzenia wyrasta nowy pęd, nowe życie, nowy początek.

Mimo grzechu i buntu, nadal istnieje życie, ponieważ Bóg jest jego dawcą.

Kilka rozdziałów wcześniej czytamy o obietnicy przyszłego Króla (9,5-6), Potomka Dawida, Króla, który da prawdziwą nadzieję na wybawienie.

Wielu potomków Dawida było królami, ale większość z nich było bezbożnych. Ta dynastia w tej formie nic dobrego nie przynosi, jest tylko gorzej. Ale teraz Izajasz mówi o różdżce z pnia Isajego (w. 1). Isaj był ojcem Dawida. Bóg wraca do początku dynastii Dawida, aby zacząć od nowa.  

Potomek, wychodzący z pnia Isajego jest inny, gdyż Duch Pana jest nad Nim, co oznacza, że jest to Ktoś szczególny ze szczególnym zadaniem od Boga. Różdżka, pęd oznacza Mesjasza, ostatecznego Króla, jedynego Króla, który jest sprawiedliwym i jedynym, Który może dać prawdziwy pokój. Przez niego Bóg zrealizuje nowy początek.

Mesjasz nie będzie żyć i rządzić w duchu grzesznych ludzi, lecz w Duchu samego Pana Boga.

Podczas gdy rządy królów Izraela i Judy charakteryzowały się grzechem i niesprawiedliwością, rządy Mesjasza będą charakteryzować się mądrością, rozumem, mocą i sprawiedliwością. Biedni i słabi już nie muszą się bać, gdyż uczyni im sprawiedliwość a niesprawiedliwi zostaną ostro ukarani. Jest to ogromny kontrast z rządami większości królów Izraela i Judy. Nieustannie prorocy oskarżali Izrael o niesprawiedliwość, niesprawiedliwie traktujący szczególnie tych w potrzebie (patrz szczególnie prorocy Amos i Micheasz).

Czytamy, że sprawiedliwość jest pasem jego bioder a prawda rzemieniem jego lędźwi (w. 5). Hebrajski tekst mówi dosłownie, że prawda jest jego bielizną na lędźwi. Oznacza to, że prawda i sprawiedliwość nie są tylko czymś na zewnątrz, na pozór, ale są częścią jego, nawet kiedy zdejmuje ubranie. On sam jest sprawiedliwy, żaden człowiek nie jest sprawiedliwy.

Skutkiem jego rządów będzie prawdziwy pokój, szalom. Dla nas pokój oznacza zazwyczaj koniec wojny, brak zagrożeń wojennych, zawieszenie broni. „Sytuacja, w której państwo nie jest w stanie wojny” (Słownik Języka Polskiego PWN). Ale tu chodzi o szalom, coś więcej niż tylko brak wojny i wrogości; jest to pokój w najszerszym znaczeniu, pokój, który oznacza pojednanie tego, co zostało rozdzielone. Hebrajski wyraz szalom oznacza: pokój, dobrobyt, zdrowie, pomyślność, szczęście, bycie kompletnym i w pełni, bezpieczeństwo i poczucie bezpieczeństwa.

Bóg stworzył świat w harmonii, ale przez grzech znikła harmonia i powstała wrogość, brak zaufania, brak bezpieczeństwa, lęk i chęć niszczenia innych.

Nawet niemowlę może bawić się z niebezpiecznymi wężami. Jest to szokujący obraz, prawie nie możemy sobie wyobrazić takiej sytuacji. Jest to w naszym poczuciu niemożliwą utopią.

Rząd pokojowy Mesjasza-Króla oznacza powrót do harmonii, której chciał Bóg. Konkretnie oznacza to, że wilki, lamparty i niedźwiedzie będą przebywały razem z jagniętami, koźlętami i krowami. Przypomina to raj, tak jak było na początku, kiedy jeszcze nie było grzechu. Raj, który wydaje się wielu nie realny. Ale u Boga jest to realne.

Powrót raju, o którym Izajasz mówi, oznacza likwidację przekleństwa i sądu, likwidację grzechu i jego skutków. Wąż, który w Ks. Rodzaju 3 reprezentuje szatana, już nie będzie niebezpieczny. Już nie będzie wrogości między zwierzętami a człowiekiem, nie będzie wrogości miedzy różnymi częściami stworzenia, nie będzie już wrogości między wężem a kobietą (Ks. Rodzaju 3,15).

Ale najważniejszy jest pokój i pojednanie, które w nowym Królestwie zaistnieje między Bogiem a człowiekiem. Grzech człowieka oznacza bunt przeciwko Bogu Stworzycielowi, co przynosi wrogość między Bogiem a człowiekiem. To jest największy problem człowieka, problem, którego sam nie może w żaden sposób rozwiązać, jedynie Bóg sam może to uczynić.

Bóg miał prawo zniszczyć Adama i Ewę i całe stworzenie, nie uczynił jednak tego, ale obiecał rozwiązanie. Bóg wykonał swój plan zbawienia poprzez historię ludzi. Obiecał Abrahamowi, że uczyni z niego wielki naród, z Dawida króla tego narodu, obiecał, że narodzi się Potomek Dawida, który zasiądzie na tronie i będzie to królestwo wieczne (2 Sam. 7,12-16). Późniejsi potomkowie Dawida byli grzeszni. Człowiek niestety tworzy tylko sytuacje beznadziejne. Ale Bóg jest wierny i spełnia to co obiecuje. W końcu narodził się ten Potomek, pęd z pnia Isajego, Jezus Chrystus.

Przez śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa nowe Królestwo może przyjść. Najpierw musi zostać pokonane zło, które zniszczyło stworzenie. Chrystus pokonał na krzyżu szatana, czego dowodem jest zmartwychwstanie. W Chrystusie człowiek może znowu żyć w pokoju z Bogiem i z całym stworzeniem. Znaczenie jest o wiele większe niż pokój między mną a Bogiem, zbawienie dotyczy całego stworzenia.

Na końcu księgi Izajasza czytamy że Bóg mówi: stworzę nowe niebo i nową ziemię i nie  będzie się wspomniało rzeczy dawnych, i nie przyjdą one na myśl nikomu (Izajasza 65,17). To jest to samo o czym Izajasz tu mówi. Także w Nowym Testamencie czytamy o nowym stworzeniu, gdzie już nie będzie grzechu, ani skutku grzechu (Ks. Objawienia / Apokalipsa 21,1-8).

Jest to nowe stworzenie, nowe Królestwo, w którym już nie będzie grzechu, nie będzie szatana, lecz będzie tylko doskonały pokój, szalom. Zbawienie przez Jezusa ma nie tylko znaczenie dla ludzi, ale dla całego stworzenia, gdyż całe stworzenie cierpi z powodu skutków grzechu i oczekuje zbawienia (Rzymian 8,18-22). Dlatego zbawienie oznacza nie tylko pojednanie wierzącego z Bogiem i przebaczenie jego grzechów, ale oznacza także odnowienie przyrody, odrestaurowanie harmonii, która istniała przed grzechem w stworzeniu.

Nowe stworzenie oznacza radykalną zmianę w życiu wierzącego, które już na tej ziemi się zaczyna. Paweł pisze, że kiedy człowiek się na nowo narodzi, staje się nowym stworzeniem (2 Kor. 5,17). Jeszcze nie w pełni, bo grzech nadal istnieje, ale jest to bardzo konkretny początek nowego stworzenia w wierzącym (por. Ew. Mateusza 3,1-3; Ew. Łukasza 17,20-21). Pełna realizacja Królestwa będzie wtedy, gdy Jezus wróci.  

Żydzi myśleli, że ta obietnica Mesjasza-Króla oznacza, że powstanie wielki, silny militarnie król, który wypędzi Rzymian z kraju i ustanowi swoje królestwo. Takie nadzieje wielu wiązało z Jezusem. Ale Królestwo, które obiecał Bóg jest o wiele większe i wspanialsze niż nawet najbardziej idealne politycznie państwo które możemy sobie na ziemi wyobrazić, gdyż Boże Królestwo jest czymś całkiem innym, jest Bożym Królestwem.

Królestwo Boże jest duchowym Królestwem, ale nie tylko. Królestwo Boże jest bardzo realne, duchowo ale i materialnie. Oznacza to odnowienie duchowego i materialnego stworzenia. Jezus naprawdę wróci na ziemię i wtedy powstanie prawdziwe, nowe materialne, fizyczne i duchowe nowe stworzenie: nowe niebo i ziemia. Wtedy normalną rzeczywistość stanowić będzie przebywanie wilka i jagnięcia, zabawa dzieci z wężami, ponieważ wtedy zaistnieje dosłowna Boża harmonia w stworzeniu, tak jak Bóg tego chciał. Możemy to bardzo dosłownie i realnie rozumieć, bo taki jest nasz Bóg. Tak jak stworzył piękny świat, w którym Adam i Ewa mogli mieszkać, tak stworzy od nowa dla każdego, kto jest w Chrystusie nowy świat. Przez wiarę, z łaski, każdy będzie mógł mieszkać w tym idealnym ale też realnym świecie. Każdy wierzący będzie żyć bez grzechu w pojednaniu z Bogiem Stworzycielem. Przez Jezusa Chrystusa, pęd z pnia Isajego, Potomka Dawida, obiecanego Mesjasza.